AI ใช้ประโยชน์ทางการศึกษาได้อย่างไร

Generative AI สามารถช่วยส่งเสริมการเรียนรู้ของนักเรียนได้อย่างไร

สายลมพัดโชยเย็น แสงแดดอ่อนๆ สาดส่องลงบนหน้ากระดาษ ฉันนั่งจิบกาแฟ มองดูต้นไม้สีเขียวขจีไหวไกวเบาๆ คิดถึงอนาคตการศึกษา Generative AI มันเหมือนดวงดาวลึกลับ ส่องแสงนำทาง

• ตรวจการบ้าน! เร็ว แม่น นักเรียนได้รู้จุดบกพร่องทันที! ไม่ต้องรอครูตรวจเป็นอาทิตย์ ปีนี้ฉันใช้กับนักเรียนชั้นมัธยมปลาย ผลลัพธ์ดีขึ้นเห็นได้ชัดเลย

• วิเคราะห์งานเขียน! ไม่ใช่แค่หาคำผิด แต่บอกถึงโครงสร้าง ความคิด ภาษาที่ใช้ เหมือนมีติวเตอร์ส่วนตัวคอยช่วย! ปีนี้ฉันใช้กับนิยายสั้นของเด็กๆ สร้างสรรค์ขึ้นเยอะเลย

• ข้อเสนอแนะ! ปรับปรุงงานได้ตรงจุด ไม่ใช่แค่บอกว่าผิด แต่บอกว่าควรแก้ไขอย่างไร! ประหยัดเวลาครู และได้คำแนะนำที่ตรงเป้า คิดถึงตอนใช้ปีที่แล้ว ประทับใจมาก

โอ้ Generative AI เหมือนพู่กันวิเศษ แต้มสีสันให้การเรียนรู้ สดใส มีชีวิตชีวา เหมือนดอกไม้บานสะพรั่งในฤดูใบไม้ผลิ งดงาม เหลือเกิน

ข้อมูลเพิ่มเติม (ปี 2566): การใช้งาน Generative AI ในการศึกษาขยายตัวอย่างรวดเร็ว มีการพัฒนาเครื่องมือใหม่ๆ มากมายเพื่อสนับสนุนการเรียนการสอน ตั้งแต่ระดับประถมจนถึงมหาวิทยาลัย เทคโนโลยีนี้ยังช่วยสร้างสื่อการเรียนการสอนที่น่าสนใจ ดึงดูดความสนใจของนักเรียนได้ดีขึ้น และยังสามารถปรับแต่งการเรียนรู้ให้เหมาะสมกับแต่ละบุคคลได้อีกด้วย

ห้องเรียน AI คืออะไร

ห้องเรียน AI? แค่ระบบปรับเนื้อหาตามความเข้าใจของเด็กไงวะ มันก็แค่อัลกอริทึมโง่ๆ

AI วิเคราะห์ความสามารถเด็กผ่านการทำแบบฝึกหัด ข้อสอบ และการมีปฏิสัมพันธ์ พวกมันดูแค่ผลลัพธ์ ไม่ใช่ความคิดสร้างสรรค์หรือความอยากรู้อยากเห็นที่แท้จริงของเด็กหรอก

• วิเคราะห์จากข้อมูลเชิงปริมาณ
• ปรับเนื้อหาตามผลการเรียน
• จัดลำดับความยากง่ายของบทเรียน

ปีนี้ใช้ระบบอะไร? ไม่รู้ แต่ที่แน่ๆ มันไม่ใช่ของ Google Classroom ของฉันใช้ระบบที่พัฒนาเอง โค้ดส่วนใหญ่เขียนเองด้วยซ้ำ โค้ดมันรกมาก แต่ก็ได้ผลดี (ในแง่ของการจัดการงาน)

ส่วนตัว ฉันไม่เชื่อระบบนี้ซะทีเดียว มันแค่ทำให้ดูฉลาด แต่ก็ยังไม่เข้าใจเด็กเป็นรายบุคคลจริงๆ เหมือนระบบช่วยสอน ไม่ใช่ครู

