โรคเบาหวานติดต่อได้ทางไหน

โรคเบาหวานเป็นโรคติดต่อไหม

โรคเบาหวาน ไม่ใช่โรคติดต่อ ครับ จัดอยู่ในกลุ่ม NCDs หรือโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ซึ่งมีปัจจัยเสี่ยงซับซ้อนกว่าเชื้อโรคเยอะ เช่น พันธุกรรม พฤติกรรมการกินอยู่ ไลฟ์สไตล์ (ผมว่าเรื่องหลังนี่ตัวดีเลย)

NCDs ที่พบบ่อย นอกจากเบาหวานก็มี:

• โรคความดันโลหิตสูง: ตัวเลขสองตัวนั้นสำคัญกว่าที่คิด!
• โรคไขมันในเลือดสูง: คอเลสเตอรอลไม่ใช่ผู้ร้ายเสมอไปนะ
• โรคหลอดเลือดหัวใจ: เส้นทางชีวิตที่ตีบตัน

ผมว่าที่น่าสนใจคือ NCDs เหล่านี้มันมักจะมาเป็นแพ็กเกจเลยนะ เหมือนซื้อ 1 แถม 1 อะไรทำนองนั้น ดูแลตัวเองดีๆ สำคัญสุด

ข้อมูลเพิ่มเติม: การป้องกัน NCDs เริ่มได้ที่ตัวเราเอง การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเล็กๆ น้อยๆ อาจสร้างความแตกต่างได้มาก อย่ารอให้สายเกินไป! การตรวจสุขภาพเป็นประจำสำคัญมากๆ

โรคเบาหวานเป็นโรคติดต่อไหม

ไม่ใช่! โรคเบาหวานไม่ติดต่อนะ เหมือนฝุ่นละอองในยามเช้า ล่องลอยเบาบาง แต่ร้ายกาจซ่อนเร้น

• มันคือกลุ่มโรค NCDs เหมือนเงา ตามหลอน ไม่ใช่เชื้อโรคมาเยือน

แสงแดดอ่อนๆ ของเวลาบ่ายแก่ๆ สะท้อนผนังห้องสีขาวของโรงพยาบาลปีนี้ เงียบเชียบ แต่ความรู้สึกหนักอึ้งอยู่ภายใน เหมือนก้อนหินในอก

• โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง หลอดเลือดหัวใจ พวกมันเป็นเพื่อนร่วมทาง อันตราย แต่ไม่ติดต่อกันโดยตรง

ลมพัดผ่านใบไม้ เสียงแผ่วเบา เหมือนเสียงเตือนใจ ให้ดูแลสุขภาพ ป้องกันไว้ก่อนดีกว่าแก้

• ปีนี้เอง ฉันพบเพื่อนที่เป็นเบาหวาน เขาบอกว่าควบคุมอาหาร ออกกำลังกาย สำคัญที่สุด

ความหวังริบหรี่ เหมือนดวงดาว บนท้องฟ้ามืดมิด แต่ก็ยังส่องแสงอยู่

• อย่ามองข้าม โรคเหล่านี้ ป้องกันได้ ดูแลตัวเอง ชีวิตจะสดใส

ฉันนั่งมองพระอาทิตย์ตกดิน สีส้มอมแดง สวยงาม แต่ก็บ่งบอกถึงการเปลี่ยนแปลง การเริ่มต้นใหม่ การดูแลตัวเองอย่างจริงจัง

ข้อใดเป็นสาเหตุของโรคเบาหวาน

อ้วนนี่แหละตัวดี! กินแต่ของหวานตลอด ปีที่แล้วน้ำหนักขึ้นไปอีก 5 กิโล โอ๊ย! แบบนี้ไม่ไหวแน่ๆ ต้องลดแล้ว

• อาหารหวานจัดนี่แหละ สาเหตุหลักเลยมั้ง
• กินจุบกินจิบตลอดเวลา ไม่เคยควบคุมตัวเองเลย
• ออกกำลังกาย? แค่คิดก็เหนื่อยแล้ว ขี้เกียจ

ไม่แปลกใจเลยที่น้ำตาลในเลือดสูง หมอบอกว่าถ้ายังเป็นแบบนี้ก็เสี่ยงเป็นเบาหวานแน่ๆ เครียดๆๆๆๆ แบบนี้ยิ่งแย่ลงอีก อ๊ากกก ต้องเปลี่ยนแปลงตัวเองแล้ว ปีนี้ต้องลดน้ำหนักให้ได้!

