ตัวร้อนเกิดจากอะไรได้บ้าง

รู้จัก “ตัวร้อน” ให้ลึกซึ้งกว่าแค่ “ไข้”

คำว่า “ตัวร้อน” มักถูกใช้สลับกับคำว่า “ไข้” แม้ความหมายจะใกล้เคียงกัน แต่การทำความเข้าใจถึงสาเหตุที่แท้จริงของความร้อนในร่างกายนั้นมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการดูแลสุขภาพที่ถูกต้อง เพราะ “ตัวร้อน” นั้นอาจเกิดจากสาเหตุที่หลากหลาย มากกว่าแค่เพียงการติดเชื้อเพียงอย่างเดียว

ไข้ หรืออาการตัวร้อนที่วัดได้จากอุณหภูมิร่างกายที่สูงกว่าปกติ (โดยทั่วไปคือ 37 องศาเซลเซียส) มักบ่งชี้ถึงการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันในการต่อสู้กับสิ่งแปลกปลอมในร่างกาย เช่น ไวรัส แบคทีเรีย เชื้อรา หรือปรสิต ระบบภูมิคุ้มกันจะปลดปล่อยสารเคมีที่กระตุ้นให้สมองปรับอุณหภูมิร่างกายให้สูงขึ้น เพื่อยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรค นี่คือสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดของอาการตัวร้อน

อย่างไรก็ตาม อาการตัวร้อนอาจไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อเสมอไป สาเหตุอื่นๆ ที่อาจทำให้ร่างกายมีอุณหภูมิสูงขึ้นได้แก่:

• การออกกำลังกายหนัก: การออกกำลังกายอย่างหนักหน่วงจะทำให้ร่างกายสร้างความร้อนขึ้น และอาจทำให้รู้สึกตัวร้อน โดยเฉพาะในสภาพอากาศร้อนชื้น

• ความร้อนจากสิ่งแวดล้อม: การสัมผัสกับความร้อนจัด เช่น อากาศร้อนจัด แสงแดดจัด หรือการอยู่ในที่อับอากาศ อาจทำให้ร่างกายปรับอุณหภูมิไม่ทัน และเกิดอาการตัวร้อนได้ ภาวะนี้รวมถึงโรคลมแดดด้วย

• การขาดน้ำ: การขาดน้ำรุนแรงจะทำให้ร่างกายไม่สามารถระบายความร้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้เกิดอาการตัวร้อนได้

• ผลข้างเคียงของยา: บางชนิดของยา เช่น ยาแก้แพ้ ยาบางชนิดที่ใช้รักษาโรคติดเชื้อ หรือยาบางชนิดที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาท อาจมีผลข้างเคียงทำให้เกิดอาการตัวร้อนได้

• ภาวะทางการแพทย์อื่นๆ: โรคหรือภาวะทางการแพทย์หลายอย่าง เช่น โรคฮีทสโตรก โรคข้ออักเสบ โรคต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป ภาวะช็อก หรือมะเร็ง ก็อาจทำให้เกิดอาการตัวร้อนได้เช่นกัน

• ความเครียด: ความเครียดทางกายภาพหรือจิตใจอย่างรุนแรงอาจทำให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนที่ทำให้เกิดอาการตัวร้อนได้

ควรไปพบแพทย์เมื่อใด?

แม้ว่าอาการตัวร้อนบางครั้งอาจเกิดจากสาเหตุเล็กน้อย แต่หากมีอาการดังต่อไปนี้ควรรีบไปพบแพทย์ทันที:

• อุณหภูมิร่างกายสูงกว่า 39 องศาเซลเซียส
• มีอาการตัวร้อนร่วมกับอาการอื่นๆ เช่น ปวดศีรษะรุนแรง เวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย หายใจลำบาก หรือมีผื่นขึ้น
• อาการตัวร้อนไม่ดีขึ้นหลังจากรับประทานยาแก้ไข้แล้ว
• เป็นเด็กเล็กหรือผู้สูงอายุ ซึ่งมีความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนจากการมีไข้สูง

สรุปแล้ว “ตัวร้อน” ไม่ได้หมายถึงเพียงแค่ “ไข้” เสมอไป การทำความเข้าใจถึงสาเหตุที่หลากหลายของอาการตัวร้อน รวมถึงการสังเกตอาการอื่นๆ ที่ร่วมด้วย จะช่วยให้สามารถดูแลสุขภาพและรับการรักษาที่ถูกต้องและทันท่วงที เพื่อสุขภาพที่ดีของเรา

หมายเหตุ: บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้เบื้องต้นเท่านั้น ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ หากมีข้อสงสัยหรือกังวลเกี่ยวกับสุขภาพ ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์เสมอ