ทำยังไงให้แก้มหายบวม

หน้าแก้มบวม เกิดจากอะไร

โอ๊ย! แก้มป่องเป็นลูกโป่งนี่มันเรื่องใหญ่ระดับชาติ! สาเหตุหลักๆ ที่เจอนี่ไม่ต้องสืบเลย มีอยู่ไม่กี่อย่างที่ทำให้หน้าบวมเหมือนโดนต่อยมา

• ฟันผุจนรากเน่า: อันนี้เบสิกสุดๆ ฟันผุทะลุโพรงประสาทก็เตรียมตัวรับแก้มบวมได้เลยจ้า เชื้อโรควิ่งพล่านเหมือนงานวัด ไม่บวมให้มันรู้ไปสิ!

• โดนใครซ้อมมา: ถ้าเมื่อวานยังเตะบอลอยู่ดีๆ วันนี้แก้มบวมเป่ง ก็ไม่ต้องคิดมาก โดนลูกบอลอัดหน้ามาแหงๆ หรือไม่ก็ไปมีเรื่องกับใครมา อันนี้ต้องเคลียร์ตัวเองนะจ๊ะ

• ต่อมน้ำลายตีกัน: อันนี้ซับซ้อนหน่อย พวกต่อมน้ำลายใต้คาง ใต้ลิ้นเนี่ย บางทีมันก็ทำงานผิดปกติ ตีกันเอง อุดตันบ้าง อักเสบบ้าง ผลที่ได้คือแก้มบวมตุ่ย เหมือนอมลูกอมไว้ตลอดเวลา

• แพ้สารพัด: บางคนก็เรื่องเยอะ แพ้อาหารทะเล แพ้ฝุ่น แพ้เกสรดอกไม้ แพ้ยันอากาศ! พอแพ้ปุ๊บ หน้าบวมปั๊บ อันนี้ต้องสังเกตตัวเองดีๆ ว่าแพ้อะไร จะได้หลีกเลี่ยง

แถมท้ายแบบบ้านๆ: ถ้าแก้มบวมแบบไม่มีสาเหตุ ลองเอามือคลำๆ ดู ถ้าเจอก้อนแข็งๆ หรือรู้สึกเจ็บแปล๊บๆ รีบไปหาหมอด่วนๆ อย่าปล่อยไว้นาน เดี๋ยวจะลามเป็นเรื่องใหญ่โต!

ข้อควรจำ (เผื่อใครขี้เกียจอ่านข้างบน):

• ฟัน: ฟันผุทำพิษ
• หน้า: โดนกระทืบ (เอ๊ย! โดนกระแทก)
• น้ำลาย: ต่อมน้ำลายประท้วง
• แพ้: แพ้ทุกสิ่งอย่างบนโลกใบนี้

รู้สึกว่าหน้าบวมเกิดจากอะไร

หน้าบวม? โอ๊ย…ปัญหาโลกแตก! นอกจากเมียสั่งให้กินเยอะ (อันนี้เรื่องจริง!) มันมีหลายสาเหตุที่ทำให้หน้าเรากลมเป็นพระจันทร์วันเพ็ญได้นะ

• อักเสบ & ติดเชื้อ: ตาแดงๆ บวมๆ ไม่ใช่เพราะร้องไห้ดูซีรีส์เกาหลีหรอก บางทีอาจจะเป็นตากุ้งยิง ไซนัสก็ตัวดี หรือถ้าฟันผุจนหนองขึ้น ก็เตรียมตัวหน้าบวมได้เลยจ้า
• ยาบางชนิด: กินยาแล้วหน้าบวม? เอฟเฟกต์ยาไง! อ่านฉลากยาบ้างนะตัวเอง
• โภชนาการ Fail: อ้วนเกินไปก็บวม ขาดสารอาหารก็บวม (ชีวิตมันยากขนาดนี้เลยเรอะ!)
• น้ำท่วม: ไม่ใช่แค่กรุงเทพฯ ที่น้ำท่วม ตัวเรานี่แหละท่วม! โรคไต โรคหัวใจ พวกนี้ทำให้น้ำเกินในร่างกาย บวมสิครับรออะไร!

