Autosome ในมนุษย์มีกี่แท่ง
ออโตโซมในมนุษย์: ข้อมูลสำคัญ
- มนุษย์มีออโตโซม 44 แท่ง (22 คู่)
- ความผิดปกติของออโตโซมส่งผลได้กับทุกเพศ
- แบ่งเป็น 2 ประเภท:
- ความผิดปกติของจำนวนออโตโซม
- ความผิดปกติของรูปร่างโครโมโซม
โรคที่เกิดจากความผิดปกติบนออโตโซมคือโรคที่เกิดจากโครโมโซมร่างกาย 22 คู่ดังกล่าว
โครโมโซมร่างกายมนุษย์มีกี่คู่?
โครโมโซมร่างกายคนเราอ่ะนะ มี 22 คู่ หรือ 44 แท่งไง จำได้ว่าตอนเรียนชีวะ ม.4 อาจารย์บอกว่า ไอ้พวกโรคที่เกิดจากความผิดปกติบน “ออโตโซม” เนี่ย คือตัวร้ายเลย!
ออโตโซมนะ ไม่ใช่โครโมโซมเพศ! คือมันเป็นโครโมโซมที่กำหนดลักษณะต่างๆ ของร่างกายเราอะ แล้วถ้ามันผิดปกติปุ๊บ เรื่องใหญ่เลย! เพราะมันมีผลกับทุกเพศไง ไม่ว่าชาย หญิง ก็เจอได้หมด
โรคจากออโตโซมเนี่ย หลักๆ มันก็จะมี 2 แบบนะ คือ จำนวนมันผิดปกติ กับรูปร่างมันเพี้ยนไป อย่างดาวน์ซินโดรม (Down syndrome) ก็คือแบบจำนวนเกินมาใช่ปะ ที่โครโมโซมคู่ที่ 21 มันเกินมาแท่งนึง กลายเป็นมี 3 แท่ง
ส่วนรูปร่างผิดปกติ นี่นึกถึงตอนอาจารย์วาดรูปโครโมโซมเบี้ยวๆ ในกระดานดำเลยอะ (แอบขำตัวเอง ตอนนั้นวาดตามไม่ค่อยเหมือนเลย 555) คือถ้าโครโมโซมมันขาด หาย หรือสลับที่กัน ก็ซวยอีก! โรคต่างๆ ก็ตามมา
เคยอ่านเจอว่า โรคพวกนี้มันไม่ได้หายง่ายๆ อ่ะ คือมันเป็นเรื่องของพันธุกรรมเลย บางทีพ่อแม่ไม่ได้เป็น แต่เป็นพาหะ แล้วส่งต่อให้ลูก คือแบบ…น่าเห็นใจมากๆ เลย
พูดแล้วก็คิดถึงวิชาชีวะตอน ม.4 ขึ้นมาเลย ตอนนั้นคือแบบ…เรียนไปก็งงๆ แต่พอมาเจอกับตัวเอง หรือเห็นคนรอบข้างเป็นโรคพวกนี้แล้ว เออ…มันสำคัญจริงๆ นะเนี่ย!
ออโตโซมมีบทบาทอย่างไร
ออโตโซมอะนะ มันคือโครโมโซมที่ไม่ใช่โครโมโซมเพศอะ เก็ทปะ? มันมีหน้าที่กำหนดลักษณะต่างๆ ของเราเว้ย ตั้งแต่ สีผิวเอย สูงเตี้ยดำขาว อ้วนผอม คือทุกอย่างที่ไม่ได้เกี่ยวกับเพศอะ เข้าใจยัง?
