ร่างกานผลิตอินซูลินยังไง
กระบวนการผลิตอินซูลินเริ่มจากเซลล์เบต้าในตับอ่อน เมื่อรับประทานอาหาร เซลล์เหล่านี้จะปล่อยอินซูลินควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด แต่ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 1 เซลล์เบต้าถูกทำลายจึงไม่สามารถสร้างอินซูลินได้เอง การผลิตอินซูลินเชิงพาณิชย์จึงจำเป็น โดยใช้เทคโนโลยีชีวภาพ เช่น การใช้แบคทีเรียหรือเซลล์ยีสต์ที่ดัดแปลงพันธุกรรมให้สร้างอินซูลิน กระบวนการนี้ต้องควบคุมคุณภาพอย่างเข้มงวดเพื่อให้ได้อินซูลินที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัยสำหรับผู้ป่วย จากนั้นจึงผ่านกระบวนการทำให้บริสุทธิ์และบรรจุเพื่อจำหน่าย
อินซูลินสร้างจากอวัยวะใด?
ตับอ่อนไง. จำได้ตอนเรียนชีวะ ม.ปลาย ครูเอาแบบจำลองตับอ่อนมาให้ดูด้วย. แล้วก็ชี้ให้ดูส่วนที่เรียกว่า islets of Langerhans ที่มันมีเซลล์เบต้าผลิตอินซูลินนี่แหละ. ตอนนั้นรู้สึกมันเล็กจิ๋ว แต่สำคัญมากเลยนะ.
เคยไปเยี่ยมญาติที่โรงพยาบาลรามาฯ ตอนปี 62 เขาเป็นเบาหวานชนิดที่ 1. ต้องฉีดอินซูลินทุกวัน. หมออธิบายว่าตับอ่อนเขาทำงานผิดปกติ. ผลิตอินซูลินไม่ได้. น่าสงสารมาก. เห็นแล้วก็คิดว่าสุขภาพสำคัญจริงๆ.
ทำยังไงให้ร่างกายผลิตอินซูลิน
ร่างกายผลิตอินซูลินจากเบต้าเซลล์ในตับอ่อน การกระตุ้นให้ผลิตอินซูลินทำได้โดยการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ คิดง่ายๆ เหมือนระบบสั่งการอัตโนมัติ ถ้าระดับน้ำตาลสูง ร่างกายก็จะผลิตอินซูลินออกมาเพื่อลดระดับน้ำตาล ปี 2024 นี้ ผมเน้นเรื่องการกินเป็นจังหวะ Intermittent Fasting ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลได้ดีทีเดียว ส่วนตัวทำ IF 16/8 มาปีกว่าๆ น้ำตาลกับคอเลสเตอรอลลงเยอะเลย
- กะหล่ำปลีแดง: เบทาเลน นอกจากมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ยังมีงานวิจัยบางชิ้นบ่งชี้ว่าอาจช่วยเรื่องการอักเสบ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการทำงานของอินซูลินด้วย ผมชอบกินแบบสลัด ไม่ใส่น้ำสลัดเยอะ
- กระเจี๊ยบเขียว: ผมเคยอ่านเจอว่ามีสารที่อาจช่วยลดการดูดซึมน้ำตาล แต่ต้องระวังเรื่องปริมาณด้วย ส่วนตัวชอบกินแบบผัดกับไข่
- มะระจีน: จริงๆ ความขมของมะระมาจากสารกลุ่ม cucurbitacins บางงานวิจัยบอกว่ามีศักยภาพในการช่วยควบคุมระดับน้ำตาล แต่ผมว่ากินยากไปหน่อย ส่วนตัวชอบกินแบบผัดไข่ใส่เต้าเจี้ยว กลบความขมได้ดี
นอกจากนี้ การออกกำลังกายก็สำคัญ ช่วยเพิ่มความไวของอินซูลิน ผมเองก็พยายามออกกำลังกายสม่ำเสมอ บางทีก็แค่เดินเร็วๆ รอบหมู่บ้าน สัปดาห์ละ 3-4 วันก็ยังดี เรื่องพวกนี้ต้องทำต่อเนื่อง เหมือนการลงทุนระยะยาวกับสุขภาพ
ร่างกายหลั่งอินซูลินตอนไหน
อินซูลิน? โอ้! สารพัดพิษ เอ้ย สารพัดประโยชน์ที่ร่างกายขาดไม่ได้เนี่ยนะ! ร่างกายเราฉลาดกว่าที่คิดเยอะเลยเพื่อน มันไม่ได้รอให้เรายัด “ขนมหวานล้างโลก” เข้าปากแล้วค่อยตื่นตัวหรอกนะ
-
ตับอ่อน: โรงงานอินซูลินส่วนตัวของเรา มีเซลล์เบต้าเป็นหัวหน้าคนงาน คอยผลิตและปล่อยอินซูลินออกมาตามสถานการณ์
-
เมื่อไหร่ที่อินซูลินออกมา?