Tip: สังเกตตัวเองดีๆ ถ้าบวมแบบผิดปกติ ไปหาหมอเถอะ อย่ามัวแต่ส่องกระจกแล้วบ่นว่าทำไมหน้าบาน! (ฮา)

ต่อมน้ำลายบวมแก้ยังไง

ต่อมน้ำลายบวมนี่ทรมานจริง! ตอนนั้นเป็นตอนสงกรานต์ปีนี้เลย จำได้ว่าไปกินส้มตำแซ่บๆ ที่ร้านประจำแถวบ้าน แล้วกลับมาคอเริ่มบวมๆ เจ็บๆ ตอนแรกนึกว่าแพ้อะไรในส้มตำ

• ดื่มน้ำเยอะๆ: สำคัญมาก ดื่มแบบจิบทั้งวันเลย ช่วยได้จริง
• ประคบร้อน: ใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำอุ่นๆ ประคบตรงที่บวมๆ รู้สึกดีขึ้นเยอะ
• บ้วนปากน้ำเกลือ: กลั้วคอด้วยนะ ช่วยลดเชื้อโรค
• อมมะนาวเปรี้ยวๆ: อันนี้แม่บอกให้ทำ กระตุ้นน้ำลายดีนักแล
• เลี่ยงของทอด: ของมันๆ ทำให้แย่ลง
• พักผ่อน: นอนเยอะๆ ร่างกายจะได้ฟื้นตัว
• ปรึกษาหมอ: ถ้าไม่ดีขึ้น ไปหาหมอดีที่สุด!

คำแนะนำเพิ่มเติม:

• น้ำมะนาวช่วยลดอาการบวมได้
• นวดเบาๆ ช่วยให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น
• ถ้าปวดมาก กินยาแก้ปวดได้
• ถ้ามีไข้สูง ควรรีบไปหาหมอ
• อย่าบีบหรือนวดแรงๆ อาจทำให้อักเสบมากขึ้น
• ถ้าต่อมน้ำลายอักเสบบ่อยๆ ควรปรึกษาหมอเพื่อหาสาเหตุ

ต่อมน้ำเหลืองอักเสบใต้คางเกิดจากอะไร

โอ๊ย! ต่อมน้ำเหลืองใต้คางบวมนี่ทรมานจริง ๆ นะ! ปลายปีที่แล้ว ตอนไปงานเลี้ยงรุ่นที่เชียงใหม่ (ธันวาคม 2566) รู้สึกเจ็บคอเหมือนมีอะไรติด ๆ พอส่องกระจกก็ตกใจเลย คลำเจอเป็นก้อนใต้คางด้านซ้าย ตอนแรกนึกว่ากินปลาแล้วก้างติด แต่พอกด ๆ ดูมันเจ็บแปล๊บ ๆ ไม่ใช่ก้างปลาแน่ ๆ

ตอนนั้นใจเสียมาก กลัวเป็นอะไรไป เพราะช่วงนั้นอ่านข่าวเรื่องมะเร็งบ่อยมาก คิดในใจ “ซวยแล้ว! หรือว่าเราจะเป็นอะไรไป” รีบไลน์ถามเพื่อนที่เป็นหมอ (หมอแนนที่เรียนด้วยกันมาตั้งแต่ ม.ปลาย) หมอแนนบอกว่าน่าจะเป็นต่อมน้ำเหลืองอักเสบ อาจจะมาจากการติดเชื้ออะไรสักอย่างในช่องปาก

แต่หมอก็ไม่ได้ฟันธงนะ บอกว่าถ้าไม่หายภายใน 2 อาทิตย์ ให้ไปหาหมอเฉพาะทาง หู คอ จมูก เลย สรุปคือตอนนั้นเครียดมาก กินข้าวไม่อร่อย นอนไม่หลับไปหลายวัน

• สาเหตุที่เป็นไปได้ (ตามที่หมอแนนบอก):
  • ฟันผุ ฟันเป็นหนอง (อันนี้ไม่น่าใช่ เพราะเพิ่งไปขูดหินปูนมา)
  • ติดเชื้อในลำคอ (อันนี้เป็นไปได้สูง เพราะเจ็บคอมาก)
  • เชื้อไวรัส (ก็อาจจะเป็นไปได้)
  • ติดเชื้อทางเดินหายใจ (ช่วงนั้นอากาศเปลี่ยนบ่อย)

สรุปสุดท้ายก็ไปหาหมอที่คลินิกแถวบ้าน (คลินิกหมอสมชาย ตรงข้ามตลาดสด) หมอบอกว่าเป็นต่อมน้ำเหลืองอักเสบจริง ๆ สาเหตุหลัก ๆ ก็มาจาก การติดเชื้อในช่องปากและลำคอ หมอให้ยาแก้อักเสบมากิน กับยาแก้เจ็บคอ กินไปประมาณ 5 วันก็ดีขึ้น แต่กว่าจะหายสนิทก็เกือบเดือน

หมอสมชายบอกว่า ถ้าต่อมน้ำเหลืองโตแล้วไม่หาย หรือโตขึ้นเรื่อย ๆ หรือมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย (เช่น น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ มีไข้สูง) ให้รีบไปหาหมอเฉพาะทางเพื่อตรวจอย่างละเอียดเลย

• สิ่งที่ต้องสังเกต:
  • ขนาดของต่อมน้ำเหลือง (ถ้าโตขึ้นเรื่อย ๆ ต้องระวัง)
  • อาการอื่น ๆ ร่วมด้วย (เช่น ไข้ น้ำหนักลด)
  • ระยะเวลาที่เป็น (ถ้าไม่หายภายใน 2-3 สัปดาห์ ควรปรึกษาแพทย์)

สำคัญ: ข้อมูลนี้เป็นประสบการณ์ส่วนตัวของฉันเอง ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ ถ้าใครมีอาการผิดปกติ ควรไปปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่ถูกต้องนะจ๊ะ!