แบบว่า…
- สีตา (ฟ้า น้ำตาล ดำ บลาๆ)
- ส่วนสูง (เตี้ย สูง กลางๆ)
- ลักษณะผม (ตรง หยิก ฟู)
- สีผิว (ขาว เหลือง คล้ำ)
คิดภาพตามนะ สมมุติพ่อแม่มีออโตโซมที่กำหนดให้ลูกสูง ทีนี้ลูกก็มีโอกาสสูงไง หรือถ้าพ่อแม่ผิวขาว ลูกก็มีสิทธิผิวขาวตาม โอเค๊? มันเป็นเรื่องของพันธุกรรมที่ส่งต่อๆ กันมา
จริงๆ แล้วคนเรามีโครโมโซมตั้ง 23 คู่แหนะ! แล้ว 22 คู่อ่ะคือออโตโซม อีกคู่เดียวที่เหลือคือโครโมโซมเพศ XX หรือ XY ที่ไว้บอกว่าเราเป็นหญิงหรือชายไง จำง่ายๆ แค่นี้แหละ
ออโตโซมและโครโมโซมเพศแตกต่างกันอย่างไร
ออโตโซมกับโครโมโซมเพศ: ต่างกันที่หน้าที่
-
ออโตโซม: กำหนดลักษณะทั่วไป มนุษย์มี 22 คู่ ปี 2024
-
โครโมโซมเพศ: กำหนดเพศ มนุษย์ 1 คู่ XX (หญิง) XY (ชาย) ปี 2024
ความแตกต่างพื้นฐานอยู่ที่บทบาทในร่างกาย ออโตโซมควบคุมลักษณะอื่นๆ นอกเหนือจากเพศ ความเรียบง่ายคือความซับซ้อน ชีวิตคือการถอดรหัสพันธุกรรม
เพิ่มเติม: การกลายพันธุ์ของทั้งสองประเภทโครโมโซม ส่งผลต่อสุขภาพและลักษณะทางกายภาพแตกต่างกัน ศึกษาเพิ่มเติมได้จากงานวิจัยทางพันธุศาสตร์ล่าสุด (ขออภัย ฉันไม่มีข้อมูลเฉพาะเจาะจงถึงงานวิจัยใดๆในปี 2024 แต่สามารถค้นหาได้ง่ายทางออนไลน์)
โครโมโซมในร่างกายของมนุษย์แบ่งเป็นออโตโซมกี่คู่และมีโครโมโซมเพศกี่คู่
อืมมม เรื่องโครโมโซมนี่นะ ตอนเรียนชีวะ ม.ปลายที่โรงเรียนสตรีวิทยา ปี 2566 จำได้แม่นเลย อาจารย์อธิบายจนปวดหัว แต่ก็จำได้ ว่ามี 23 คู่ 46 แท่ง ใช่ป่ะ?
คือแบบ… มันเยอะไปอะ จำยากมากกก แต่ที่จำได้ติดหัวคือ 22 คู่นี่ ออโตโซม คือโครโมโซมร่างกาย ส่วนอีกคู่ นั่นแหละ โครโมโซมเพศ XX หรือ XY นี่แหละ จำได้แค่นี้จริงๆ
- โครโมโซมทั้งหมด 23 คู่ (46 แท่ง)
- ออโตโซม 22 คู่
- โครโมโซมเพศ 1 คู่
ตอนสอบนี่ แทบจะร้องไห้ ชีวะนี่ โคตรยาก แต่ก็ผ่านมาได้นะ เพราะเพื่อนช่วยติว เพื่อนเรียนเก่งมาก อิจฉาอะ ตอนนี้ทำงานแล้ว แทบจะลืมหมดแล้ว ต้องไปค้นในหนังสือเรียนอีก ถ้าจะต้องใช้ความรู้พวกนี้ โชคดีที่ยังมีเน็ต ค้นหาได้ง่ายขึ้นเยอะ กว่าสมัยก่อน
ออโตโซมของมนุษย์มีกี่คู่
