ทำไมต้องให้ FFP

FFP: โล่คุ้มกันเลือด เมื่อระบบแข็งตัวล้มเหลว

เลือดของเราเปรียบเสมือนแม่น้ำแห่งชีวิต ไหลเวียนทั่วร่างกาย ลำเลียงออกซิเจน สารอาหาร และสิ่งจำเป็นต่างๆไปยังอวัยวะต่างๆ และหนึ่งในกลไกสำคัญที่ทำให้แม่น้ำแห่งชีวิตนี้ไหลเวียนอย่างราบรื่น คือระบบการแข็งตัวของเลือด หากระบบนี้ล้มเหลว ผลลัพธ์ที่ตามมาคืออันตรายถึงชีวิต นี่คือที่มาของความสำคัญของ FFP (Fresh Frozen Plasma) หรือ พลาสมาแช่แข็งสด

FFP ไม่ใช่เลือดทั้งหมด แต่เป็นส่วนประกอบหนึ่งของเลือด คือส่วนที่เป็นของเหลว ที่เรียกว่า พลาสมา ซึ่งประกอบไปด้วยโปรตีนต่างๆ รวมถึงปัจจัยการแข็งตัวของเลือด กว่า 10 ชนิด ที่ทำงานร่วมกันอย่างซับซ้อน เพื่อหยุดการไหลของเลือดเมื่อเกิดบาดแผล

การที่เราจำเป็นต้องให้ FFP นั้น เกิดขึ้นเมื่อระบบการแข็งตัวของเลือดทำงานบกพร่อง ทำให้ร่างกายไม่สามารถหยุดเลือดได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้เกิดภาวะเลือดออกง่าย หรือเลือดออกมากจนเป็นอันตรายถึงชีวิต สาเหตุที่ทำให้ระบบการแข็งตัวล้มเหลวนั้นมีหลากหลาย แต่ที่พบได้บ่อย ได้แก่:

• โรคตับวาย: ตับเป็นอวัยวะสำคัญที่สร้างปัจจัยการแข็งตัวของเลือด หากตับทำงานผิดปกติ การผลิตปัจจัยเหล่านี้ก็จะลดลง ส่งผลให้เกิดภาวะเลือดออกง่าย
• ภาวะขาดปัจจัยการแข็งตัวของเลือดหลายชนิด (Coagulation factor deficiency): บางโรคทางพันธุกรรมอาจทำให้ร่างกายสร้างปัจจัยการแข็งตัวบางชนิดได้น้อยหรือไม่สามารถสร้างได้เลย ทำให้เกิดภาวะเลือดออกได้ง่าย
• การใช้ยาบางชนิด: ยาบางชนิดอาจไปรบกวนการทำงานของระบบการแข็งตัวของเลือด
• ภาวะ DIC (Disseminated Intravascular Coagulation): เป็นภาวะที่ระบบการแข็งตัวของเลือดทำงานมากเกินไป จนทำให้เกิดการแข็งตัวของเลือดในหลอดเลือดทั่วร่างกาย นำไปสู่ภาวะเลือดออก และภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ

FFP จึงเปรียบเสมือนการเสริมทัพ การเติมปัจจัยการแข็งตัวที่ขาดหายไป ให้แก่ร่างกาย ช่วยให้ระบบการแข็งตัวกลับมาทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดความเสี่ยงต่อการเลือดออกรุนแรง และเพิ่มโอกาสในการรอดชีวิต สำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะเลือดออกอย่างรุนแรง หรือมีความเสี่ยงสูงต่อการเลือดออก การให้ FFP จึงเป็นสิ่งจำเป็นและมีความสำคัญอย่างยิ่ง เป็นโล่คุ้มกัน ปกป้องชีวิตจากอันตรายที่แฝงอยู่ในความบกพร่องของระบบการแข็งตัวของเลือด

หมายเหตุ: บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ FFP ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ การรักษาผู้ป่วยด้วย FFP ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น