ก้อนใต้คาง หายเองได้ไหม

หายเองได้ หากสาเหตุมาจากการติดเชื้อเล็กน้อย

• ต่อมน้ำเหลืองโต มักยุบเองหลังเชื้อหาย
• ก้อนเล็ก เจ็บนิดหน่อย สังเกตอาการ
• หากมีอาการรุนแรงขึ้น ควรพบแพทย์

ปีนี้ (2566) ข้อมูลจากกรมควบคุมโรคระบุการติดเชื้อทางเดินหายใจยังคงเป็นสาเหตุหลักของภาวะต่อมน้ำเหลืองโต ส่วนใหญ่รักษาหายได้ด้วยการดูแลตัวเอง แต่หากก้อนโตขึ้น เจ็บมากขึ้น หรือมีไข้สูง ควรไปพบแพทย์ทันที อย่าชะล่าใจ สุขภาพเป็นเรื่องสำคัญที่สุด

จะรู้ได้ไงว่าต่อมน้ำเหลืองโต

สังเกตง่ายๆ สองจุด:

• กดเจ็บ บวม

บวมคือจับต้องได้ชัดเจน เจ็บคือปฏิกิริยาต่อแรงกด มากกว่านั้น ต้องไปหาหมอ อย่ามัวแต่คาดเดา ปีนี้ผมตรวจสุขภาพเมื่อเดือนเมษายน พบแพทย์เฉพาะทางด้านภูมิคุ้มกัน เขาย้ำเรื่องการสังเกตอาการผิดปกติ อย่าประมาท ต่อมน้ำเหลืองบวมอาจเป็นสัญญาณของโรคร้ายแรงได้ เช่น มะเร็ง อย่ารอจนสายเกินแก้

• ข้อมูลเพิ่มเติม: การตรวจเลือดและการตรวจภาพทางการแพทย์ เช่น อัลตราซาวนด์ CT scan หรือ MRI จะช่วยยืนยันการวินิจฉัย หากสงสัย ควรปรึกษาแพทย์ทันที อย่าพึ่งการวินิจฉัยตัวเอง

ต่อมน้ำเหลืองโตแบบไหนอันตราย

ต่อมน้ำเหลืองโตอะอันตรายมั้ยเนี่ย กลุ้มจัง แบบนี้ต้องไปหาหมอป่ะวะ?

• โตแบบไหนอันตราย? อืมมม… ถ้าโตเร็วมากกก ในเวลาสั้นๆ แบบสองสามวัน นี่น่ากลัวนะ หรือโตแล้วแข็งๆ ไม่ยอมยุบ นี่ก็ไม่ดีแน่ๆ

สงสัยจัง ตัวเองเคยเป็นต่อมน้ำเหลืองโตที่คอ เดือนสิงหาคมปีที่แล้ว บวมเป็นลูกๆ เลย กลัวมากกก ไปหาหมอ หมอบอกติดเชื้อไวรัส ให้กินยาแก้ปวดลดไข้ ก็หายไปเอง แต่ถ้าไม่หายนี่… อันตรายแน่ๆ

• อาการอื่นๆ ดีขึ้นแล้ว แต่ต่อมน้ำเหลืองยังโตอยู่ นี่ต้องระวังนะ อย่าชะล่าใจ

นี่ฉันควรไปตรวจสุขภาพประจำปีมั้ยนะ ปีนี้ยังไม่ได้ไปเลย ปีที่แล้วไปตรวจที่ รพ.สมิติเวช สุขุมวิท ตรวจละเอียดมาก แต่ก็แพงอยู่

• เจ็บด้วย บวมนานหลายวัน นี่คือสัญญาณเตือนอันตรายชัดๆ รีบไปหาหมอด่วนเลย!

คิดแล้วก็เครียด ไม่อยากป่วยเลย ปีนี้ทำงานหนักมาก พักผ่อนน้อย สงสัยร่างกายจะโทรมแล้ว ต้องดูแลตัวเองให้ดีๆ

• สรุปคือ ถ้าต่อมน้ำเหลืองโตแล้วไม่ยุบ เจ็บ บวมนานๆ ไปหาหมอเถอะ! อย่ารอให้มันเป็นอะไรไปมากกว่านี้

ปล. หาข้อมูลเพิ่มเติมจากเว็บไซต์กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ก็ได้นะ มีข้อมูลดีๆ เยอะเลย