คันจมูก จาม เกิดจากอะไร

คันจมูก จาม.. สัญญาณเตือนจากร่างกาย บอกอะไรเรา?

อาการคันจมูกและจาม เป็นปฏิกิริยาตอบสนองของร่างกายที่พบได้ทั่วไป ซึ่งมักสร้างความรำคาญใจไม่น้อย เบื้องหลังอาการที่ดูเหมือนธรรมดานี้ ซ่อนสาเหตุที่หลากหลาย บางครั้งอาจเป็นเพียงสัญญาณเล็กๆ น้อยๆ แต่ในบางครั้ง อาจบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพที่ซ่อนอยู่ก็เป็นได้

สัญญาณเตือนจากสิ่งแวดล้อม

• สภาพอากาศแปรปรวน: อากาศที่เปลี่ยนแปลงอย่างฉับพลัน ทั้งร้อนจัด เย็นจัด หรือมีความชื้นสูง ล้วนส่งผลต่อเยื่อบุจมูก ทำให้เกิดการระคายเคือง เกิดอาการคันและจามได้ง่าย
• มลภาวะทางอากาศ: อากาศที่เต็มไปด้วยฝุ่นละออง ควันรถยนต์ ควันบุหรี่ รวมถึงสารเคมีต่างๆ ล้วนเป็นปัจจัยกระตุ้นอาการคันจมูกและจาม
• สารก่อภูมิแพ้: ผู้ที่มีอาการภูมิแพ้ มักไวต่อสารก่อภูมิแพ้ต่างๆ เช่น เกสรดอกไม้ ไรฝุ่น ขนสัตว์ เชื้อรา ซึ่งเมื่อสัมผัส จะกระตุ้นให้ร่างกายหลั่งสารฮิสตามีน ทำให้เกิดอาการคันจมูก น้ำมูกไหล และจามได้
• กลิ่นฉุน: กลิ่นฉุนรุนแรง เช่น น้ำหอม สเปรย์ปรับอากาศ สารเคมีบางชนิด ล้วนกระตุ้นเยื่อบุจมูก ทำให้เกิดอาการคันและจามได้เช่นกัน

สัญญาณเตือนจากภายใน

• ไข้หวัด: อาการคันจมูก จาม มักเป็นสัญญาณเริ่มต้นของโรคหวัด ซึ่งม
  ักมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น เจ็บคอ น้ำมูกไหล ไอ
• ไซนัสอักเสบ: หากมีอาการคัดจมูก น้ำมูกข้น ปวดบริเวณใบหน้าร่วมด้วย อาจเป็นสัญญาณของไซนัสอักเสบ
• โรคอื่นๆ: ในบางกรณี อาการคันจมูก จาม อาจเป็นสัญญาณของโรคอื่นๆ เช่น โรคกรดไหลย้อน เนื้องอกในโพรงจมูก เป็นต้น

การดูแลตนเองเบื้องต้น

• หลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้น เช่น สารก่อภูมิแพ้ มลภาวะทางอากาศ กลิ่นฉุน
• ดื่มน้ำสะอาดมากๆ เพื่อช่วยบรรเทาอาการคัดจมูก
• ล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ เพื่อช่วยชะล้างสิ่งสกปรก
• พักผ่อนให้เพียงพอ

ควรพบแพทย์เมื่อใด?

• อาการไม่ดีขึ้น หรือรุนแรงขึ้น
• มีไข้สูง
• มีน้ำมูกหรือเสมหะเปลี่ยนสี
• หายใจลำบาก
• มีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ปวดศีรษะ ปวดใบหน้า

แม้ว่าอาการคันจมูกและจาม จะเป็นอาการที่พบได้ทั่วไป แต่หากมีอาการผิดปกติ หรือสงสัยว่าอาจเกิดจากโรคภัยไข้เจ็บ ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างถูกต้องต่อไป