ถ้าประจําเดือนไม่มาทํายังไง

ประจำเดือนไม่มา! อย่าชะล่าใจ รีบปรึกษาแพทย์

ประจำเดือนเป็นสัญญาณสำคัญที่บ่งบอกถึงสุขภาพของระบบสืบพันธุ์ของผู้หญิง หากประจำเดือนขาดหายไป ไม่ว่าจะเพียงครั้งเดียวหรือหลายครั้ง อย่าเพิ่งนิ่งนอนใจ เพราะอาจเป็นสัญญาณเตือนของปัญหาสุขภาพที่ซ่อนอยู่ การประเมินสถานการณ์ด้วยตนเองอาจนำไปสู่ความเข้าใจผิดและการรักษาที่ล่าช้า ดังนั้น สิ่งสำคัญที่สุดคือการปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญทันที

การขาดประจำเดือน หรือที่เรียกว่า Amenorrhea สามารถแบ่งออกได้เป็นสองประเภทหลัก คือ

• Primary Amenorrhea: คือกรณีที่ผู้หญิงอายุ 15 ปีขึ้นไป ยังไม่เคยมีประจำเดือนมาเลย สาเหตุอาจเกิดจากความผิดปกติทางกายวิภาค เช่น มดลูกไม่เจริญ หรือปัญหาเกี่ยวกับฮอร์โมน รวมถึงโรคเรื้อรังบางชนิด

• Secondary Amenorrhea: คือกรณีที่ผู้หญิงเคยมีประจำเดือนปกติ แต่ขาดหายไปนาน 3 เดือนขึ้นไป (หรือ 6 เดือนสำหรับผู้หญิงที่มีรอบเดือนไม่สม่ำเสมอ) สาเหตุที่พบบ่อย ได้แก่

  • การตั้งครรภ์: นี่เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุด การตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตนเอง (Home Pregnancy Test) สามารถช่วยยืนยันได้เบื้องต้น แต่ผลการตรวจควรได้รับการยืนยันจากแพทย์อีกครั้ง
  • ความเครียด: ความเครียดอย่างรุนแรงและต่อเนื่องสามารถส่งผลต่อระบบฮอร์โมน ทำให้ประจำเดือนไม่มา การจัดการความเครียดอย่างมีประสิทธิภาพจึงเป็นสิ่งสำคัญ
  • การลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว หรือการอดอาหาร: การขาดสารอาหาร โดยเฉพาะไขมันและโปรตีน สามารถรบกวนสมดุลฮอร์โมน ทำให้ประจำเดือนไม่มา
  • การออกกำลังกายอย่างหนัก: การออกกำลังกายอย่างหนักและเป็นเวลานาน โดยเฉพาะในนักกีฬาหญิง อาจทำให้ร่างกายขาดพลังงาน ส่งผลต่อการทำงานของระบบสืบพันธุ์
  • โรคเรื้อรัง: โรคบางชนิดเช่น โรคต่อมไทรอยด์ โรคเบาหวาน โรคไต และโรคเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกัน สามารถทำให้ประจำเดือนไม่มาได้
  • การใช้ยาบางชนิด: ยาบางชนิด เช่น ยาคุมกำเนิด ยาบางชนิดสำหรับรักษาโรคจิตเวช และยาเคมีบำบัด สามารถทำให้ประจำเดือนไม่มาได้
  • ภาวะรังไข่ไม่ทำงาน (Premature Ovarian Failure): เป็นภาวะที่รังไข่หยุดทำงานก่อนวัยอันควร มักพบในผู้หญิงอายุยังน้อย
  • ภาวะมีบุตรยาก (Infertility): ในบางกรณี การขาดประจำเดือนอาจเป็นสัญญาณของภาวะมีบุตรยาก

อย่าพยายามวินิจฉัยโรคด้วยตนเอง การปรึกษาแพทย์เป็นวิธีการที่ดีที่สุดในการหาสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสม แพทย์จะทำการตรวจร่างกาย สอบถามประวัติสุขภาพ และอาจทำการตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจเลือด การอัลตราซาวนด์ หรือการตรวจอื่นๆ เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงของการขาดประจำเดือน และวางแผนการรักษาที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล การรักษาอาจรวมถึงการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต การใช้ยา หรือการรักษาอื่นๆ ขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ

การดูแลสุขภาพที่ดี การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การออกกำลังกายอย่างเหมาะสม และการจัดการความเครียด สามารถช่วยให้ระบบสืบพันธุ์ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่หากประจำเดือนไม่มา อย่าลังเลที่จะปรึกษาแพทย์ เพราะการรักษาที่ทันท่วงที จะช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนในอนาคตได้