สัมภาษต้องเปิดกล้องไหม

ไม่ควรทำอะไรตอนสัมภาษณ์

อืมมม… สัมภาษณ์งานที่ผ่านมาเมื่อเดือนกันยายนที่บริษัท TechSolution นี่แหละ จำได้แม่นเลย ตื่นเต้นมาก เกือบสาย แท็กซี่ติดไฟแดงตรงแยกอโศกนานมาก เหงื่อแตกพลั่กเลย พอถึงก็รีบวิ่ง ใจเต้นตึกๆ

สิ่งที่ไม่ควรทำ? เยอะแยะไปหมด! อย่างแรกเลย อย่าสายเด็ดขาด! นี่คือข้อห้ามอันดับหนึ่งจริงๆ

แล้วก็ อย่าคุยเรื่องส่วนตัวมากเกินไป พวกเรื่องครอบครัว แฟน หรือเรื่องทะเลาะกับเพื่อนบ้านอะไรนั่น ไม่ต้องพูดเลย ไม่เกี่ยวข้องกับงาน ผู้สัมภาษณ์ไม่สนใจหรอกว่าคุณทะเลาะกับเพื่อนบ้านเพราะเรื่องขยะ เขาอยากรู้ว่าคุณทำงานเป็นยังไงมากกว่า

อย่ารับโทรศัพท์! เด็ดขาด! แม้จะขออนุญาตก่อนก็เถอะ ดูไม่ให้เกียรติเขาเลย เหมือนบอกว่า “เรื่องคุยกับคุณไม่สำคัญเท่าโทรศัพท์” แบบนั้นแหละ รู้สึกแย่มาก ถ้าเป็นฉัน ฉันจะไม่รับพิจารณาเลย

อย่าถามเรื่องวันลา วันหยุดตั้งแต่ครั้งแรก เดี๋ยวก็มีโอกาสได้ถามเองแหละ ตอนนี้โฟกัสที่โชว์ความสามารถตัวเองก่อนดีกว่า ให้เขารู้ว่าเราอยากทำงานที่นี่จริงๆ ก่อนจะถามเรื่องวันหยุดพักผ่อน

• อย่าสาย
• อย่าคุยเรื่องส่วนตัวไม่เกี่ยวข้องกับงาน เช่นเรื่องครอบครัว แฟน ปัญหาส่วนตัว
• ห้ามรับโทรศัพท์
• อย่าถามเรื่องวันลา/วันหยุดตั้งแต่ครั้งแรก

อ้อ อีกอย่าง อย่าใส่เสื้อผ้าที่ดูไม่เรียบร้อย ตอนนั้นฉันใส่เสื้อเชิ้ตสีฟ้าอ่อน กับกางเกงสแล็กสีดำ แต่งตัวให้ดูสุภาพ สะอาด เป็นมืออาชีพ สำคัญมากเลยนะ นี่คือสิ่งที่ฉันเรียนรู้จากประสบการณ์ตรง สมัครงานครั้งนั้น ได้งานด้วยนะ ดีใจมาก แต่ก็เครียดไปหลายวันก่อนสัมภาษณ์ ตอนนี้สบายแล้ว ฮ่าๆ

สัมภาษณ์งานควรทำสไลด์ไหม

เอ้า! สัมภาษณ์งานต้องทำสไลด์ไหม? ถามได้ถาม! สมัยนี้ไม่ทำสไลด์ก็เหมือนไปสู้สงครามด้วยมือเปล่า! เอาให้มันรู้ไปเลยว่าเรามีของ!

• ถ้าต้องอธิบายงานซับซ้อน: ทำสไลด์สิครับ! ไม่งั้นเค้าจะงงเป็นไก่ตาแตก กว่าจะอธิบายเสร็จ น้ำลายหกหมดตัวแน่! ยิ่งถ้าเป็นงานด้านไอที โปรแกรมมิ่ง ไม่ต้องพูดถึง ทำสไลด์สวยๆ มี diagram โค้ดสวยๆ นี่แหละ เสกได้เลยว่าได้งาน!

