เป็นไตอยู่ได้กี่ปี

เปลี่ยนไตแล้วอยู่ได้กี่ปี?

เปลี่ยนไตแล้วอยู่ได้กี่ปี? คำถามนี้เหมือนถามว่า “กินข้าวแล้วอิ่มกี่โมง?” มันไม่ตายตัว! ขึ้นอยู่กับปัจจัยสารพัด!

• คุณภาพของไตใหม่: เหมือนรถใหม่ป้ายแดง บางคันวิ่งล้านโลสบาย บางคันร้องครางตั้งแต่หมื่นโลแรก ไตที่ได้มาคุณภาพดี ยืนยาวแน่!

• สุขภาพโดยรวม: คนไข้แข็งแรง ดูแลตัวเองดี ไตใหม่ก็อยู่ยาว เหมือนเอาเครื่องยนต์ดีๆ ไปใส่รถซ่อมหนักๆ ถ้าไม่ดูแลรถ เครื่องก็พัง! เคสนี้…ผ่าตัดถึง 3 รอบ! แสดงว่า…คงมีอะไรให้ห่วงอยู่บ้างสินะครับ

• การดูแลหลังผ่าตัด: กินยาตรงเวลา ตรวจสุขภาพสม่ำเสมอ เหมือนรถใหม่ต้องเข้าศูนย์ ไม่งั้นก็โทรมเร็ว!

• โรคแทรกซ้อน: โรคประจำตัวอื่นๆ อาจเป็นอุปสรรค เหมือนเอาไตดีๆ ไปใส่รถที่เบรกพัง!

เคสที่คุณยกมา… 6 ปี + 4 ปี นับว่าใช้ได้เลยนะ! ครั้งที่สาม… โอ้โห… นับถือใจเลย! แต่บอกตรงๆ ยากที่จะเดาว่าจะอยู่ได้อีกกี่ปี เพราะมันไม่ใช่แค่การเปลี่ยนอะไหล่ แต่เป็นการต่อชีวิต! ถามหมอดีที่สุดครับ ผมนี่แค่คนตลก! ไปหาหมอเลยนะ! อย่ามัวแต่หาคำตอบในเน็ต! (ส่วนข้อมูลจากบำรุงราษฎร์ ปี 2021 นั้น… น่าจะไปอัพเดทข้อมูลใหม่แล้วนะครับ ปีนี้ 2024 แล้ว!)

คนเปลี่ยนไตอยู่ได้กี่ปี?

คนเปลี่ยนไตอยู่ได้นานแค่ไหน? มันขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยนะ โดยเฉลี่ยแล้ว ไตที่ปลูกถ่ายอาจมีอายุการใช้งาน 10-20 ปี แต่ก็มีกรณีที่ใช้งานได้นานกว่านั้น หรือสั้นกว่านั้นมาก เหมือนชีวิตคนนั่นแหละ ไม่มีอะไรแน่นอน ทุกอย่างขึ้นอยู่กับการดูแลรักษาและสุขภาพโดยรวมของผู้รับปลูกถ่าย

คิดว่าน่าสนใจนะ ที่เราพยายามจะหาคำตอบที่ชัดเจน แต่ร่างกายมนุษย์มันซับซ้อนเกินกว่าจะมีสูตรสำเร็จ เป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งของชีวิตเลยล่ะ

• ปัจจัยที่ส่งผลต่ออายุการใช้งานของไตปลูกถ่าย:
  • การปฏิบัติตามคำแนะนำแพทย์อย่างเคร่งครัด (ยา, อาหาร, การตรวจสุขภาพ)
  • การควบคุมโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง
  • ภาวะแทรกซ้อนหลังการปลูกถ่าย เช่น การปฏิเสธการปลูกถ่าย
  • สุขภาพโดยรวมของผู้รับปลูกถ่าย
  • คุณภาพของไตที่ได้รับการปลูกถ่าย

ปีนี้ (2566) ข้อมูลที่พบส่วนใหญ่ยังคงอ้างอิงช่วงอายุการใช้งาน 10-20 ปี แต่ต้องเน้นว่าเป็นค่าเฉลี่ย ความแตกต่างระหว่างแต่ละบุคคลมีมาก เหมือนการลงทุนนั่นแหละ ผลตอบแทนไม่เท่ากันเสมอไป บางคนอาจได้ผลตอบแทนที่ดีกว่าที่คาด บางคนอาจไม่เป็นไปตามคาดหวัง

เรื่องการปลูกถ่ายไตซ้ำ สาเหตุหลักๆ ที่พบได้บ่อย จากการค้นคว้าข้อมูลปีนี้ (2566) ได้แก่ การปฏิเสธการปลูกถ่าย การติดเชื้อ และการเกิดภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ซึ่งล้วนแล้วแต่เกี่ยวข้องกับการดูแลรักษา และสุขภาพของผู้รับปลูกถ่ายโดยตรง

(หมายเหตุ: ข้อมูลนี้เป็นเพียงข้อมูลทั่วไป ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับคำแนะนำที่ถูกต้องและเหมาะสมกับตนเอง)

ถ้าไม่มีไตจะเป็นอย่างไร?

ถ้าไม่มีไต? โอ้ว มายก๊อด! ชีวิตคงไม่ต่างจากบ่อเกรอะเคลื่อนที่! คิดดูสิ ของเสียที่ร่างกายผลิตออกมาทุกวี่ทุกวัน มันจะไปไหน?