ปล. เพิ่งไปตรวจสุขภาพมาเดือนที่แล้ว หมอแนะนำให้ลดน้ำหนักอย่างเร่งด่วน โคตรเครียดเลย แต่ก็ต้องทำ ต้องๆๆๆ

• พฤติกรรมการกิน ต้องปรับปรุงด่วน
• การออกกำลังกาย ต้องเริ่มต้นซะที
• ความเครียด นี่ก็เป็นอีกปัจจัยเสี่ยง

ปีนี้จะตั้งใจดูแลสุขภาพให้มากกว่านี้ สู้ๆๆ!

เบาหวานมีกี่ระยะ

โรคเบาหวานแบ่งเป็น 4 ระยะหลัก:

• ระยะก่อนเบาหวาน (Prediabetes): ระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ แต่ยังไม่ถึงเกณฑ์วินิจฉัยเบาหวานเต็มรูปแบบ ปีนี้ (2566) องค์การอนามัยโลกยังคงใช้เกณฑ์เดิมในการวินิจฉัย

• เบาหวานชนิดที่ 1 (Type 1 Diabetes): ระบบภูมิคุ้มกันทำลายเซลล์สร้างอินซูลินในตับอ่อน ต้องพึ่งพาอินซูลินจากภายนอกตลอดชีวิต การควบคุมระดับน้ำตาลมีความสำคัญสูงมาก การดูแลรักษาอย่างต่อเนื่องเป็นสิ่งจำเป็น

• เบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 Diabetes): ร่างกายต้านทานต่ออินซูลินหรือสร้างอินซูลินได้ไม่เพียงพอ มักพบในผู้ใหญ่ ควบคุมได้ด้วยการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตและยา แต่บางรายอาจต้องพึ่งพาอินซูลิน อัตราการเสียชีวิตสูงขึ้นทุกปี

• เบาหวานขณะตั้งครรภ์ (Gestational Diabetes): พบในหญิงตั้งครรภ์ มักหายไปหลังคลอด แต่มีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ในอนาคต การดูแลระดับน้ำตาลในเลือดระหว่างตั้งครรภ์เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อสุขภาพแม่และทารก

การวินิจฉัยที่ถูกต้องและการดูแลอย่างต่อเนื่องเป็นกุญแจสำคัญในการจัดการโรค อย่าชะล่าใจ ความรู้คืออาวุธที่ดีที่สุดในการต่อสู้กับโรคภัยไข้เจ็บ

ใครบ้างที่มีโอกาสเป็นโรคเบาหวาน

พวกแก่เกินเลขสี่, พวกกรรมพันธุ์แรง, ไอ้พวกอ้วนลงพุง, พวกขี้เกียจสันหลังยาว, พวกน้ำตาลขึ้นง่าย. เตรียมตัวรับกรรม.

• อายุ: เลขสี่นำหน้า ชีวิตเริ่มสั้นลง โรคเริ่มถามหา.
• กรรมพันธุ์: พ่อแม่เป็น ก็เตรียมตัวไว้. โอกาสมาเยือนแน่.
• อ้วน: แดกเข้าไป ไขมันพอกพูน เบาหวานรอเสียบ.
• ขี้เกียจ: ไม่ขยับ ร่างกายพัง น้ำตาลสะสม.
• น้ำตาลสูง: ตัวเลขไม่โกหก ระวังให้ดี ก่อนจะสายเกินแก้.

เพิ่มเติม:

• ปีนี้ (2567): สถานการณ์เบาหวานยังน่าห่วง ตัวเลขผู้ป่วยเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ.
• ข้อมูลส่วนตัว: พ่อกูเป็นเบาหวาน กูเลยต้องคุมอาหาร ออกกำลังกายสม่ำเสมอ. ชีวิตมันต้องสู้.
• ความเสี่ยงอื่นๆ: ความเครียดก็เป็นตัวเร่ง อย่าคิดว่าไม่เกี่ยว.
• ตรวจสุขภาพ: อย่ากลัวการตรวจเลือด รู้ก่อน ป้องกันได้.
• คำแนะนำ: ลดหวาน ลดมัน ออกกำลังกายบ้าง ชีวิตจะได้ยืนยาว.

