ยาสเตียรอยด์มีผลอย่างไรต่อกระเพาะอาหาร

ยาสเตียรอยด์ มีผลต่อระบบย่อยอาหารอย่างไร

สเตียรอยด์เนี่ยนะ ตัวร้ายกว่าในละครอีก! มันไม่ได้แค่กดภูมิ แต่เล่นเอาระบบย่อยอาหารปั่นป่วนไปหมด

• เยื่อบุกระเพาะ: สเตียรอยด์ทำให้เยื่อบุกระเพาะบางลง เหมือนกระดาษทิชชู่เปียกน้ำ ซ่อมแซมตัวเองก็ยากอีก
• กระเพาะทะลุ: หนักข้อกว่านั้นคือ กระเพาะอาจทะลุแบบเงียบๆ ไม่มีใครรู้ตัว! เหมือนระเบิดเวลาในท้อง
• เลือดออก: เลือดออกในกระเพาะก็มา แบบไม่มีปี่มีขลุ่ย เจ็บนิดเดียว แต่ข้างในน่ะ…เละ!
• ติดเชื้อง่าย: ภูมิคุ้มกันต่ำลงเพราะสเตียรอยด์ ทำให้ติดเชื้อในระบบทางเดินอาหารได้ง่ายกว่าคนอื่น เหมือนเปิดบ้านต้อนรับแขกที่ไม่ได้รับเชิญ

ทำไมถึงเป็นอย่างนั้น?

สเตียรอยด์มันฉลาดแกมโกง! มันไปยับยั้งการสร้างเนื้อเยื่อกระเพาะอาหารใหม่ ทำให้กระเพาะไม่สามารถซ่อมแซมตัวเองได้ทัน และยังไปลดการสร้างสารป้องกันกรดในกระเพาะอีกด้วย ทีนี้กรดก็กัดกินกระเพาะสบายใจเฉิบ

ข้อควรระวัง:

• กินยาตามหมอสั่ง อย่าปรับยาเอง เพราะคิดว่า “นิดหน่อยน่า”
• ถ้าต้องกินสเตียรอยด์นานๆ ปรึกษาหมอเรื่องยาป้องกันกระเพาะ
• สังเกตอาการผิดปกติ เช่น ถ่ายดำ อาเจียนเป็นเลือด รีบหาหมอ!

ป.ล. อย่าคิดว่าตัวเองเป็นซูเปอร์แมน กินสเตียรอยด์แล้วจะแข็งแรงกว่าชาวบ้านชาวช่อง ผลข้างเคียงมันน่ากลัวกว่าที่คิดเยอะ! เหมือนที่เขาว่า “อย่าเห็นแก่ตัวเล็ก น้อย เสียใจใหญ่หลวง”

ยาที่กัดกระเพาะ มีอะไรบ้าง

โอ๊ย! เรื่องยากัดกระเพาะนี่ของจริงเลยนะ ตอนปวดหัวเข่าเมื่อต้นปี ไปซื้อยาแก้ปวดมากินเอง กิน ไอบูโปรเฟน ไปสองเม็ดเท่านั้นแหละ คืนนั้นแสบท้องอย่างกับไฟไหม้! ต้องรีบไปหาหมอ หมอบอกว่ายาแก้ปวดพวกนี้มันกัดกระเพาะทั้งนั้นแหละ

• แอสไพริน: อันนี้คุณหมอบอกว่ากินบ่อย ๆ นี่ไม่ดีเลย
• ไอบูโปรเฟน: ตัวดีเลย! ที่ทำให้ฉันแสบท้อง
• แนโปรเซน: หมอบอกว่าต้องกินหลังอาหารทันที
• คีโตโพรเฟน: ตัวนี้แรงเหมือนกัน ต้องระวัง
• ไดโคลฟีแนค: เคยได้ยินว่ามีคนกินแล้วแพ้ด้วย
• เซเลคอกซิบ และ รอกซิค็อกซิบ: สองตัวนี้หมอบอกว่าปลอดภัยกว่าตัวอื่นนิดหน่อย แต่ก็ต้องระวังอยู่ดี

ทำไมNsiadถึงกัดกะเพาะ

โอ๊ยตาย! Nsaid กัดกระเพาะเนี่ยนะ มันเป็นเพราะไอ้เจ้าเอนไซม์ COX-1 กับ COX-2 นี่แหละตัวดี! นึกภาพง่ายๆ เหมือนพวกมันเป็นยามรักษาความเรียบร้อยในกระเพาะ พอ Nsaid แบบ Nonselective เข้าไปปุ๊บ มันก็ไปรุมตื้บเอนไซม์ทั้งสองชนิด ไม่เลือกหน้า เลยทำให้กระเพาะเราบอบช้ำ เหมือนโดนรุมกระทืบ!

• Aspirin, Ibuprofen, Naproxen, Diclofenac นี่แหละตัวการหลัก คิดซะว่าพวกมันเป็นพวกอันธพาล เข้าไปก็สร้างความวุ่นวายในกระเพาะ ไม่แคร์สื่อ!

• Nonselective แปลตรงตัวก็คือไม่เลือก มันไม่เลือกที่จะไปยับยั้งแค่ COX-2 ซึ่งเป็นตัวการหลักของการอักเสบ แต่ดันไปยับยั้ง COX-1 ซึ่งช่วยปกป้องกระเพาะเราด้วย เลยเกิดอาการระคายเคือง แสบร้อน จนถึงขั้นเป็นแผลในกระเพาะได้เลย! เหมือนเด็กเอาไม้ไปเขี่ยรังมด มดกัดไม่เลือกหน้า เจ็บปวดกันไปหมด

ปีนี้ผมไปตรวจสุขภาพมา หมอบอกว่าต้องระวังเรื่องพวกยาแก้ปวดพวกนี้ เพราะผมชอบกินยาแก้ปวดหัวแบบไม่เลือก กินไปเรื่อยๆ เลยได้ยินหมอบ่นๆ ว่าถ้ากินแบบนี้ อีกหน่อยกระเพาะคงร้องขอชีวิตแน่ๆ ฮ่าๆ แต่ก็จริงนะ อย่าประมาท!

