การเก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์ มีกี่รูปแบบ

การเก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์: ถอดรหัสหลากหลายรูปแบบเพื่อเข้าถึงข้อมูลเชิงลึก

การสัมภาษณ์ถือเป็นเครื่องมือสำคัญในการเก็บรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพ ที่ช่วยให้ผู้วิจัยเข้าใจความคิดเห็น ทัศนคติ และประสบการณ์ของผู้ให้ข้อมูลได้อย่างลึกซึ้ง ความหลากหลายในรูปแบบการสัมภาษณ์ช่วยให้ผู้วิจัยสามารถปรับใช้ให้เหมาะสมกับวัตถุประสงค์และบริบทของการวิจัยได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยสามารถแบ่งรูปแบบการสัมภาษณ์ออกได้หลายมิติ ดังนี้

1. แบ่งตามเป้าหมายของการวิจัย:

• สัมภาษณ์เชิงโครงสร้าง (Structured Interview): เน้นการเก็บข้อมูลที่เป็นมาตรฐานเดียวกันจากผู้ให้ข้อมูลทุกคน โดยใช้แบบสอบถามที่มีคำถามตายตัวและลำดับคำถามที่ชัดเจน เหมาะสำหรับการวิจัยที่ต้องการเปรียบเทียบข้อมูลระหว่างผู้ให้ข้อมูลจำนวนมาก

• สัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง (Semi-structured Interview): มีคำถามหลักที่กำหนดไว้ แต่ผู้วิจัยสามารถปรับเปลี่ยนคำถามหรือลำดับคำถามได้ตามความเหมาะสม เพื่อให้สามารถเจาะลึกประเด็นที่น่าสนใจที่เกิดขึ้นระหว่างการสัมภาษณ์

• สัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview): มุ่งเน้นการสำรวจความคิด ความรู้สึก และประสบการณ์ของผู้ให้ข้อมูลในเชิงลึก โดยผู้วิจัยมีแนวทางคำถามกว้างๆ และเปิดโอกาสให้ผู้ให้ข้อมูลแสดงความคิดเห็นได้อย่างอิสระ เหมาะสำหรับการวิจัยที่ต้องการทำความเข้าใจปรากฏการณ์หรือประเด็นที่ซับซ้อน

• สัมภาษณ์แบบเจาะจงประเด็น (Focused Interview): มุ่งเน้นการเก็บข้อมูลเกี่ยวกับประเด็นหรือเหตุการณ์เฉพาะเจาะจง ผู้วิจัยจะเตรียมคำถามที่เกี่ยวข้องกับประเด็นนั้นๆ โดยตรง

• สัมภาษณ์ซ้ำ (Repeated Interview): การสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลคนเดียวกันหลายครั้งในช่วงเวลาที่แตกต่างกัน เพื่อติดตามการเปลี่ยนแปลงความคิดเห็น ทัศนคติ หรือพฤติกรรม เหมาะสำหรับการวิจัยเชิงยาว

2. แบ่งตามจำนวนผู้ให้ข้อมูล:

• สัมภาษณ์เดี่ยว (Individual Interview): การสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลทีละคน เพื่อให้ได้ข้อมูลเชิงลึกและเป็นส่วนตัว

• สัมภาษณ์กลุ่ม (Group Interview): การสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลหลายคนพร้อมกัน เพื่อให้เกิดการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและกระตุ้นให้เกิดมุมมองที่หลากหลาย หรือที่รู้จักกันในชื่อ Focus Group

3. แบ่งตามรูปแบบการสัมภาษณ์:

• สัมภาษณ์แบบพบหน้า (Face-to-face Interview): การสัมภาษณ์ที่ผู้วิจัยและผู้ให้ข้อมูลพบปะกันโดยตรง ซึ่งช่วยให้ผู้วิจัยสามารถสังเกตภาษากายและสีหน้าของผู้ให้ข้อมูลได้

• สัมภาษณ์ทางโทรศัพท์ (Telephone Interview): การสัมภาษณ์ผ่านทางโทรศัพท์ ซึ่งสะดวกและประหยัดเวลา แต่ผู้วิจัยไม่สามารถสังเกตภาษากายของผู้ให้ข้อมูลได้

• สัมภาษณ์ออนไลน์ (Online Interview): การสัมภาษณ์ผ่านทางอินเทอร์เน็ต เช่น การสนทนาทางวิดีโอ ซึ่งสะดวกและเข้าถึงผู้ให้ข้อมูลได้ง่าย แม้จะอยู่คนละพื้นที่

การเลือกใช้รูปแบบการสัมภาษณ์ที่เหมาะสม ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ของการวิจัย ลักษณะของข้อมูลที่ต้องการ และทรัพยากรที่มีอยู่ การทำความเข้าใจความแตกต่างของแต่ละรูปแบบจะช่วยให้ผู้วิจัยสามารถเก็บรวบรวมข้อมูลได้อย่างมีประสิทธิภาพและได้ข้อมูลเชิงลึกที่เป็นประโยชน์ต่อการวิจัย.