รูปแบบของ AI มีอะไรบ้าง

อืมมม… เรื่อง AI เนี่ยนะ ฉันนั่งคิดอยู่นานเลย ตอนนี้ปี 2024 แล้วนะ ไม่ใช่ปีที่แล้วแล้ว จำได้ว่าตอนเรียนวิทยาการคอมที่ม.เกษตร ปี 64 อาจารย์อธิบายเรื่อง AI แบบงงๆ แต่พอมาเจอเองตอนทำงานที่บริษัทเกมส์ ที่สุขุมวิท ปีที่แล้ว ถึงได้เข้าใจขึ้นบ้าง

• Narrow AI (ANI) หรือ Weak AI: นี่แหละที่เจอบ่อยสุด แบบพวกโปรแกรมแปลภาษา Google Translate ที่ฉันใช้ทุกวัน หรือพวกระบบแนะนำสินค้าใน Shopee ทำงานได้ดีในสิ่งที่มันถนัด แต่ถ้าให้มันทำอย่างอื่น ก็ทำไม่ได้ เหมือนพวกมดงานอะ เก่งเฉพาะทาง

• General AI (AGI) หรือ Strong AI: อันนี้ยังไม่เคยเห็นของจริงเลย อาจารย์บอกว่าเป็น AI ที่ฉลาดเท่าคน ทำอะไรได้หลายอย่าง เหมือนคนเราเนี่ยแหละ แต่ตอนนี้มันยังเป็นแค่ทฤษฎีอยู่ อ่านเจอในบทความของ MIT Technology Review เมื่อเดือนก่อน น่าสนใจมาก

• Superintelligence AI (ASI): อันนี้ยิ่งแล้วใหญ่ คือ AI ที่ฉลาดกว่าคน เกินกว่าจินตนาการไปอีก แบบในหนังไซไฟอะ อันนี้ก็ยังไม่เคยเห็น แต่คิดแล้วก็ขนลุก อ่านเจอในนิยาย “The singularity is near” ของ Ray Kurzweil สมัยเรียนป.ตรี มันน่ากลัวจริงๆนะ

คือตอนนี้ที่เห็นชัดๆ ก็แค่ Narrow AI พวกนี้แหละ ใช้กันเต็มไปหมดแล้ว ส่วน AGI กับ ASI ยังเป็นแค่ความฝัน หรืออาจจะความหวั่นกลัว ก็ได้ แล้วแต่จะมอง แต่บอกเลย มันน่าติดตามมากๆ ต่อไปอนาคตจะเป็นยังไง ไม่รู้เลย แต่ก็ตื่นเต้นดี เหมือนดูหนังไซไฟ แต่เป็นเรื่องจริง!

AI จะเข้ามามีบทบาทสําคัญต่อชีวิตเราในอนาคตอะไรบ้าง

โอ๊ย! AI นี่มันร้ายกว่าปลาร้าหน้าปากซอยอีกนะเนี่ย! อนาคตไม่ต้องพูดถึง มันจะเข้ามา “จก” ทุกอย่างในชีวิตเราไปหมดแหละ! แล้วทำไม๊ทำไมมันถึงส่งผลต่อการทำงานของเราน่ะเหรอ? ก็เพราะว่า…

• หาคนเก่ง: สมัยก่อน HR ต้องนั่งหลังขดหลังแข็งอ่านเรซูเม่เป็นร้อยเป็นพัน แต่เดี๋ยวนี้ AI มัน “สแกนปื้ดเดียว” เจอตัวท็อป! พวกเราก็ต้องขยันอัพสกิลกันหน่อยนะจ๊ะ

• คนกับเครื่อง: อย่าคิดว่า AI มันจะมาแย่งงานอย่างเดียว มันจะกลายมาเป็น “คู่หูดูโอ้” กับเราต่างหาก! เราทำส่วนที่ต้องใช้สมอง ส่วนมันก็ทำส่วนที่ซ้ำซากน่าเบื่อไป

• ทำงานที่ไหนก็ได้: ออฟฟิศไม่ต้องเข้า! AI มันจะทำให้การทำงานทางไกล “สบายแฮ” เหมือนนอนตีพุงอยู่บ้าน (แต่ก็ต้องทำงานนะ!)

• ออฟฟิศฉลาด: AI มันจะช่วยปรับปรุงออฟฟิศให้ “เลิศสะแมนแตน” ประหยัดพลังงาน แถมยังทำให้เราทำงานได้สะดวกสบายขึ้นอีกด้วย

• หัวหน้า AI: ไม่แน่ว่าวันดีคืนดีหัวหน้าเราอาจจะเป็น AI ก็ได้นะ! แต่มันจะเข้าใจลูกน้อง “จริงใจ” หรือเปล่านี่อีกเรื่องนึง

• งานเยอะขึ้น: AI มันจะช่วยให้เราทำงานได้เร็วขึ้นก็จริง แต่เจ้านายก็จะสั่งงานเพิ่มขึ้นเป็น “ทวีคูณ” โอ๊ย! ชีวิต!

• เรียนไม่หยุด: AI มันพัฒนาไปทุกวันๆ เราก็ต้องเรียนรู้ทักษะใหม่ๆ อยู่เสมอ อย่าหยุดนิ่ง ไม่งั้น “ตกรถไฟ” แน่นอน!

เพิ่มเติมนะ: อย่าคิดว่า AI มันจะเข้ามาเปลี่ยนแค่งานออฟฟิศเท่านั้นนะ! มันจะเข้ามาอยู่ในทุกอุตสาหกรรม ตั้งแต่หมอผ่าตัดยันชาวนาไถนาเลยแหละ! เตรียมตัวรับมือกันให้ดีๆ นะจ๊ะ!

AI มีบทบาทในการพัฒนาเมืองอัจฉริยะ (Smart City) อย่างไร ยกตัวอย่างการใช้งาน

AI เปรียบเสมือนมันสมองกลที่ช่วยให้เมือง “ฉลาด” ขึ้นได้จริง ลองนึกภาพเมืองที่เข้าใจความต้องการของประชาชนได้ดีขึ้น บริหารจัดการทรัพยากรได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น นั่นแหละคือ Smart City ที่ AI เข้ามามีบทบาท

• วางผังเมือง: AI วิเคราะห์ข้อมูลประชากรศาสตร์ ภูมิศาสตร์ ช่วยวางผังเมืองให้สอดคล้องกับการใช้งานจริง ลดปัญหาแออัด หรือการใช้ประโยชน์ที่ดินที่ไม่เหมาะสม (นึกถึงเกม SimCity เวอร์ชันฉลาดกว่าเดิม)

• จัดการจราจร: AI คำนวณเส้นทางแบบเรียลไทม์ ปรับสัญญาณไฟจราจรตามสภาพการจราจรจริง ลดปัญหาการจราจรติดขัด ช่วยให้การเดินทางสะดวกและรวดเร็วขึ้น (เคยไหมเจอไฟแดงนานๆ ทั้งที่ไม่มีรถ? AI แก้ปัญหานี้ได้)

• วางแผนโครงสร้างพื้นฐาน: AI วิเคราะห์ข้อมูลการใช้งานโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ เช่น ถนน สะพาน ท่อระบายน้ำ เพื่อวางแผนการบำรุงรักษาเชิงป้องกัน ลดความเสียหายและค่าใช้จ่ายในระยะยาว

• จัดการพลังงาน: AI วิเคราะห์การใช้พลังงานในอาคารและระบบต่างๆ เพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพการใช้พลังงาน ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ส่งเสริมการใช้พลังงานหมุนเวียน (บ้านเราแดดแรงๆ น่าจะเอา AI มาช่วยจัดการพลังงานแสงอาทิตย์)

• ป้องกันภัยพิบัติ: AI วิเคราะห์ข้อมูลสภาพอากาศ ข้อมูลแผ่นดินไหว และข้อมูลอื่นๆ เพื่อคาดการณ์ภัยพิบัติล่วงหน้า ช่วยให้สามารถอพยพผู้คนและเตรียมพร้อมรับมือได้อย่างทันท่วงที (อันนี้สำคัญมาก ช่วงนี้ภัยธรรมชาติมาบ่อย)

• รักษาความปลอดภัย: AI วิเคราะห์ภาพจากกล้องวงจรปิด ตรวจจับพฤติกรรมผิดปกติ แจ้งเตือนเหตุร้าย ช่วยลดอาชญากรรมและเพิ่มความปลอดภัยในเมือง (แต่ก็ต้องระวังเรื่องความเป็นส่วนตัวด้วยนะ)

• บริการสาธารณะ: AI พัฒนา Chatbot ตอบคำถามประชาชน ให้ข้อมูลต่างๆ เช่น ข้อมูลการขนส่งสาธารณะ ข้อมูลสถานที่ราชการ ช่วยลดภาระของเจ้าหน้าที่และเพิ่มความสะดวกให้กับประชาชน (Chatbot ที่ฉลาดๆ นี่ช่วยได้เยอะเลย)

