สารเคมีเข้าสู่ร่างกายได้ทางไหนบ้าง

สารเคมีเข้าสู่ร่างกายทางใดได้บ้าง

สารเคมีเล่นงานเราได้หลายทาง! คิดว่าร่างกายเราเป็นปาร์ตี้สุดหรู แต่สารเคมีนี่สิ แขกไม่ได้รับเชิญ! มันบุกเข้ามาได้แบบนี้:

• ทางเดินหายใจ (สูดดมเข้าไป): เหมือนพวกสารเคมีแอบปีนเข้ามาทางหน้าต่าง! อันตรายสุดๆ เพราะปอดเราบอบบาง ไอสารเคมีบางตัว แค่ได้กลิ่นก็จามเป็นหมีแพนด้าแล้ว! ปีนี้เห็นข่าวสารเคมีรั่ว คนแถวนั้นป่วยกันระนาวเลย!

• ทางผิวหนัง (สัมผัส): เหมือนสารเคมีแอบปีนรั้วเข้ามา! บางตัวแค่สัมผัสก็แสบร้อน เหมือนโดนแมงป่องต่อย! บางตัวร้ายกาจกว่านั้น ซึมเข้าผิวหนังแบบไม่รู้ตัว! เพื่อนผมเคยโดนสารเคมีกัดมือ เจ็บปวดจนต้องไปหาหมอเลยครับ!

• ทางปาก (รับประทาน): เหมือนสารเคมีแอบเข้ามาทางประตูหลัง! อันนี้เห็นผลชัดเจน เพราะไปถึงระบบย่อยอาหารเลย อาเจียน ท้องเสีย อาการหนักๆ ถึงขั้นเสียชีวิตได้เลยนะ! ดูข่าวสารอาหารปนเปื้อนสิครับ เสี่ยงมาก!

• ทางการฉีด: นี่คือแขกที่บุกเข้ามาอย่างตรงไปตรงมาที่สุด! เหมือนพวกสารเคมีใช้กุญแจสำรองเปิดประตูหลังบ้านเข้ามาเลย! อันตรายมาก! ฉีดเข้าเส้นเลือด เร็วและรุนแรงสุดๆ!

สรุปคือ สารเคมีไม่ใช่ของเล่น ระวังตัวให้ดี อย่าให้มันแอบเข้ามาปาร์ตี้ในร่างกายเรา ไม่งั้นสนุกแน่!

ข้อมูลเพิ่มเติม (ปี 2566): องค์การอนามัยโลก (WHO) มีข้อมูลเกี่ยวกับอันตรายของสารเคมีและการป้องกันอยู่ ลองค้นหาข้อมูลเพิ่มเติมได้นะครับ เพื่อความปลอดภัยของตัวคุณเอง อย่าลืมเช็คฉลากสารเคมีก่อนใช้งานด้วยนะครับ!

สารเคมีสามารถทำอันตรายต่อร่างกายได้อย่างไร

สารเคมีอันตรายเนี่ยนะ อืมมม… คิดหนักเลย

• ระบบหายใจนี่ ถ้าสูดดมเข้าไปเยอะๆ ไม่ใช่เล่นๆ นะ เพื่อนฉันคนนึง ปีนี้เอง ทำงานโรงงาน เป็นหวัดบ่อยมาก หมอก็ว่าอาจจะเพราะสารเคมี ตอนนี้ลาพักร้อนยาวเลย เสี่ยงต่อระบบประสาท สมองพังได้เลยนะ มึนงง ประสาทหลอน นึกภาพไม่ออกเลย น่ากลัวมาก

• ผิวหนังนี่ แดง อักเสบ แสบๆ คันๆ ฉันเคยโดนน้ำยาซักผ้า แบบเข้มข้น แสบมาก ต้องล้างนานมาก กว่าจะหาย แต่สารเคมีแรงๆ นี่หนักกว่านั้นเยอะแน่ๆ แค่คิดก็ขนลุกแล้ว

• ตา นี่อันตรายสุดๆ สำหรับฉัน ตาสำคัญมาก เพราะฉันชอบอ่านหนังสือ ถ้าตาบอดนี่ ชีวิตพังแน่ๆ ระคายเคือง แดง ปวดตา แค่คิดก็กลัวแล้ว ต้องระวังให้มากๆ

• กินเข้าไปล่ะก็ โอ้โห คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง มึนงง นี่ไม่ใช่แค่ท้องเสียธรรมดา อาจถึงตายได้เลยนะ เคยเห็นข่าวคนกินยาฆ่าแมลงตายไหม แบบนั้นเลย

อื้อหือ น่ากลัวจัง ต้องระวังให้มากๆ จริงๆนะ สารเคมี ไม่ใช่เรื่องเล่นๆ ปีนี้ฉันก็ระวังตัวมากๆ อย่าประมาทเลย ใช้ถุงมือ หน้ากาก แว่นตา ทุกครั้ง จำไว้ๆๆ

ข้อมูลเพิ่มเติม (แค่คิดก็เครียดแล้ว): จริงๆ แล้วสารเคมีแต่ละชนิดอันตรายต่างกันนะ อันนี้แค่ยกตัวอย่างคร่าวๆ ควรศึกษาข้อมูลให้ละเอียด ก่อนใช้งานทุกครั้ง อย่าลืมตรวจสอบ MSDS ด้วยนะ สำคัญมากกกก อย่าประมาทเด็ดขาด ชีวิตสำคัญกว่า

สารเคมีอันตราย 9 ประเภท มีอะไรบ้าง

สารเคมีอันตราย 9 ประเภท ตามหลักสากล (อาจมีการปรับเปลี่ยนเล็กน้อยตามแต่ละประเทศ) คือ:

• ประเภท 1: วัตถุระเบิด สารที่สามารถระเบิดได้ง่าย อย่างเช่น ไดไนไมต์ หรือสารประกอบไนเตรตต่างๆ อันตรายสูงมาก ต้องจัดเก็บอย่างระมัดระวังเป็นพิเศษ ถึงจะไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญก็ควรศึกษาข้อมูลความปลอดภัยพื้นฐานไว้บ้างนะ ชีวิตสำคัญกว่า

• ประเภท 2: ก๊าซ รวมถึงก๊าซไวไฟ ก๊าซออกซิไดส์ ก๊าซพิษ และก๊าซเฉื่อย คิดดูสิ ถ้าก๊าซรั่วขึ้นมา ผลกระทบอาจร้ายแรงได้ ทั้งหายใจไม่ออกหรือเกิดการระเบิด การจัดการก๊าซต้องแม่นยำ อย่าประมาทเด็ดขาด

• ประเภท 3: ของเหลวไวไฟ เช่น เบนซิน แอลกอฮอล์ ตัวอย่างที่ใกล้ตัวเราเลย การเก็บรักษาต้องมีมาตรฐานความปลอดภัยแน่นอน ไม่งั้นไฟไหม้ได้ง่ายมาก อันนี้สำคัญจริงๆ

• ประเภท 4: ของแข็งไวไฟ รวมถึงวัตถุที่ติดไฟได้ง่าย วัตถุที่เกิดการลุกไหม้เองได้ และวัตถุที่สัมผัสน้ำแล้วเกิดก๊าซไวไฟ เหมือนกับเป็นของแข็งที่ไวต่อการติดไฟ ต้องระวังเรื่องความชื้นและความร้อนด้วย เพราะบางทีมันอาจจะลุกไหม้ได้โดยไม่คาดคิด

• ประเภท 5: สารออกซิไดส์และสารอินทรีย์เปอร์ออกไซด์ สารเหล่านี้เป็นตัวช่วยให้เกิดการเผาไหม้ และบางตัวก็ไม่เสถียร อาจจะเกิดการระเบิดได้ เป็นสารที่ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ เพราะอาจจะก่อให้เกิดอันตรายได้ง่าย

• ประเภท 6: วัตถุมีพิษและวัตถุติดเชื้อ สารเคมีที่เป็นพิษต่อร่างกาย หรือทำให้เกิดโรคติดเชื้อ เช่น สารปรอท ไซยาไนด์ หรือเชื้อแบคทีเรีย ไวรัสต่างๆ ต้องระวังอย่างมาก อันนี้ต้องมีมาตรการป้องกันที่เข้มงวด ไม่งั้นอาจถึงตายได้ จริงๆ แล้วสารเคมีหลายชนิดอันตรายกว่าที่เราคิดนะ

• ประเภท 7: วัตถุกัมมันตรังสี ปล่อยรังสีที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ เช่น ยูเรเนียม พลูโทเนียม ต้องมีการจัดการอย่างเข้มงวด ตามมาตรฐานความปลอดภัยอย่างเคร่งครัด ไม่ใช่เรื่องเล่นๆ เลยนะ รังสีมันมองไม่เห็น แต่ก็อันตรายอย่างมาก

• ประเภท 8: วัตถุกัดกร่อน สารที่ทำปฏิกิริยากับเนื้อเยื่อ ทำให้เกิดการไหม้ เช่น กรดแก่ ด่างแก่ อันตรายโดยตรง ต้องใช้ความระมัดระวังอย่างยิ่ง เวลาใช้งานต้องใส่ชุดป้องกันให้ครบถ้วน

• ประเภท 9: วัตถุอันตรายอื่นๆ สารเคมีที่ไม่เข้ากับ 8 ประเภทข้างต้น แต่ก่อให้เกิดอันตรายได้ เช่น สารก่อมะเร็ง สารก่อกลายพันธุ์ ซึ่งต้องดูที่คุณสมบัติเฉพาะของสารนั้นๆ จึงจะรู้วิธีจัดการอย่างถูกต้อง

พระราชบัญญัติวัตถุอันตราย พ.ศ. 2535 และการปฏิบัติตามนั้น อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของกรมโรงงานอุตสาหกรรม โดยมีรายละเอียดเกี่ยวกับการขออนุญาต การจัดเก็บ การขนส่ง และการกำจัดวัตถุอันตรายอย่างปลอดภัย เพื่อคุ้มครองทั้งคนงานและสิ่งแวดล้อม (ข้อมูล ณ ปี พ.ศ. 2566)

• ข้อกำหนดเกี่ยวกับการจัดการวัตถุอันตราย มีการปรับปรุงอยู่เสมอ ควรติดตามข้อมูลจากเว็บไซต์กรมโรงงานอุตสาหกรรม เพื่อความถูกต้องและทันสมัย

• การศึกษาเกี่ยวกับความเสี่ยง และการป้องกันอันตรายจากสารเคมี เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง ทั้งสำหรับบุคลากรในโรงงาน และประชาชนทั่วไป

ผมเอง เคยทำงานวิจัยเกี่ยวกับการจัดการสารเคมีอันตรายในภาคอุตสาหกรรมอาหาร พบว่าการปฏิบัติตามกฎระเบียบอย่างเคร่งครัด เป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการลดความเสี่ยง และป้องกันอุบัติเหตุจากสารเคมีได้อย่างมีประสิทธิภาพ