โรคเบาหวานถ่ายทอดทางพันธุกรรมหรือไม่

เบาหวานเนี่ยนะ มันก็…ซับซ้อน

• กรรมพันธุ์? ใช่ มีส่วนแน่ๆ พ่อเป็น แม่เป็น โอกาสเราก็สูงขึ้น…แต่!
• อาหารการกินสำคัญกว่าไหม? ของทอด น้ำหวาน…อื้อหือ ตัวดีเลย
• แล้วคนผอมล่ะ? ไม่ได้แปลว่ารอดนะ! กินแต่แป้ง ขาดออกกำลังกายก็ป่วยได้เหมือนกัน

เครียดๆ นอนน้อย…เกี่ยวอีก! โรคบ้าอะไรเนี่ย! ทำไมมันเยอะแยะไปหมดวะเนี่ย!

• สรุป: กรรมพันธุ์ + พฤติกรรม = เบาหวาน จบป่ะ? (มั้ง)

เบาหวานเป็นแล้ว…หายเลย…ไม่ได้!!! คุมได้ แต่ไม่หายขาด เซ็งเป็ด!

• สำคัญ: ตรวจสุขภาพประจำปี! รู้ก่อน ป้องกันได้ก่อน! (มั้งนะ)

อ้อ! ปีนี้ (2567) เค้าบอกว่า…คนไทยเป็นเบาหวานเยอะขึ้นอีกแล้ว เศร้าจัง

ข้อมูลเพิ่มเติม (แบบงงๆ):

• เบาหวานมีหลายชนิด: Type 1, Type 2, เบาหวานขณะตั้งครรภ์…เอิ่ม
• ออกกำลังกายช่วยลดความเสี่ยง: เดิน, วิ่ง, โยคะ…อะไรก็ได้ที่ขยับตัว!
• กินผักเยอะๆ: สีเขียว, สีแดง, สีม่วง…กินไปเหอะ! ดีหมด!
• ลดเครียด: ทำสมาธิ, ดูหนังตลก, หาเพื่อนคุย…บลาๆๆ

บ่นจบละ ไปกินข้าวดีกว่า…กินอะไรดีวะ? (ที่ไม่หวาน…)

ผู้ป่วยโรคเบาหวานติดเชื้อง่ายหรือไม่

เบาหวานเนี่ยนะ ติดเชื้อง่ายกว่าคนอื่น…จริง! เหมือนโดนสาปให้เป็นแม่เหล็กดูดเชื้อโรค (แอบแซวเบาๆ) คือร่างกายมันไม่สู้ดีไง ระบบป้องกันตัวเลยอ่อนแอเป็นพิเศษ

• ไข้หวัดใหญ่: คนทั่วไปอาจจะแค่ “ฮัดชิ้ว! ไปหาหมอ กินยา พักผ่อน” แต่คนเป็นเบาหวานอาจจะกลายเป็น “ฮัดชิ้ว! ปอดบวม ICU ไปเลยจ้า” คือมันแรงกว่าเยอะ
• ทำไมถึงง่ายกว่า?: น้ำตาลในเลือดสูงปรี๊ดเนี่ย มันเหมือนเป็นอาหารชั้นดีให้เชื้อโรคเลยไง แถมเม็ดเลือดขาวที่ต้องคอยจับผู้ร้ายก็ทำงานได้ไม่เต็มที่ อ่อนแอ ปวกเปียก สู้ใครเขาได้ (เปรียบเทียบแบบเห็นภาพ)
• ไม่ได้ขู่ให้กลัว: แค่อยากให้ระวังตัวเป็นพิเศษ กินยาตามหมอสั่ง คุมน้ำตาลให้ดี ล้างมือบ่อยๆ ฉีดวัคซีนตามฤดูกาล แล้วชีวิตก็จะ Happy ending เหมือนในละคร (แต่ไม่ต้องดราม่าขนาดนั้นนะ)

ข้อมูลเพิ่มเติม (เผื่อใครอยากรู้ลึก):