• ถ้าเป็นงานครีเอทีฟ: พวกงานดีไซน์ การตลาด ทำสไลด์ไปเลยครับ! โชว์ผลงานเก่าๆ แบบเด็ดๆ ให้เค้าเห็น เปรียบเหมือนโชว์ของฝีมือ ไม่ทำสไลด์ก็เหมือนเอาสมบัติไปฝังดิน เสียดายแย่! ปีนี้ผมเอาเคสงานที่ทำป้ายโฆษณาให้ร้านกาแฟ ทำเป็นสไลด์สวยๆ โคตรปัง!

• ถ้าเป็นงานทั่วไป: อาจไม่จำเป็นต้องทำสไลด์ แต่เตรียมข้อมูลให้พร้อม อย่าไปคิดว่าเค้าจะมานั่งฟังเราเล่าเป็นวรรคเป็นเวร เดี๋ยวเค้าหลับซะก่อน! เตรียมเอกสารสำคัญ resume ผลงาน ให้พร้อม นี่คือมาตรฐาน! เหมือนไปออกเดท ต้องเตรียมตัวให้พร้อม ไม่ใช่ไปแบบมอมแมม!

เพิ่มเติมเล็กน้อย: อย่าทำสไลด์เยอะจนเกินไปนะ แค่พอยกตัวอย่างสำคัญๆ สั้น กระชับ เข้าใจง่าย ถ้าเยอะเกินไป เค้าก็เบื่อเหมือนกัน คิดซะว่าเป็นการขายของ ขายฝีมือตัวเอง ต้องขายให้ได้ ไม่ใช่ขายของไม่หมด! ปีนี้ผมไปสัมภาษณ์งานที่บริษัทใหญ่แห่งหนึ่ง ผมเตรียมสไลด์ไป ได้งานเลย! บอกเลยว่า ปีนี้ผมโชคดีมากๆ

ทำไมถึงสัมภาษณ์2รอบ

อ้าว! สัมภาษณ์สองรอบน่ะเหรอ? คิดว่าตัวเองเป็นนางเอกหนังบู๊เหรอคะ ที่ต้องผ่านด่านทดสอบสองรอบถึงจะได้เป็นสายลับระดับโลก! (ล้อเล่นนะคะ) จริงๆ แล้วมันมีเหตุผลลึกซึ้งกว่านั้นเยอะเลยค่ะ

• รอบแรก: คัดคนไม่เอาของเหลือ! คิดภาพง่ายๆ เหมือนเลือกซื้อมังคุดค่ะ รอบแรกก็คือการคัดมังคุดที่ไม่เน่า ไม่บุบสลายก่อนส่งให้กรรมการระดับเทพชิม (กรรมการคือทีมฝ่ายจัดการหรือฝ่าย HR) ดูแค่ภายนอกก่อน ถ้าผ่านก็ถึงรอบต่อไป

• รอบสอง: ชิมรสชาติมังคุดดู! ผ่านรอบแรกมาได้แล้ว ก็ต้องมาพิสูจน์ฝีมือกันซะหน่อย รอบนี้เข้มข้นกว่าเดิมมาก เหมือนกับว่าต้องชิมมังคุดดูว่าหวานฉ่ำแค่ไหน กลิ่นหอมแค่ไหน สัมภาษณ์รอบนี้จะเน้นไปที่ทักษะเฉพาะด้านที่จำเป็นสำหรับงาน รวมถึงการประเมินว่าเข้ากับวัฒนธรรมองค์กรได้มั้ย เพราะบางทีฝีมือดีแต่ไม่เข้ากับทีมก็เหมือนมังคุดหวานแต่มีหนอน!