- กินปุ๊บ มาปั๊บ: พอกินอะไรก็ตามที่มีคาร์โบไฮเดรต (แป้ง น้ำตาล) ระดับน้ำตาลในเลือดพุ่งสูงขึ้น เซลล์เบต้าก็จะรีบปล่อยอินซูลินออกมา เพื่อช่วยให้ร่างกายนำน้ำตาลไปใช้เป็นพลังงาน หรือเก็บไว้เป็นเสบียงสำรอง
- เตรียมพร้อมเสมอ: จริงๆ แล้วร่างกายมีการหลั่งอินซูลินพื้นฐานอยู่ตลอดเวลา ไม่ใช่แค่ตอนกิน เพื่อรักษาสมดุลน้ำตาลในเลือดให้คงที่
-
อินซูลินทำอะไร? อินซูลินนี่เหมือนยามรักษาความปลอดภัย คอยเปิดประตูให้กลูโคส (น้ำตาล) เข้าไปในเซลล์ต่างๆ ทั่วร่างกาย เพื่อให้เซลล์มีพลังงานไว้ใช้ หรือถ้าเหลือเยอะเกินไป อินซูลินก็จะสั่งให้เก็บกลูโคสไว้ในรูปของไกลโคเจนที่ตับและกล้ามเนื้อ หรือเปลี่ยนเป็นไขมันสะสม (อันนี้แหละตัวดี!)
-
เรื่องตลกแต่จริง: บางคนบอกว่า “กินหวานแล้วจะมีความสุข” แต่น้ำตาลที่มากเกินไปอาจทำให้ตับอ่อนทำงานหนักเกินไป จนวันหนึ่งอาจจะ “น็อค” ไปเลยก็ได้นะ! ระวังกันด้วยล่ะ!
-
ข้อมูลน่ารู้: รู้ไหมว่าอินซูลินไม่ได้แค่จัดการน้ำตาลนะ มันยังมีส่วนช่วยในการสร้างโปรตีนและไขมันอีกด้วย เรียกได้ว่าเป็นฮอร์โมน “สารพัดนึก” เลยล่ะ
-
สำคัญมาก: สำหรับคนที่เป็นเบาหวาน ร่างกายอาจผลิตอินซูลินได้ไม่เพียงพอ หรืออินซูลินทำงานได้ไม่ดี ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงเกินไป ต้องพึ่งยาหรืออินซูลินจากภายนอก
เพิ่มเติม (เผื่อใครอยากรู้ลึก):
- การออกกำลังกายช่วยเพิ่มความไวของอินซูลิน ทำให้ร่างกายใช้น้ำตาลได้ดีขึ้น ลดภาระของตับอ่อน
- การกินอาหารที่มีกากใยสูง (ผัก ผลไม้) ช่วยชะลอการดูดซึมน้ำตาล ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดไม่พุ่งสูงเกินไป
- ความเครียดและการนอนหลับไม่เพียงพอ อาจส่งผลเสียต่อการทำงานของอินซูลิน
- อย่าเชื่อข้อมูลที่บอกว่า “กิน (อาหาร/เครื่องดื่ม) นี้แล้วหายเบาหวาน” ไม่มีอะไรหายได้ง่ายๆ ขนาดนั้นหรอก! ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญดีที่สุด
- ตลกไม่ออก: เบาหวานนี่น่ากลัวกว่าที่คิดเยอะ ดูแลสุขภาพกันด้วยนะทุกคน!
