ถ้าขาดฟอสฟอรัสจะเป็นโรคอะไร

ขาดฟอสฟอรัส: ภัยเงียบที่คุกคามร่างกาย

ฟอสฟอรัส ถึงแม้จะเป็นแร่ธาตุที่มีปริมาณน้อยในร่างกาย แต่กลับมีบทบาทสำคัญต่อการทำงานของอวัยวะต่างๆ มากมาย ตั้งแต่การสร้างกระดูกและฟัน การสร้างพลังงาน ไปจนถึงการควบคุมการทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ

แต่รู้หรือไม่ว่า การขาดฟอสฟอรัส หรือภาวะ Hypophosphatemia เป็นภัยเงียบที่อาจเกิดขึ้นได้ และก่อให้เกิดผลกระทบต่อร่างกายอย่างรุนแรง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ผู้ที่ได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ และผู้ที่ใช้ยาบางชนิด

อาการที่บ่งบอกถึงภาวะขาดฟอสฟอรัส

อาการของภาวะขาดฟอสฟอรัส อาจแสดงออกมาได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของภาวะ และสุขภาพโดยรวมของแต่ละบุคคล แต่โดยทั่วไปแล้ว อาจพบอาการดังต่อไปนี้

• อ่อนเพลีย เหนื่อยล้า: เนื่องจากฟอสฟอรัสมีบทบาทสำคัญในการสร้างพลังงานให้กับเซลล์
• กล้ามเนื้ออ่อนแรง: ส่งผลต่อการเคลื่อนไหวร่างกาย และในรายที่รุนแรง อาจรุนแรงถึงขั้นหายใจลำบาก
• ปวดกระดูกและข้อ: ฟอสฟอรัสเป็นส่วนประกอบสำคัญของกระดูก การขาดฟอสฟอรัสจึงส่งผลโดยตรงต่อความแข็งแรงของกระดูก
• สับสน ปวดศีรษะ: ฟอสฟอรัส มีส่วนสำคัญในการทำงานของระบบประสาท การขาดฟอสฟอรัสจึงส่งผลต่อการทำงานของสมอง
• เบื่ออาหาร น้ำหนักลด:
• ภาวะโลหิตจาง: ฟอสฟอรัสมีส่วนช่วยในการสร้างเม็ดเลือดแดง
• ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ: เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่ายขึ้น

สาเหตุของภาวะขาดฟอสฟอรัส

ภาวะขาดฟอสฟอรัส อาจเกิดได้จากหลายปัจจัย เช่น

• ได้รับฟอสฟอรัสจากอาหารไม่เพียงพอ: พบได้ในกลุ่มผู้ที่อดอาหาร ผู้ที่ขาดสารอาหาร หรือผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
• โรคเบาหวาน: ผู้ป่วยโรคเบาหวานบางราย อาจมีภาวะน้ำตาลในเลือดสูง ซึ่งส่งผลต่อการดูดซึมฟอสฟอรัส
• โรคไตเรื้อรัง: ไตมีหน้าที่กำจัดฟอสฟอรัสส่วนเกินออกจากร่างกาย ดังนั้นผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง จึงมีความเสี่ยงต่อการขาดฟอสฟอรัส
• ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด: ยาลดกรด ยาขับปัสสาวะ และยาบางชนิดที่ใช้รักษาโรคเอดส์ อาจรบกวนการดูดซึมฟอสฟอรัส

การรักษาและป้องกันภาวะขาดฟอสฟอรัส

การรักษาภาวะขาดฟอสฟอรัส จะขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของโรค แพทย์อาจแนะนำให้

• ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร: โดยเน้นอาหารที่อุดมไปด้วยฟอสฟอรัส เช่น นม เนื้อสัตว์ ปลา ธัญพืช ถั่ว
• รับประทานอาหารเสริมฟอสฟอรัส: ตามคำแนะนำของแพทย์
• รักษาโรคต้นเหตุ: เช่น โรคเบาหวาน โรคไตเรื้อรัง

การป้องกันภาวะขาดฟอสฟอรัส ทำได้โดยการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ครบถ้วน 5 หมู่ และปรึกษาแพทย์ หากมีโรคประจำตัว เพื่อรับคำแนะนำในการดูแลตัวเองอย่างถูกวิธี

ภาวะขาดฟอสฟอรัส เป็นภัยเงียบที่ไม่ควรมองข้าม การดูแลสุขภาพอย่างใส่ใจ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และปรึกษาแพทย์สม่ำเสมอ จึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยป้องกัน และรักษาภาวะนี้ได้อย่างทันท่วงที