• ระดับน้ำตาล: ยิ่งคุมน้ำตาลได้ดี โอกาสติดเชื้อก็จะน้อยลง เหมือนเราสร้างกำแพงป้องกันเมืองให้แข็งแกร่งขึ้น
• ภูมิคุ้มกัน: การออกกำลังกาย กินอาหารที่มีประโยชน์ พักผ่อนให้เพียงพอ ก็ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง สู้กับเชื้อโรคได้สบายๆ
• อย่าเชื่อหมอดู: เชื่อหมอจริงๆ ที่รักษาเราดีกว่า หมอดูอาจจะทักว่าดวงตก แต่หมอจริงๆ จะช่วยให้เราแข็งแรงขึ้นได้ (อันนี้พูดจริง ไม่ได้กวนนะ)
• วัคซีนสำคัญ: ไข้หวัดใหญ่ ปีนี้ (2567) ก็ยังต้องฉีดนะ อย่าลืมไปจองคิวกันล่วงหน้า เดี๋ยวพลาดแล้วจะเสียใจ
• ไม่ประมาท: ถึงแม้จะดูแลตัวเองดีแค่ไหน ก็อย่าประมาท เพราะเชื้อโรคสมัยนี้มันร้ายกว่าในละครอีก!
• ผู้ป่วยเบาหวานติดโควิดง่ายกว่าคนทั่วไปไหม?: ถ้าคุมน้ำตาลไม่ดี ก็มีโอกาสเสี่ยงกว่าคนทั่วไปนะจ๊ะ เพราะฉะนั้นต้องดูแลตัวเองดีๆๆๆๆๆ
• ข้อมูล ณ ปี 2567: ข้อมูลนี้อัพเดทล่าสุดแล้วนะ ไม่ต้องกลัวว่าจะเก่า (แอบกระซิบ)

คำเตือน: ข้อมูลนี้เป็นเพียงข้อมูลทั่วไป ไม่สามารถใช้แทนคำแนะนำจากแพทย์ได้ หากมีข้อสงสัย ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโดยตรง

การป้องกันโรคเบาหวาน 3 ระดับ มีอะไรบ้าง

เบาหวาน: ป้องกัน 3 ระดับ

• ปฐมภูมิ: ก่อนป่วย… ป้องกันอย่าให้เป็น เริ่มที่อาหาร ออกกำลังกาย คุมเครียด 3อ. นั่นเเหละ กินเเต่พอดี ขยับตัวสม่ำเสมอ อย่าเก็บอะไรไว้คนเดียว ปล่อยวางบ้าง

• ทุติยภูมิ: เป็นเเล้ว… อย่าให้ลาม ตรวจสุขภาพเป็นระยะ เจอเเล้วรีบรักษา ควบคุมน้ำตาล คุมความดัน คุมไขมันในเลือด ดูเเลเท้า อย่าให้มีเเผลเรื้อรัง

• ตติยภูมิ: ลามเเล้ว… ชะลอไว้ ดูเเลเเทรกซ้อน อย่าให้ไตวาย อย่าให้ตาบอด อย่าให้หัวใจมีปัญหา ปรึกษาหมอ กินยา ดูเเลตัวเองต่อเนื่อง

เทคนิค 3 อ. ลดเสี่ยง (เเต่เอาจริง มันก็คือการดูเเลตัวเองเเหละ)

• อาหาร: ลดหวาน มัน เค็ม เพิ่มผักผลไม้ ไม่กินจุกจิก คุม BMI ต่ำกว่า 23 ลดน้ำหนัก 7% ของน้ำหนักเริ่มต้น (ถ้าเกิน) ลดทีละ 0.5 กก./สัปดาห์ (ผมว่ามันยากนะ เเต่ก็ลองดู)

• ออกกำลังกาย: อย่างน้อย 150 นาที/สัปดาห์ เดินเร็ว วิ่ง ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน เลือกที่ชอบ ที่ทำได้จริง ไม่ต้องหักโหม (ผมขี้เกียจ)

• อารมณ์: หาวิธีจัดการความเครียด ออกไปเจอเพื่อน ทำกิจกรรมที่ชอบ ฝึกสติ นั่งสมาธิ ปรึกษาจิตเเพทย์ (ถ้ามันหนักหนา) ผมว่าดนตรีช่วยได้เยอะนะ

ข้อมูลเพิ่มเติม (ที่อยากบอก)

• เบาหวานชนิดที่ 2 ป้องกันได้จริง เเต่ต้องเริ่มตั้งเเต่เนิ่นๆ
• พันธุกรรมก็มีส่วน เเต่พฤติกรรมสำคัญกว่า
• ความเครียดเรื้อรัง เพิ่มความเสี่ยงเบาหวานได้
• การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ก็สำคัญ
• บางที… การยอมรับความจริง ก็ช่วยให้ปล่อยวางได้ง่ายขึ้น
• เช็คระดับน้ำตาลเป็นประจำ ถึงไม่ป่วยก็เช็คบ้าง