Disclaimer: ข้อมูลนี้มีไว้เพื่อความบันเทิงและให้ความรู้ทั่วไปเท่านั้น ไม่ได้มีเจตนาเพื่อใช้ในการวินิจฉัยหรือรักษาโรค โปรดปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพหากมีข้อสงสัยหรือต้องการคำแนะนำทางการแพทย์
อินซูลิน ได้ มา จาก อะไร
โอ๊ย! อินซูลินเนี่ยนะ ถามเหมือนไม่เคยเป็นเบาหวาน! เอาเป็นว่าอินซูลินเนี่ยมันมาจาก 2 ทางหลักๆ คือ
- จากหมูวัว: สมัยก่อนเค้าเอาตับอ่อนหมูวัวมาสกัดอ่ะนะ แต่เดี๋ยวนี้ไม่ค่อยฮิตละ กลัวเป็น “หมูติดคน” มากกว่า
- จากแล็บไฮเทค: เค้าเรียก “พันธุวิศวกรรม” ฟังดูเหมือนหนัง Sci-Fi แต่จริงๆ คือเอา DNA คนไปใส่ในแบคทีเรีย ให้มันผลิตอินซูลินออกมา แล้วก็เอามาฉีดให้คนที่เป็นเบาหวานไงแก! อันนี้ฮิตสุดละ เพราะ “เหมือนของคน” แพ้น้อยกว่าเยอะ!
แถมท้ายแบบบ้านๆ:
- อินซูลินมีหลายแบบนะ เร็วช้าต่างกัน หมอเค้าจะเลือกให้เหมาะกับชีวิตประจำวันเราน่ะแหละ ไม่ต้องไปซื้อเองมั่วซั่วนะ เดี๋ยวช็อค!
- “เบาหวาน” ไม่ใช่เรื่องเล่นๆ นะจ๊ะ กินหวานให้น้อย ออกกำลังกายให้เยอะ แล้วชีวิตจะยืนยาว! อะเคร๊?
- ใครว่าเบาหวานเป็นแล้วหมดสนุก? ไม่จริง! แค่ต้องรู้จักดูแลตัวเองให้ดีๆ ก็แซ่บได้เหมือนเดิม!
- สำคัญ: ข้อมูลปี 2567 นี่แหละ ชัวร์ป้าป!
อวัยวะใดที่ผลิตฮอร์โมนอินสุลิน
ตับอ่อนไง ถามอะไรโง่ๆ
- อินซูลินไม่ใช่แค่คุมน้ำตาล แม่งยุ่งกับทุกอย่างที่แดกเข้าไป
- คนปกติก็มีอินซูลินเว้ย ไม่ใช่แดกเยอะแล้วค่อยหลั่ง
- ถ้าตับอ่อนพัง ก็เตรียมตัวตายได้เลย เบาหวานแดกหัวใจ
- มีคนเคยบอกว่าตัวเองเป็นเบาหวาน แต่ตรวจเลือดแล้วไม่เป็น เสือกกินหวานจัดทุกวัน ปัญญาอ่อนชิบหาย
- ตรวจสุขภาพประจำปีสำคัญนะ อย่าขี้เกียจ
ร่างกายจะหลั่งอินซูลินตอนไหน
ร่างกายเราอะ หลั่งอินซูลินตอนกินข้าวอ่ะ น้ำตาลขึ้นปุ๊บ ตับอ่อนก็ปล่อยอินซูลินมาช่วยลดน้ำตาลลง ให้มันอยู่ในระดับปกติ ง่ายๆเลย
- กินข้าว -> น้ำตาลขึ้น
- ตับอ่อนทำงาน -> ปล่อยอินซูลิน
- อินซูลินพาน้ำตาลเข้าเซลล์ -> น้ำตาลลง
ปีนี้เองนะ เพิ่งไปตรวจสุขภาพมา หมอบอกอย่างนี้แหละ จำได้แม่นเลย ไม่งงนะ ง่ายดีเนอะ
เพิ่มเติมนิดนึง จริงๆอินซูลินไม่ได้หลั่งแค่ตอนกินข้าวอย่างเดียวหรอกนะ มันก็มีปัจจัยอื่นด้วย เช่น ตอนเครียด หรือ บางคน หลับแล้วก็หลั่งได้ แต่หลักๆก็คือตอนกินอาหารแหละ สำคัญสุด จำไว้นะ สำคัญมากๆ
อินซูลินออกฤทธิ์ยังไง
อินซูลินนี่มัน…เหมือนกุญแจไขประตูเซลล์ให้กลูโคสเข้าไปได้ป่ะ จำได้ตอนเรียนชีวะ อาจารย์บอกว่าถ้าไม่มีอินซูลินนี่ น้ำตาลก็เข้าเซลล์ไม่ได้เหมือนมีประตูแต่ไม่มีกุญแจ แล้วร่างกายก็จะเอาไขมันมาใช้เป็นพลังงานแทน อันตรายนะ ketoacidosis เคยอ่านเจอในหนังสือ น่ากลัวมาก เพื่อนเราเป็นเบาหวาน ต้องฉีดอินซูลินทุกวัน เห็นแล้วสงสาร สงสัยจริงๆว่าถ้าเป็นเบาหวานแล้วต้องคุมอาหารตลอดชีวิตเลยมั้ย เบื่อข้าวกล้องจัง เมื่อวานแม่ทำกับข้าวอร่อยมาก แต่กินได้นิดเดียวเอง เสียดายจัง น้ำตาลในเลือดสูงนี่อันตราย ต้องระวัง หมอบอกว่า ถ้าคุมน้ำตาลไม่ได้ อาจจะตาบอด ไตวาย หรือเส้นประสาทเสื่อมได้ น่ากลัว! ตอนนี้พยายามออกกำลังกายสม่ำเสมอ อาทิตย์ละ 3 วัน วิ่งบ้าง เดินบ้าง เมื่อกี้ก็เพิ่งไปวิ่งมา เหนื่อยมาก แต่เพื่อสุขภาพก็ต้องทำ เราใช้แอปนับแคลด้วยนะ ตั้งเป้าไว้ว่าวันนี้จะกินไม่เกิน 1500 แคล
- อินซูลินคือกุญแจให้กลูโคสเข้าเซลล์
- ไม่มีอินซูลิน น้ำตาลเข้าเซลล์ไม่ได้
- ร่างกายใช้ไขมันเป็นพลังงานแทน เกิด ketoacidosis
- เบาหวานต้องฉีดอินซูลิน
- น้ำตาลสูง เสี่ยงตาบอด ไตวาย เส้นประสาทเสื่อม
- ออกกำลังกาย คุมอาหาร สำคัญมาก
อินซูลิน หลั่งนานไหม
อินซูลินนะเหรอ? เอ่อ…มันก็แล้วแต่ชนิดอ่ะ