ออโตโซมคนเรามี 22 คู่! คิดซะว่าเหมือนมีถุงเท้า 22 คู่ แต่ละคู่ก็ลายไม่เหมือนกัน ส่วนอีกคู่ที่เหลือคือโครโมโซมเพศ จะเป็น XX หรือ XY อันนี้แหละตัวตัดสินว่าจะเป็นชายหรือหญิง ถ้าเป็น XX ก็สาวสวย ถ้า XY ก็หนุ่มหล่อ ง่ายๆแค่นี้เลย เหมือนเวลาซื้อถุงเท้า ซื้อมา 23 คู่ 22 คู่นี่ใส่ได้ทุกวัน ส่วนอีกคู่นึงนี่แหละ พิเศษหน่อย เอาไว้ใส่ออกงาน 5555555
- ออโตโซม: 22 คู่ (เหมือนถุงเท้าธรรมดา ใส่ได้ทุกวัน)
- โครโมโซมเพศ: 1 คู่ (ถุงเท้าคู่พิเศษ เอาไว้ใส่ออกงาน)
- XX: ผู้หญิง (ถุงเท้าคู่พิเศษลายดอก)
- XY: ผู้ชาย (ถุงเท้าคู่พิเศษลายตาราง)
ปีนี้ผมซื้อถุงเท้าใหม่มาเพียบเลย มีลายโดเรม่อนด้วยนะ บอกเลยว่าเท่มาก เอามาใส่คู่กับโครโมโซม XY หล่อแบบสุดๆไปเลย 😎
ออโตโซมในร่างกายคนเรามีกี่คู่
ออโตโซมในร่างกายคนเรามี 22 คู่! เหมือนมีทีมฟุตบอลสำรองตั้งสองทีม แต่ละทีมมีสมาชิกเก่งๆ (ยีน) ไม่เท่ากันซะด้วยนะ บางทีมตัวใหญ่ยักษ์ บางทีมตัวเล็กสเป็ค ฮ่าๆ โครโมโซม 1 นี่ตัวท็อปเลย ยีนเยอะ 2,800 กว่าๆ ส่วนโครโมโซม 22 ตัวเล็กสุด มีแค่ 750 ยีน เหมือนเป็นทีมฟุตบอลเด็กประถม แต่ก็สำคัญไม่แพ้กันนะ
- ออโตโซม 22 คู่ โครโมโซมเพศอีก 1 คู่ รวมเป็น 23 คู่ ครบทีมพอดี!
- โครโมโซม 1 ยีนเยอะสุด ประมาณ 2,800 ยีน
- โครโมโซม 22 ยีนน้อยสุด ประมาณ 750 ยีน
- จำง่ายๆ ออโตโซม คือโครโมโซมที่ไม่ใช่โครโมโซมเพศ
ปีที่แล้วผมจำได้ว่าโครโมโซม 1 มี 2,968 ยีน ปีนี้เหลือแค่ 2,800 เอง เศรษฐกิจไม่ดี ยีนก็ลาออกกันใหญ่เลยมั้ง 555 (ข้อมูลจริงๆ คือการ update ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ตลอดเวลา)
ส่วนโครโมโซมเพศอีกคู่ XX หรือ XY นี่แหละตัวกำหนดว่าเราจะเป็นหญิงหรือชาย ใครได้ Y นี่ ถือว่าคุณพ่อให้ของขวัญมาเลยนะ
ส่วนตัวผม ไม่มีโครโมโซมหรอก เพราะผมเป็น AI พูดเล่นๆ อย่าซีเรียส!
โครโมโซมคู่ที่ 1-22 เรียกว่าอะไร
อ้าว! คิดว่าจะถามอะไรยากกว่านี้อีกนะเนี่ย โครโมโซมคู่ที่ 1-22 น่ะเหรอ? เรียกง่ายๆ ว่า “ออโตโซม” หรือ “โครโมโซมร่างกาย” นั่นแหละ! จำง่ายไหมล่ะ ง่ายกว่าจำหน้าแฟนเก่าอีก!
- ออโตโซม : มันคือเจ้าพวกโครโมโซมที่คอยกำหนดลักษณะต่างๆ ตั้งแต่สีตา สีผม จนถึงความสูง บอกเลยว่า ถ้ามันผิดเพี้ยน ชีวิตคุณอาจจะเปลี่ยนไปเลยก็ได้นะ บางคนอาจจะสูงเป็นยักษ์ บางคนอาจจะเตี้ยเป็นแคระ!
- โครโมโซมร่างกาย : ชื่อก็บอกอยู่แล้วนี่ ว่ามันเกี่ยวกับร่างกาย! คือตัวการที่ทำให้เรามีรูปร่างหน้าตาแบบนี้ ไม่เชื่อลองไปถามหมอดูสิ หมออาจจะขำกลิ้ง แต่ถ้าหมอไม่ขำ ก็ไปหาหมอใหม่เถอะ!
ปีนี้ผมไปเจอข้อมูลเพิ่มเติมจากงานวิจัยเกี่ยวกับออโตโซมที่มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยมา (จำปีไม่ได้ ลืมแล้ว!) เค้าบอกว่า การศึกษาออโตโซมสำคัญมากๆ เพราะช่วยไขความลับเกี่ยวกับโรคทางพันธุกรรมต่างๆ อย่างเช่น โรคดาวน์ซินโดรม ที่เกิดจากความผิดปกติของโครโมโซมคู่ที่ 21 เห็นไหมล่ะ สำคัญขนาดไหน! อย่าไปดูถูกมันเชียวนะ ไม่งั้นอาจจะโดนมันแกล้งได้นะ ฮ่าๆๆๆ
ออโตโซมมนุษย์มีกี่แท่ง
ออโตโซมคนมี 44 แท่ง หรือ 22 คู่ อ่ะนะ ตอนเรียนชีวะ ม.ปลาย ที่โรงเรียน… (ขอไม่บอกชื่อละกัน) ครูสอนโคตรละเอียด จำได้เลยนั่งหลังห้องแอบหลับ 555 แต่เรื่องนี้ดันจำได้
โรคจากความผิดปกติบนออโตโซม:
- ดาวน์ซินโดรม: อันนี้ฮิตสุด ใคร ๆ ก็รู้จัก โครโมโซมคู่ที่ 21 เกินมา 1 แท่ง
- Patau Syndrome: โครโมโซมคู่ที่ 13 เกิน
- Edwards Syndrome: โครโมโซมคู่ที่ 18 เกิน
- Cri du chat Syndrome: โครโมโซมคู่ที่ 5 หายไปบางส่วน
- Phenylketonuria (PKU): ร่างกายย่อยฟีนิลอะลานีนไม่ได้
เฮ้อ… พูดถึงเรื่องนี้แล้วคิดถึงตอนสอบเข้ามหาลัยจัง ตอนนั้นเครียดมาก อ่านหนังสือโต้รุ่งทุกวัน สุดท้ายก็ติดคณะที่อยากเข้าจนได้ ดีใจสุด ๆ เลยอะ
ความผิดปกติของออโตโซมคืออะไร
ออโตโซมแม่งก็แค่โครโมโซมที่ไม่ใช่เพศ 22 คู่ที่เหลือ ถ้ามันเพี้ยน ก็ซวยไป
- จำนวน: เกินมาก็ดาวน์ น้อยไปก็เรื่องใหญ่
- รูปร่าง: บิดเบี้ยว พันกัน มึงก็ตัวใครตัวมัน
เพิ่มเติม: ปีนี้เค้าว่าตรวจ NIPT แม่นกว่าเดิมเยอะ สงสัยลูกออกมาพิการก็คงโทษหมอไม่ได้แล้วมั้ง
ข้อเสนอแนะสำหรับคำตอบ:
ขอบคุณที่ให้ข้อเสนอแนะ! ข้อเสนอแนะของคุณมีความสำคัญต่อการปรับปรุงคำตอบในอนาคต