โรคกระดูกพรุน มีกี่ระดับ

โรคกระดูกพรุน: ระดับความรุนแรงสำคัญไฉน? รู้ก่อน ป้องกันได้ ดีกว่า!

หลายคนอาจสงสัยว่าโรคกระดูกพรุนมีกี่ระดับ และแต่ละระดับมีความหมายอย่างไร? ในความเป็นจริง การแบ่ง “ระดับ” ของโรคกระดูกพรุนอย่างชัดเจนเป็นลำดับชั้นนั้น อาจไม่ใช่วิธีที่ถูกต้องที่สุดในการทำความเข้าใจภาวะนี้ เพราะความรุนแรงของโรคกระดูกพรุนไม่ได้ถูกกำหนดด้วย “ระดับ” ที่ตายตัว แต่ประเมินจาก ค่า T-score ซึ่งได้จากการตรวจความหนาแน่นของกระดูก (Bone Density Scan)

ทำความเข้าใจค่า T-score หัวใจสำคัญของการประเมินความเสี่ยง

ค่า T-score คือค่าที่เปรียบเทียบความหนาแน่นของกระดูกของคุณกับความหนาแน่นของกระดูกเฉลี่ยของคนหนุ่มสาวที่มีสุขภาพดี หากค่า T-score ของคุณ:

• มากกว่า -1.0: ถือว่ากระดูกของคุณอยู่ในเกณฑ์ปกติ
• ระหว่าง -1.0 ถึง -2.5: แสดงว่าคุณมีภาวะ กระดูกบาง (Osteopenia) ซึ่งเป็นภาวะที่ความหนาแน่นของกระดูกลดลง แต่ยังไม่ถึงขั้นเป็นโรคกระดูกพรุน
• น้อยกว่า -2.5: แสดงว่าคุณเป็น โรคกระดูกพรุน (Osteoporosis)

ทำไมการโฟกัสที่ “ระดับ” จึงอาจไม่ดีเท่าที่ควร?

การพยายามแบ่งโรคกระดูกพรุนออกเป็นระดับต่างๆ อาจทำให้เกิดความเข้าใจผิดได้ เพราะปัจจัยสำคัญไม่ใช่แค่ตัวเลข T-score เพียงอย่างเดียว แต่ยังรวมถึง:

• ประวัติการหักของกระดูก: หากคุณเคยมีประวัติกระดูกหักจากอุบัติเหตุเล็กน้อยหรือการล้มที่ไม่รุนแรง แสดงว่ากระดูกของคุณอาจอ่อนแอมาก แม้ว่าค่า T-score จะไม่ได้อยู่ในเกณฑ์ที่ต่ำมากนัก
• ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ: อายุ, เพศ, พันธุกรรม, การสูบบุหรี่, การดื่มแอลกอฮอล์, การใช้ยาบางชนิด, และโรคประจำตัวบางอย่าง ล้วนมีผลต่อความเสี่ยงในการเกิดกระดูกหัก
• ตำแหน่งที่วัดความหนาแน่นของกระดูก: ค่า T-score ที่ตำแหน่งต่างๆ ของร่างกาย (เช่น กระดูกสันหลัง, สะโพก) อาจแตกต่างกัน และแต่ละตำแหน่งมีความสำคัญในการประเมินความเสี่ยงที่แตกต่างกัน

แล้วเราควรทำอย่างไร? เน้นการป้องกันและตรวจหาแต่เนิ่นๆ ดีกว่า

แทนที่จะกังวลว่าโรคกระดูกพรุนของคุณอยู่ใน “ระดับ” ใด สิ่งสำคัญที่สุดคือการ ประเมินความเสี่ยงโดยรวม ของคุณ ซึ่งทำได้โดยการ:

1. ปรึกษาแพทย์: แพทย์จะประเมินปัจจัยเสี่ยงของคุณ สอบถามประวัติสุขภาพ และพิจารณาความจำเป็นในการตรวจความหนาแน่นของกระดูก
2. ตรวจความหนาแน่นของกระดูก: การตรวจ DEXA Scan เป็นวิธีที่รวดเร็ว ปลอดภัย และแม่นยำในการวัดความหนาแน่นของกระดูก
3. ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม: หากคุณมีความเสี่ยงสูง หรือได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคกระดูกบางหรือโรคกระดูกพรุน แพทย์จะแนะนำให้คุณปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น:
   • รับประทานอาหารที่อุดมด้วยแคลเซียมและวิตามินดี
   • ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะการออกกำลังกายที่มีการลงน้ำหนัก (Weight-bearing exercise) เช่น การเดิน การวิ่ง การเต้น
   • เลิกสูบบุหรี่และจำกัดการดื่มแอลกอฮอล์
   • รับประทานยา: ในบางกรณี แพทย์อาจพิจารณาให้ยาเพื่อเพิ่มความหนาแน่นของกระดูกและลดความเสี่ยงในการเกิดกระดูกหัก

สรุป:

อย่ามัวแต่กังวลเรื่อง “ระดับ” ของโรคกระดูกพรุน โฟกัสไปที่การประเมินความเสี่ยงโดยรวม ปรึกษาแพทย์ ตรวจความหนาแน่นของกระดูก และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อดูแลสุขภาพกระดูกของคุณให้แข็งแรงตั้งแต่เนิ่นๆ เพราะการป้องกัน ดีกว่าการรักษาเสมอ!