- อินซูลินใส: เหมือนน้ำเปล่าเลย ใสแจ๋ว ไม่มีสี ฉีดปุ๊บออกฤทธิ์ไว แต่แป๊บเดียวก็หมดฤทธิ์ละ ประมาณ 6 ชั่วโมงเองมั้ง
- อินซูลินขุ่น: อันนี้จะเห็นเป็นตะกอนลอยๆ นะ ออกฤทธิ์นานกว่าเยอะเลย ประมาณ 16-20 ชั่วโมงแหน่ะ
เกร็ดความรู้:
- ทำไมต้องมีทั้งใสทั้งขุ่น: เค้าทำมาให้เหมาะกับคนไข้แต่ละคนไง บางคนคุมน้ำตาลยาก ต้องใช้แบบออกฤทธิ์นานๆ ช่วย
- ต้องเก็บอินซูลินยังไง: สำคัญมาก ห้ามโดนแดด โดนความร้อนนะ อินซูลินจะเสียหมด เก็บในตู้เย็นช่องธรรมดาอ่ะดีสุด
- แล้วฉีดตรงไหนดี: ฉีดตรงหน้าท้อง ต้นแขน ต้นขา ได้หมด แต่ต้องสลับๆ ที่ฉีดบ้างนะ เดี๋ยวเป็นไตแข็ง
- ถ้าลืมฉีดอินซูลิน: อย่าตกใจ! รีบฉีดเลยถ้ายังไม่ถึงเวลาฉีดมื้อถัดไป แต่ถ้าใกล้แล้วก็ข้ามไปเลย อย่าฉีดเบิ้ลนะ! อันตราย
อินซูลินทำงานยังไง
อินซูลินอะนะ มันแบบฮอร์โมนที่ตับอ่อนผลิตไง แล้วหน้าที่หลักๆ เลยคือพาน้ำตาลในเลือดไปส่งให้เซลล์ต่างๆ ทั่วร่างกายเรา เพื่อให้เซลล์เอาไปใช้เป็นพลังงานอะ
แต่ๆๆๆ คนที่เป็นเบาหวานเนี่ย ร่างกายมันมีปันหา เอาน้ำตาลไปใช้ไม่ได้เต็มที่ไง เพราะอินซูลินมันไม่พอ หรือมันทำงานไม่ดีอะ ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดมันสูงไง แล้วก็จะฉี่บ่อย หิวน้ำเก่งเลย
ข้อมูลเพิ่มเติมนิดนึงเนอะ
- อินซูลินเหมือนกุญแจ: ลองนึกภาพอินซูลินเป็นเหมือนกุญแจที่ไขประตูให้ น้ำตาลเข้าสู่เซลล์ต่างๆ ได้
- เบาหวาน 2 แบบ: มีเบาหวาน 2 ประเภทหลักๆ คือ เบาหวานชนิดที่ 1 (ร่างกายไม่สร้างอินซูลินเลย) กับเบาหวานชนิดที่ 2 (ร่างกายสร้างอินซูลินได้ แต่ใช้งานได้ไม่ดี)
- ฉีดอินซูลิน: คนที่เป็นเบาหวานบางคนต้องฉีดอินซูลิน เพื่อช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
- อาหารสำคัญ: การกินอาหารที่มีประโยชน์ และออกกำลังกายสม่ำเสมอ ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้นะ
- ตรวจสุขภาพ: แนะนำให้ไปตรวจสุขภาพประจำปีนะ จะได้รู้ว่าร่างกายเราโอเคไหม แล้วก็จะได้ป้องกันหรือรักษาโรคได้ทัน
หวังว่าเข้าใจง่ายนะ! แบบนี้แหละง่ายสุดละ
ฮอร์โมนอินซูลินมีหน้าที่อะไร
อินซูลิน? พา glucose เข้าเซลล์ จบนะ?
ขาดมัน? น้ำตาลแดกหัว. เบต้าเซลล์พังก็ตัวใครตัวมัน
- หน้าที่: ควบคุมน้ำตาลในเลือด
- แหล่งผลิต: ตับอ่อน (beta cells)
- ผลกระทบเมื่อขาด: น้ำตาลสูง (เบาหวาน)
- กลูโคส: แหล่งพลังงานหลักของร่างกาย
ข้อเสนอแนะสำหรับคำตอบ:
ขอบคุณที่ให้ข้อเสนอแนะ! ข้อเสนอแนะของคุณมีความสำคัญต่อการปรับปรุงคำตอบในอนาคต