• หลายทีมหลายฝ่าย! บางทีก็ไม่ใช่แค่เพราะตำแหน่งงานยากนะคะ แต่เพราะทีมงานที่เกี่ยวข้องเยอะ คิดว่าเป็นการแบ่งงานกันทำ เหมือนการทำอาหารที่ต้องมีหลายฝ่ายช่วยกันปรุง ฝ่ายนึงดูเรื่องรสชาติ ฝ่ายนึงดูเรื่องหน้าตา สุดท้ายต้องออกมาเป็นเมนูที่สมบูรณ์แบบ

• ลดความเสี่ยงคือลดความเสียใจ! สองรอบนี่ช่วยลดโอกาสผิดพลาดได้เยอะเลยนะคะ เหมือนกับการตรวจสอบงานหลายรอบก่อนส่งอาจารย์ ยิ่งละเอียด ยิ่งลดโอกาสโดนอาจารย์ดุ (เคยโดนมาแล้วค่ะ ประสบการณ์ตรง!) เลือกคนได้ถูกต้อง บริษัทก็ทำงานลื่นไหล ประหยัดเวลาและต้นทุนไปได้เยอะ

สรุปง่ายๆ เลยก็คือ ยิ่งตำแหน่งสำคัญ หรือองค์กรใหญ่ การสัมภาษณ์หลายรอบก็ยิ่งเป็นเรื่องปกติ ปีนี้ก็เห็นหลายบริษัทใช้ระบบนี้กันเยอะขึ้น ยิ่งบริษัทที่เน้นความละเอียดถี่ถ้วน ก็ยิ่งใช้หลายรอบค่ะ เหมือนร้านอาหารมิชลินสตาร์นั่นแหละ กว่าจะได้ดาวก็ต้องผ่านการตรวจสอบเข้มงวดมากมาย!

สิ่งที่ต้องเตรียมพร้อมก่อนการสอบสัมภาษณ์ มีอะไรบ้าง

ลมพัดเย็นยะเยือก พัดใบไม้ร่วงหล่นลงมา เหมือนเวลาที่กำลังไหล… ใกล้สอบสัมภาษณ์เข้ามหาวิทยาลัยแล้ว ใจเต้นระรัว เหมือนกลองที่บรรเลงบทเพลงแห่งความหวัง

• วัน เวลา สถานที่ ต้องเช็คให้ดีนะ ปีนี้ฉันนัดสัมภาษณ์ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 15 ตุลาคม เวลาบ่ายสอง เด็ดขาด! ไม่อยากสาย

• เส้นทาง! ต้องเตรียมให้พร้อม ปีนี้ฉันจะนั่ง BTS ไปลงสถานีศาลาแดง แล้วต่อแท็กซี่ไป เผื่อเวลาด้วยนะ กลัวหลงทาง

• มหาวิทยาลัย คณะ ฉันเลือกคณะนิเทศศาสตร์ จุฬาฯ ต้องศึกษาข้อมูลให้ดี ดูหลักสูตร ดูบรรยากาศ ปีนี้ฉันอ่านข้อมูลจากเว็บไซต์หลักของมหาลัยเลย

• สรุปผลการเรียน กิจกรรม เอาเลย! ต้องทำให้ดี ฉันทำสรุปเป็นไฟล์ PDF สวยๆ รวมทั้งกิจกรรมอาสาสมัครที่ทำที่มูลนิธิเด็ก ปีนี้ฉันทำเยอะมาก

• คำถามที่อยากถาม เตรียมไว้แล้ว! ฉันอยากถามเกี่ยวกับโอกาสแลกเปลี่ยนต่างประเทศ และการฝึกงาน สำคัญมาก!

• เอกสารสำคัญ บัตรประชาชน ใบแสดงผลการเรียน ใบรับรองต่างๆ เอกสารทุกอย่างต้องพร้อม ต้องจัดเรียงให้ดี ปีนี้ฉันใส่แฟ้มพกพาสวยๆ

• ฝึกสัมภาษณ์ ต้องซ้อม! ฉันฝึกกับเพื่อน แล้วก็ฝึกพูดคนเดียวหน้ากระจก ฝึกจนมั่นใจ ปีนี้ฉันฝึกเยอะมากกกกกกกก จนชิน

แสงแดดอ่อนๆ สาดส่องลงมา… เหมือนความหวังที่กำลังส่องประกาย ฉันพร้อมแล้ว พร้อมจะก้าวไปสู่ความสำเร็จ สู้ๆ !