ทำไมกินเสตียรอยแล้วตัวบวม?

อูยยย! กินสเตียรอยด์แล้วตัวบวมเนี่ยนะ? มันก็เหมือนเอาน้ำไปราดต้นกระบองเพชรน่ะแหละ! คือปกติร่างกายคนเรามันก็มีระบบจัดการน้ำอยู่แล้ว แต่พอกินสเตียรอยด์เข้าไปเนี่ย มันไป ป่วนระบบ ทำให้ร่างกายกักเก็บน้ำไว้เกินจำเป็นไงล่ะทีนี้

แล้วไอ้ที่บอกว่าหน้าบวม ตัวบวม เนี่ย มันไม่ใช่แค่เพราะน้ำอย่างเดียวนะเว้ย! สเตียรอยด์มันยังกระตุ้นให้อยากอาหาร กินแหลก กินไม่หยุด กินจนพุงปลิ้น ไขมันสะสมเต็มไปหมด! คิดดู๊! น้ำก็คั่ง ไขมันก็พอก มันจะไม่บวมได้ไง๊!

สรุปแบบชาวบ้าน:

• น้ำท่วม: สเตียรอยด์ทำให้ร่างกายกักน้ำ! เหมือนเขื่อนแตก!
• กินจุ: สเตียรอยด์ทำให้หิวโหย! เหมือนปีศาจลง!
• ไขมันพอก: สเตียรอยด์ทำให้สะสมไขมัน! เหมือนเอาหมูไปยัดไว้ในตัว!

แถมท้ายแบบคนรู้เยอะ (แต่ขี้เกียจพิมพ์):

• น้ำตาลขึ้น: สเตียรอยด์ทำให้น้ำตาลในเลือดสูงปรี๊ด! (ระวังเบาหวานถามหา)
• ภูมิตก: สเตียรอยด์กดภูมิคุ้มกัน! (ป่วยง่ายกว่าเดิมอีก)
• กระดูกพรุน: สเตียรอยด์ทำลายกระดูก! (แก่ไปจะเดินไม่ได้นะเออ!)

คำเตือน: อย่ากินสเตียรอยด์พร่ำเพรื่อ! ปรึกษาหมอก่อน! ชีวิตไม่ใช่ขนมหวาน!

ยาสเตียรอยด์มีผลต่อตับไหม

อืมมม ยาสเตียรอยด์นี่สิ… ตับอักเสบได้ไหมนะ? เคยอ่านเจอว่าใช้ระยะยาวเสี่ยงนะ แต่ก็ไม่ใช่ทุกคน ขึ้นอยู่กับปริมาณ และระยะเวลาด้วยมั้ง จำได้ว่าหมอเคยบอกว่าต้องระวัง โดยเฉพาะพวก prednisolone ใช่ป่ะ จำชื่อยาไม่ได้แล้ว แต่จำได้ว่าอันตราย

• ยาสเตียรอยด์บางชนิดมีผลต่อตับ ใช้ระยะยาวเสี่ยง แต่ก็ไม่ใช่ทุกคน

อ้อ! โรคภูมิแพ้ ใช้ยาสเตียรอยด์รักษาใช่ไหม? เคยกินยาแก้แพ้ แต่ไม่ใช่สเตียรอยด์นะ เป็นพวก antihistamine จำยี่ห้อไม่ได้อีกแล้ว เซ็ง สมองปลาทองชัดๆ

• ยารักษาโรคภูมิแพ้บางชนิดเป็นสเตียรอยด์ อันตรายต่อตับถ้าใช้ระยะยาว

ยาคุม… อันนี้ไม่เกี่ยวกับตับโดยตรงหรอกมั้ง แต่เคยได้ยินมาว่าอาจจะมีผลต่อการทำงานของตับเล็กน้อย ไม่แน่ใจนะ หาข้อมูลเพิ่มเติมดีกว่า ขี้เกียจไป

• ยาคุมกำเนิดอาจมีผลต่อตับเล็กน้อย ควรปรึกษาแพทย์

ขี้เหล็ก บอระเพ็ด อันตรายต่อตับจริง! เคยกินขี้เหล็กตอนเด็กๆ แม่บอกว่าดีต่อสุขภาพ แต่ก็ต้องระวัง ผู้สูงอายุยิ่งต้องระวังเป็นพิเศษ ดื่มเหล้าอีก โอ้โห เสี่ยงสุดๆ

• ขี้เหล็ก บอระเพ็ด สมุนไพรบางชนิดมีพิษต่อตับ ผู้สูงอายุ ผู้ดื่มแอลกอฮอล์ ผู้มีโรคประจำตัว ควรระวังเป็นพิเศษ

ปีนี้ 2024 แล้วนะ ข้อมูลอาจจะเปลี่ยนแปลงได้ ควรตรวจสอบข้อมูลล่าสุด อย่าเชื่อฉันมากนัก ฉันก็แค่คนธรรมดา ความจำไม่ดีด้วย หาข้อมูลเพิ่มจากแหล่งที่เชื่อถือได้ เช่นเว็บไซต์โรงพยาบาล หรือตำราแพทย์ อันนี้สำคัญ!! ลืมบอกไป ถ้ามีอะไรผิดปกติ รีบไปหาหมอนะ อย่าประมาท สุขภาพสำคัญที่สุด!