G6PD ต้องระวังอะไรบ้าง

G6PD เป็นกรรมพันธุ์ไหม

ใช่! G6PD เป็นกรรมพันธุ์ชัวร์ป้าบ! เหมือนมรดกตกทอดจากบรรพบุรุษ แต่ไม่ใช่ของดีอย่างมรดกที่ดินนะ นี่มันมรดกยีนบกพร่องที่ติดตัวไปจนแก่เฒ่า อยู่บนโครโมโซม X เลยทำให้ผู้ชายซวยกว่า เพราะมีโครโมโซม X แค่แท่งเดียว โดนเต็มๆ! ผู้หญิงอาจเป็นพาหะเงียบๆ แต่ก็ส่งต่อได้นะจ๊ะ คิดซะว่าเป็นการสุ่มล็อตเตอรี่ แต่รางวัลที่ได้คือการต้องระวังเรื่องยาและอาหารบางอย่างตลอดชีวิต

• กรรมพันธุ์แน่นอน: มาจากยีน G6PD บกพร่อง บนโครโมโซม X
• ผู้ชายเดือดร้อนกว่า: เพราะมีโครโมโซม X เพียงแท่งเดียว โอกาสแสดงอาการสูงกว่า
• ผู้หญิงเป็นพาหะ: อาจไม่มีอาการ แต่สามารถถ่ายทอดไปยังลูกหลานได้ เหมือนเป็นแม่ทีมส่งต่อภารกิจสุดหิน
• รักษาไม่หาย: แต่จัดการอาการได้ ต้องระมัดระวังเรื่องการทานยาและอาหารบางชนิด เหมือนเดินบนเส้นด้ายตลอดเวลา

ข้อมูลเพิ่มเติม (ปี 2024): ปัจจุบันมีการวิจัยเกี่ยวกับ G6PD อย่างต่อเนื่อง เพื่อหาแนวทางการรักษาและป้องกันที่ดียิ่งขึ้น แต่ก็ยังไม่มีวิธีรักษาให้หายขาด การตรวจคัดกรองจึงสำคัญมาก โดยเฉพาะในครอบครัวที่มีประวัติโรคนี้ เหมือนกับการตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อเตรียมพร้อมรับมือกับทุกสถานการณ์ อย่าลืมปรึกษาแพทย์เสมอหากมีข้อสงสัย อย่ามโนเองเด็ดขาด!

เราจะรู้ได้ไงว่าลูกเป็นG6PD

ลูกเป็น G6PD หรือไม่ สังเกตได้จากอาการตัวเหลือง ตาเหลืองตั้งแต่แรกเกิด เด็กที่ต้องส่องไฟ 1 ใน 3 มักมีภาวะพร่องเอนไซม์ G6PD (ปี 2567) แพทย์จะเจาะเลือดเพื่อตรวจเอนไซม์ G6PD ทันทีเมื่อพบอาการเหลือง ทำให้ทราบผลได้รวดเร็ว

• ตัวเหลือง: สังเกตผิวและตาขาว หากเหลืองผิดปกติควรรีบปรึกษาแพทย์
• ซึม: อ่อนเพลีย ไม่ดูดนม อาจเป็นสัญญาณอันตราย
• ปัสสาวะสีเข้ม: สีปัสสาวะที่ผิดปกติอาจบ่งบอกถึงภาวะเม็ดเลือดแดงแตก

การตรวจคัดกรอง G6PD เป็นสิทธิที่เด็กทุกคนควรได้รับ เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนรุนแรง อย่าละเลยสัญญาณเล็กๆ น้อยๆ เพราะชีวิตเล็กๆ นั้นมีค่าเกินกว่าจะเสี่ยง

เพิ่มเติม: ภาวะ G6PD ไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด การหลีกเลี่ยงสารกระตุ้นต่างๆ (เช่น ถั่วปากอ้า, ยาบางชนิด) สามารถช่วยให้ผู้ป่วยมีชีวิตปกติได้

• ข้อควรระวัง: ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาทุกชนิด
• การดูแล: เรียนรู้และเข้าใจโรค เพื่อการดูแลตนเองและลูกอย่างเหมาะสม
• ปรัชญา:ชีวิตคือการเดินทาง, การรู้เท่าทันโรค คือการเตรียมพร้อมสำหรับการเดินทางที่ราบรื่นขึ้น

จีซิกพีดีเกิดจากอะไร

จีซิกพีดี… มันเกิดจากอะไรนะ

มันเหมือนเป็นอะไรที่ติดตัวมาแต่เกิดเลยมั้ง คือเราไม่ได้เป็นนะ แต่เคยเห็นคนใกล้ตัวต้องระวังเรื่องอาหารการกินมากๆ

G6PD มันคือโรค… ที่เกี่ยวกับเอนไซม์ในเม็ดเลือดแดง

• มันเป็นโรคทางพันธุกรรม: คือมันถ่ายทอดกันได้ผ่านทางยีน
• ยีนผิดปกติ: ตำแหน่งมันอยู่บนโครโมโซมเพศ (X โครโมโซม)
• ติดตัวตลอดชีวิต: คือเป็นแล้วเป็นเลย หายเองไม่ได้
• ถ่ายทอดสู่ลูกหลาน: อันนี้สำคัญมาก ต้องระวังและตรวจเช็ค
• ขาดเอนไซม์: พอขาดแล้ว เม็ดเลือดแดงมันแตกง่าย

ปัจจัยที่ทำให้เม็ดเลือดแดงแตกง่ายขึ้น (อันนี้เท่าที่จำได้นะ):

• ยาบางชนิด: พวกยาแก้ปวดบางตัว ยาปฏิชีวนะบางชนิด
• อาหารบางอย่าง: พวกถั่วปากอ้า (อันนี้ขึ้นชื่อเลย)
• การติดเชื้อ: บางทีป่วยหนักๆ ก็ทำให้เม็ดเลือดแดงแตกได้
• สารเคมีบางอย่าง: พวกสารที่อยู่ในลูกเหม็น

จำได้ว่าตอนเด็กๆ เคยเห็นคนที่เป็น G6PD ต้องพกบัตรประจำตัวไว้เลย… เผื่อฉุกเฉินต้องเข้ารักษาที่โรงพยาบาล จะได้บอกหมอได้ทันทีว่าแพ้อะไรบ้าง

มันน่ากลัวนะ… การที่ต้องระวังอะไรตลอดเวลาแบบนี้