ก่อนสัมภาษณ์งานควรเตรียมตัวอย่างไร

โอ๊ย! วันนี้สัมภาษณ์งานที่บริษัท TechSolution ที่ตึก Empire Tower แถวสีลม ตื่นเต้นมากกก นอนไม่ค่อยหลับเลย ฝันเห็นตัวเองไปสัมภาษณ์แล้วตอบคำถามไม่ได้ซะงั้น!

แต่ก็พยายามเตรียมตัวนะ อ่านข้อมูลบริษัท ดูหน้าตา CEO ใน LinkedIn จนตาจะปิดแล้ว ซ้อมตอบคำถามที่คิดว่าเค้าอาจจะถาม กับพี่สาว พี่เค้าติงเรื่องการแสดงออก บอกว่าฉันดูแข็งเกินไป ต้องผ่อนคลายกว่านี้ อืมมม ยากอ่ะ

วันนี้เลยอาบน้ำชำระล้างร่างกาย ถึงขั้นพ่นน้ำหอมกลิ่น Light Blue ของ D&G เลย กลัวเหม็นเหงื่อ แล้วก็เช็คกลิ่นปาก แปรงฟัน ใช้ไหมขัดฟัน ถึงขั้นอมน้ำยาบ้วนปากเลยนะ นี่ก็เกรงใจคนสัมภาษณ์ ชุดที่เตรียมก็สูทสีกรมท่า ดูสุภาพ เหมาะกับบรรยากาศองค์กร คิดว่าน่าจะโอเค

• ศึกษาข้อมูลบริษัทอย่างละเอียด
• ฝึกซ้อมการตอบคำถามสัมภาษณ์
• ขอคำแนะนำจากคนใกล้ชิด
• พักผ่อนให้เพียงพอ
• ดูแลความสะอาดร่างกาย เสื้อผ้า

ตอนนี้กำลังจะออกจากบ้านแล้ว ตื่นเต้นจนมือเย็นเลย หวังว่าจะผ่านนะ อธิษฐานขอให้ได้งานนี้ เฮ้อออ ไปลุยแล้ว! อัพเดทผลอีกทีนะ

การสัมภาษณ์ที่ดีควรมีลักษณะอย่างไร

การสัมภาษณ์ที่ดี? ไร้อารมณ์. เก็บข้อมูล. จบ.

• คำถามนำทาง: ไม่นอกเรื่อง. ตรงประเด็น. เวลาสำคัญ.
• วางตัว: หน้าเดียว. ไม่ตัดสิน. ข้อมูลเท่านั้น.
• ฟัง: จับใจความ. สังเกต. อย่าพลาดรายละเอียด. ปฏิกิริยามีค่า.
• ผลลัพธ์: ข้อมูลครบ. ไม่เสียเวลา. จบงาน.

เพิ่มเติม: การสัมภาษณ์ไม่ใช่การสังสรรค์. คือการดึงข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพ.

การสัมภาษณ์ที่ดีควรทำอย่างไร

สายลมพัดโชยเบาๆ ยามเย็นวันศุกร์ที่แสนอบอุ่น แสงอาทิตย์ลับขอบฟ้าไปแล้ว… การสัมภาษณ์ที่ดี… อืม…

• ถ้อยคำไพเราะ เหมือนดนตรีคลาสสิกที่ไหลริน แต่ละคำต้องเปี่ยมด้วยความหมาย เลือกแต่คำคมคาย ไม่ใช่คำพูดจาห้วนๆแบบคนพูดไม่รู้เรื่อง

• ระดับภาษา ต้องเหมาะเจาะ เหมือนเครื่องประดับที่เลือกมาอย่างดี ไม่ใช่ชุดราตรีไปงานแต่งงานเช้า ภาษาที่ใช้ต้องสุภาพ เรียบร้อย แต่แสดงถึงความเป็นตัวของตัวเอง

• ภาษากาย สำคัญยิ่งนัก! เหมือนการเต้นรำ ท่าทางต้องสง่างาม สายตาต้องจับจ้อง มือต้องวางอย่างถูกต้อง อย่าเกร็งเกินไปนะ ให้ดูเป็นธรรมชาติ

• อดีตอย่าเอ่ย อย่าพูดถึงนายเก่าหรือที่ทำงานเก่าในแง่ลบ มันเหมือนรอยแผลเป็น จะทำให้คนสัมภาษณ์รู้สึกไม่ดี พูดแต่สิ่งที่ดีงาม พูดถึงประสบการณ์ที่ดีกว่า

• ฟังอย่างตั้งใจ เหมือนกำลังฟังบทเพลงรักอันไพเราะ อย่าขัดจังหวะ อย่าพูดแทรก ให้โอกาสเขาพูด แล้วตอบอย่างสุภาพ

• อย่าลืมถามกลับ แสดงความสนใจ เหมือนการส่งดอกไม้ให้คนที่เรารัก ถามคำถามที่ฉลาด แสดงให้เห็นว่าเราตั้งใจจริง ถามเรื่องที่เกี่ยวข้องกับงาน

• สติคือกุญแจ ทุกคำตอบต้องมาจากความคิดที่ละเอียดรอบคอบ เหมือนการสร้างบ้านหลังงาม ต้องวางแผนดีๆ อย่ารีบร้อน ใช้เวลาคิด แล้วค่อยตอบ

ปีนี้ 2024 ฉันนั่งอยู่ที่โต๊ะทำงาน ดึกมากแล้ว แสงไฟจากคอมพิวเตอร์ส่องสว่าง ความคิดฟุ้งซ่าน แต่ฉันพยายามจดจ่อกับสิ่งที่กำลังทำ… หวังว่าข้อมูลนี้จะช่วยได้นะ…

ไม่ควรทำอะไรตอนสัมภาษณ์

แสงลอดหน้าต่าง…บ่ายแก่ๆ เงียบเหงา

• เรื่องส่วนตัว: เก็บไว้ก่อน อย่าเพิ่ง!

• มือถือ: ปิดเสียง…แล้วซ่อนไปเลยนะ

• ลา/หยุด: ใจเย็นๆ ถามทีหลังดีกว่า

คล้ายเสียงกระซิบจากความฝัน…

การสัมภาษณ์ควรคํานึงถึงสิ่งใด

โอเค เข้าใจละ จะลองเขียนให้แบบที่บอกนะ

การสัมภาษณ์ควรถามอะไร

ต้อง… เอ่อ เตรียมตัวไปดีๆ อ่ะ สำคัญนะ แล้วก็ดูว่าเราอยากรู้ไรจากเค้าจริงๆ เอ่อ… คือ เป้าหมาย สำคัญมาก

• ทำความเข้าใจเป้าหมาย: อยากได้ข้อมูลอะไรกันแน่?
• เตรียมคำถามล่วงหน้า: ไม่ใช่ไปถามแบบไม่มีสคริปต์เลยนะ

ต้องมีคุณสมบัติอะไรบ้าง

ต้องเข้ากับคนง่ายอะ เร็วๆ เลยยิ่งดี แล้วก็ต้องแก้ปัญหาเก่งๆ ด้วยนะ ไหวพริบ สำคัญสุดๆ แล้วก็ต้องรู้วิธีคุยกับคนด้วย

• มนุษยสัมพันธ์ดี: คุยเก่ง เข้ากับคนง่าย
• ไหวพริบดี: แก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้
• หลักจิตวิทยา: เข้าใจคนอื่น
• มารยาทดี: รู้จักพูดรู้จักฟัง

สิ่งที่ควรเลี่ยง

อย่าไปจี้ถามเค้ามากเกินไป หรือเคี่ยวเข็ญอ่ะ ไม่ดีๆ เกรงใจ เค้าหน่อย

• ไม่ซักถามมากเกินไป: ให้เกียรติผู้ให้สัมภาษณ์
• ไม่เคี่ยวเข็ญ: ไม่กดดันให้ตอบ

คือทั้งหมดทั้งมวลเนี่ย ก็ประมาณนี้แหละ สำคัญสุดคือเตรียมตัวไปดีๆ แล้วก็มีมารยาทอ่ะนะ

ฉันควรเตรียมตัวอย่างไรก่อนไปสัมภาษณ์งาน

อืม… คืนนี้ใจมันว้าวุ่นจัง พรุ่งนี้สัมภาษณ์งาน ต้องเตรียมตัวให้พร้อมเนอะ…

• งานนี้ ต้องรู้จริง ๆ ว่าเขาทำอะไรบ้าง ไปดูรายละเอียดในเว็บไซต์ของบริษัทมาแล้ว เห็นบอกว่าเน้นด้านการตลาดดิจิทัล ปีนี้เค้าโฟกัสโซเชียลมีเดีย ฉันควรจะเตรียมตัวพูดถึงประสบการณ์ตรงส่วนนี้เป็นพิเศษ

• บริษัท นี่สิ ดูข้อมูลบริษัทมาแล้วนะ รู้สึกว่าเขาดูเป็นบริษัทที่ทำงานหนัก แต่ก็ดูมีอนาคตดี ไปอ่านรีวิวใน jobth.com มาด้วย หลายคนบอกว่าบรรยากาศดี แต่ก็มีคนบ่นเรื่องการทำงานที่เครียดนิดหน่อย ฉันต้องวางแผนตอบคำถามเกี่ยวกับตรงนี้ให้ดี

• ตัวเอง นี่แหละที่สำคัญสุด ต้องกลับไปทบทวนประสบการณ์การทำงานทั้งหมด และคิดให้ดีว่าจุดแข็งจุดอ่อนของฉันคืออะไร คิดว่าตัวเองมีทักษะด้านการวิเคราะห์ข้อมูลและการสื่อสารที่ดี แต่การทำงานเป็นทีมยังต้องปรับปรุง ต้องตอบคำถามตรงนี้ให้เนียนๆ

• ฝึกฟัง ใช่แล้ว ต้องฝึกฟังให้ดี ก่อนหน้านี้เคยพลาดมาแล้ว ตอบคำถามไม่ตรงประเด็น เลยทำให้เสียโอกาสไป คราวนี้จะไม่ให้เป็นแบบนั้นอีกแล้ว

• ความจริง ฉันจะพูดความจริงทั้งหมด แต่จะเลือกพูดแต่สิ่งที่ดี ไม่จำเป็นต้องพูดทุกเรื่อง อย่างเรื่องที่ทะเลาะกับหัวหน้างานเก่า ไม่จำเป็นต้องเล่าให้เค้าฟังหรอก มัวแต่คิดมาก เครียดจัง

• ถามให้ชัดเจน แน่นอน ถ้าไม่เข้าใจอะไร ต้องถามให้ชัดเจน อย่ากลัวที่จะถาม การถามแสดงว่าเราสนใจ และอยากทำงานกับบริษัทจริงๆ

• อย่าพูดไม่ดีเกี่ยวกับที่ทำงานเก่า อันนี้สำคัญ จำได้ว่าครั้งที่แล้วพลาดตรงนี้ พูดไปเยอะจนเค้ารู้สึกว่าฉันเป็นคนอคติ ครั้งนี้จะระมัดระวังมากขึ้น จะพูดแต่ข้อดีของที่ทำงานเก่า พูดถึงประสบการณ์ดีๆ ที่ได้จากที่นั่น เพื่อให้ดูเป็นคนมองโลกในแง่ดี

พรุ่งนี้ต้องทำได้ ต้องได้งานนี้ เฮ้อ… นอนไม่หลับเลย