อัลตราซาวด์สามารถตรวจกระเพาะอาหารได้หรือไม่

อัลตราซาวด์: มองลึกเข้าไปในกระเพาะอาหาร…ได้จริงหรือ?

เมื่อพูดถึงการตรวจวินิจฉัยโรคในช่องท้อง หลายคนอาจคุ้นเคยกับการเอกซเรย์, การตรวจด้วยเครื่อง CT Scan หรือ MRI แต่เคยสงสัยกันไหมว่า “อัลตราซาวด์” สามารถใช้ตรวจกระเพาะอาหารได้หรือไม่? คำตอบคือ…ได้ แต่มีเงื่อนไขและข้อจำกัดที่ควรทราบ

อัลตราซาวด์ “ธรรมดา” กับข้อจำกัดในการส่องกระเพาะอาหาร

การตรวจอัลตราซาวด์ที่หลายคนคุ้นเคย คือการตรวจโดยใช้หัวตรวจวางบนผิวหนังหน้าท้อง แม้จะสามารถมองเห็นอวัยวะภายในช่องท้องได้ แต่การตรวจกระเพาะอาหารด้วยวิธีนี้ค่อนข้างจำกัด ด้วยเหตุผลหลักๆ ดังนี้:

• แก๊สในกระเพาะอาหาร: กระเพาะอาหารเป็นอวัยวะที่มีแก๊สอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งแก๊สเป็นอุปสรรคสำคัญในการผ่านของคลื่นเสียงอัลตราซาวด์ ทำให้ภาพที่ได้ไม่คมชัดและยากต่อการประเมิน
• ความลึกของกระเพาะอาหาร: กระเพาะอาหารตั้งอยู่ค่อนข้างลึกในช่องท้อง และมีอวัยวะอื่น ๆ ขวางกั้น ทำให้คลื่นเสียงอัลตราซาวด์จากภายนอกหน้าท้องไม่สามารถทะลุทะลวงไปถึงกระเพาะอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• ความละเอียดของภาพ: การตรวจอัลตราซาวด์จากภายนอกหน้าท้อง อาจให้ภาพที่ไม่ละเอียดเพียงพอที่จะวินิจฉัยความผิดปกติเล็ก ๆ น้อย ๆ ในกระเพาะอาหารได้

EUS: อัลตราซาวด์ส่องกล้อง…ทางเลือกที่เหนือกว่า

ถึงแม้การตรวจอัลตราซาวด์ธรรมดาจะมีข้อจำกัด แต่เทคโนโลยีทางการแพทย์ที่เรียกว่า Endoscopic Ultrasound (EUS) หรือ อัลตราซาวด์ส่องกล้อง ได้เข้ามาช่วยแก้ไขปัญหาเหล่านี้ EUS คือการนำหัวตรวจอัลตราซาวด์ขนาดเล็กติดไว้ที่ปลายกล้องส่อง (endoscope) แล้วสอดเข้าไปในทางเดินอาหารผ่านทางปาก

EUS ช่วยให้มองเห็นกระเพาะอาหารได้อย่างไร?

• ใกล้ชิดกว่า: หัวตรวจอัลตราซาวด์ที่ติดกับกล้องส่อง จะเข้าไปอยู่ในกระเพาะอาหารโดยตรง ทำให้ไม่ต้องกังวลเรื่องความลึกและอุปสรรคจากอวัยวะอื่นๆ
• คลื่นเสียงที่มีประสิทธิภาพ: หัวตรวจที่อยู่ใกล้ชิดกับผนังกระเพาะอาหาร ทำให้คลื่นเสียงอัลตราซาวด์สามารถส่งผ่านได้อย่างมีประสิทธิภาพ ให้ภาพที่คมชัดและละเอียด
• มองเห็นรายละเอียดที่ซับซ้อน: EUS สามารถมองเห็นผนังกระเพาะอาหารแต่ละชั้นได้อย่างชัดเจน ทำให้สามารถวินิจฉัยความผิดปกติเล็กๆ น้อยๆ เช่น เนื้องอกขนาดเล็ก, แผลในกระเพาะอาหาร, หรือการหนาตัวของผนังกระเพาะอาหาร ได้อย่างแม่นยำ
• มากกว่าแค่การมองเห็น: นอกจากการมองเห็นโครงสร้างต่างๆ แล้ว EUS ยังสามารถใช้ร่วมกับการเจาะเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อ (biopsy) เพื่อนำไปตรวจวิเคราะห์เพิ่มเติมได้ ทำให้การวินิจฉัยแม่นยำยิ่งขึ้น

EUS เหมาะสำหรับใคร?

EUS เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการผิดปกติเกี่ยวกับกระเพาะอาหารที่ต้องการการวินิจฉัยที่ละเอียด เช่น:

• ผู้ที่มีอาการปวดท้องเรื้อรัง
• ผู้ที่มีภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร
• ผู้ที่สงสัยว่ามีเนื้องอกในกระเพาะอาหาร
• ผู้ที่ต้องการประเมินระยะของมะเร็งกระเพาะอาหาร

สรุป

การตรวจอัลตราซาวด์กระเพาะอาหารสามารถทำได้ แต่การตรวจอัลตราซาวด์ธรรมดาอาจมีข้อจำกัด EUS หรือ อัลตราซาวด์ส่องกล้อง เป็นทางเลือกที่ดีกว่าในการมองเห็นกระเพาะอาหารอย่างละเอียด ช่วยให้แพทย์สามารถวินิจฉัยและวางแผนการรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากคุณมีอาการผิดปกติเกี่ยวกับกระเพาะอาหาร ควรปรึกษาแพทย์เพื่อพิจารณาว่าการตรวจ EUS เหมาะสมกับคุณหรือไม่