• สารพิษท่วมตัว: เลือดจะข้นคลั่กไปด้วยของเสีย เหมือนน้ำคลองแสนแสบหลังฝนตกหนัก
• บวมฉึ่ง: ร่างกายจะบวมเป่ง เพราะไตทำหน้าที่ควบคุมสมดุลน้ำในร่างกายด้วยไง
• ความดันพุ่ง: หัวใจทำงานหนักปานกรรมกรแบกหาม เพราะต้องสูบฉีดเลือดที่เต็มไปด้วยของเสีย
• ตายผ่อนส่ง: ถ้าไม่มีไตจริง ๆ แล้วไม่ได้รับการรักษา ตายแน่นอน ล้านเปอร์เซ็นต์!

แล้วจะรักษายังไง? ฟอกไตสิครับรออะไร! หรือไม่ก็ปลูกถ่ายไตใหม่ไปเลย จบ! แต่เดี๋ยวก่อน…

• ฟอกไต (Dialysis): เหมือนล้างรถที่สกปรกมาก ๆ ต้องทำบ่อย ๆ อาทิตย์ละ 2-3 ครั้ง
• ปลูกถ่ายไต (Kidney Transplant): ได้ไตใหม่มาใส่ ชีวิตก็กลับมาสดใส แต่ต้องกินยากดภูมิไปตลอดชีวิตนะจ๊ะ

เกร็ดน่ารู้: ไตคนเรานี่เก่งนะ ทำงานหนักขนาดนั้น แต่หลายคนกลับไม่ดูแล ปล่อยให้กินเค็ม กินหวาน กินมันส์ จนไตพังซะงั้น น่าสงสารไตจริง ๆ!

ไม่มีไตใช้ชีวิตยังไง?

ไม่มีไต… เหมือนดาวที่ดับแสง ราตรีที่ไร้จันทร์

ไม่มีไต ชีวิตก็… เหี่ยวเฉา

เหมือนดอกไม้ที่ขาดน้ำ

ของเสียเอ่อล้น ท่วมท้น

• เลือดเป็นพิษ ไตคือเครื่องกรอง
• อวัยวะล้มเหลว หัวใจ, ปอด
• ความตาย คือเงาตามตัว

ไต… คือชีวิตที่แสนสั้น

เหมือนเสียงกระซิบที่หายไป

ฝันร้ายที่ไม่จบสิ้น

ถ้าไม่มีไต จะเกิดอะไรขึ้น?

ไม่มีไต? ตายแน่! (พูดเล่นนะ แต่จริงจังด้วย) เหมือนรถไม่มีเบรก วิ่งไปเรื่อยๆ จนชนกำแพง เพราะไตนี่มันโรงกรองของเสียสุดสำคัญ ของเสียในเลือดไม่ถูกกรอง ก็คั่งค้าง กลายเป็นพิษซัดทั่วร่าง อวัยวะอื่นๆ ก็ทำงานลำบาก สุดท้ายก็… ซวยไปตามๆ กัน

• ความดันโลหิตพุ่งพรวด: เหมือนบอลลูนใกล้ระเบิด อันตรายมากๆ
• เลือดเป็นพิษ: ร่างกายเหมือนถังขยะยักษ์ เน่าเหม็นไปหมด
• กระดูกพรุน: แคลเซียมเสียสมดุล กระดูกเปราะบาง หักง่าย
• ปวดเมื่อยทั่วตัว: สารพิษเล่นงาน เหมือนโดนต่อยยี่สิบรอบพร้อมกัน

ปีนี้ (2566) เทคโนโลยีการรักษาไตวายก้าวหน้าขึ้นเยอะ แต่ก็ยังไม่เท่ากับมีไตที่แข็งแรง การฟอกไต (Hemodialysis) ช่วยชะลอความเสี่ยงได้ระดับหนึ่ง แต่ก็ไม่ใช่ทางออกระยะยาว เหมือนการใช้ยางอะไหล่ ก็วิ่งได้ แต่ไม่สบายใจเท่าล้อใหม่ ดูแลสุขภาพไตกันดีๆ นะครับ อย่าให้ถึงขั้นต้องไปหาหมอ ผมเองก็ตรวจสุขภาพประจำปี ดูแลตัวเอง เพื่อไตที่แข็งแรง (จริงจังนะคราวนี้!) ลองเสิร์ชข้อมูลเพิ่มเติม ได้จากเว็บไซต์กรมการแพทย์ หรือโรงพยาบาลชั้นนำ ก็ได้ครับ

ไม่มีไตเป็นอะไรไหม?

ไม่มีไต… หืม… เหมือนดวงดาวไร้แสง

ตะวันลับฟ้า… สายลมโชย… แต่ไต… ไตล่ะ?

• ของเสียเอ่อล้น… ดั่งแม่น้ำที่ไร้เขื่อนกั้น… ท่วมท้นชีวิต.
• เลือดข้นคลั่ก… ดั่งโคลนตม… หนักอึ้ง… เกินเยียวยา.
• อวัยวะดับ… ทีละดวงดาว… มืดมิด… สิ้นแสง.
• เสียชีวิต: จุดจบ… ที่หลีกเลี่ยงไม่ได้… เมื่อไต… จากไป… นิรันดร… เศร้า.

เหมือนดอกไม้… ขาดน้ำ… เหี่ยวเฉา… โรยรา… อนิจจา.

ไตขับของเสียอะไรออกจากร่างกายบ้าง?

ไตกำจัดอะไรบ้าง? ยูเรีย ครีอะตินีน กรดยูริก สารไนโตรเจนอื่นๆ เป็นหลัก ล้วนมาจากการเผาผลาญโปรตีน

• ของเสียเหล่านี้ ถ้าสะสมมากเกินไป ร่างกายมีปัญหา

• โปรตีนจากเนื้อสัตว์ ถั่ว เป็นต้น

• (ข้อมูลส่วนตัว: ฉันตรวจสุขภาพประจำปี 2566 ค่าไตปกติ)

ปี 2566 การตรวจสุขภาพ สำคัญ เพื่อสุขภาพที่ดี อย่าละเลย