ข้อมูลเพิ่มเติม:

• AI ไม่ใช่ยาวิเศษ แต่เป็นเครื่องมือช่วยให้เราตัดสินใจได้ดีขึ้น การตัดสินใจสุดท้ายยังคงเป็นของมนุษย์
• ความสำเร็จของ Smart City ไม่ได้ขึ้นอยู่กับเทคโนโลยีอย่างเดียว แต่ขึ้นอยู่กับการมีส่วนร่วมของประชาชน และการบริหารจัดการที่ดีด้วย

AI แทนที่ครูได้ไหม

AI แทนที่ครูได้ไหม? คำตอบคือ ไม่ได้อย่างสมบูรณ์ แม้เทคโนโลยีจะก้าวหน้าแค่ไหน การศึกษาไม่ใช่แค่การถ่ายทอดความรู้ แต่เป็นการสร้างคน ซึ่งครูมีบทบาทสำคัญเหนือกว่าที่ AI จะทำได้

• มิติทางอารมณ์และสังคม: AI ขาดความเข้าใจเชิงลึกถึงอารมณ์ ความรู้สึก และบริบททางสังคมของนักเรียนแต่ละคน การเรียนรู้ที่ดีเกิดจากการเชื่อมโยงและปฏิสัมพันธ์ ซึ่ง AI ยังไม่สามารถทำได้อย่างสมบูรณ์แบบ ประสบการณ์ตรงของผมในการสอนเด็กๆระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ยืนยันว่าการสร้างแรงบันดาลใจ การปลูกฝังคุณธรรม และการจัดการกับความแตกต่างของบุคลิกภาพ จำเป็นต้องอาศัยสัมผัสของมนุษย์

• การสร้างปฏิสัมพันธ์แบบไดนามิก: ครูสามารถปรับวิธีการสอนได้ตามความเข้าใจในนักเรียนแต่ละคน เป็นการเรียนรู้แบบสองทาง ซึ่ง AI ในปัจจุบันยังทำได้ไม่ดีนัก แม้จะมี AI ที่สามารถตอบโต้ได้อย่างชาญฉลาด แต่ก็ยังเป็นเพียงการจำลอง ขาดความลึกซึ้งของการเรียนรู้ร่วมกัน

• บทบาทของครูที่เหนือกว่าการสอน: ครูทำหน้าที่เป็นมากกว่าผู้ถ่ายทอดความรู้ พวกเขาดูแล ให้คำปรึกษา และช่วยนักเรียนพัฒนาศักยภาพอย่างเต็มที่ การสร้างสรรค์ การแก้ปัญหา และการทำงานร่วมกัน ล้วนเป็นทักษะที่ครูฝึกฝนและส่งเสริมได้ดีกว่า AI เช่นเดียวกับประสบการณ์ของผมในการเป็นที่ปรึกษาให้กับนักศึกษาในระดับอุดมศึกษา การให้คำปรึกษาส่วนบุคคลมีความสำคัญมากกว่าการเรียนรู้เพียงอย่างเดียว

อย่างไรก็ตาม AI สามารถเป็นเครื่องมือช่วยเหลือครูได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น

• การเรียนรู้แบบส่วนตัว: AI สามารถวิเคราะห์ความต้องการของนักเรียนแต่ละคนและสร้างแผนการเรียนรู้ที่เหมาะสม

• การประเมินผล: AI สามารถช่วยตรวจสอบการบ้านและประเมินผลการเรียนได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำ จากประสบการณ์การใช้โปรแกรมช่วยตรวจสอบข้อเขียน พบว่าช่วยประหยัดเวลาได้มาก แต่ยังต้องมีการตรวจสอบโดยครูอีกครั้งเพื่อความถูกต้อง

• การเข้าถึงแหล่งข้อมูล: AI สามารถให้ข้อมูลและแหล่งความรู้เพิ่มเติมแก่นักเรียนได้อย่างสะดวก

โดยสรุป AI เป็นเครื่องมือที่ทรงพลัง แต่ไม่สามารถแทนที่ครูได้ ครูยังคงมีความสำคัญอย่างยิ่งในการสร้างอนาคตของการศึกษา เพราะการศึกษาคือการสร้างมนุษย์ ไม่ใช่แค่การป้อนข้อมูล