ทำไมประจำเดือนถึงมาน้อยลง

ประจำเดือนมาน้อย: สัญญาณร่างกายที่ต้องใส่ใจ และวิธีดูแลแบบองค์รวม

ประจำเดือน หรือระดู คือกระบวนการทางสรีรวิทยาที่แสดงถึงสุขภาพภายในของผู้หญิง หากจู่ๆ ประจำเดือนที่เคยมาปกติกลับมาน้อยลงผิดสังเกต ย่อมเป็นเรื่องที่สร้างความกังวลใจได้ไม่น้อย สาเหตุของประจำเดือนมาน้อยนั้นมีได้หลากหลาย และการทำความเข้าใจถึงปัจจัยเหล่านั้น จะช่วยให้เราดูแลสุขภาพประจำเดือนได้อย่างถูกวิธีและตรงจุด

อะไรคือ “น้อย” ในความหมายของประจำเดือนมาน้อย?

ก่อนอื่น เราต้องทำความเข้าใจก่อนว่า “ประจำเดือนมาน้อย” หมายถึงอะไร โดยทั่วไป หากปริมาณเลือดประจำเดือนลดลงอย่างเห็นได้ชัดเมื่อเทียบกับรอบก่อนๆ หรือระยะเวลาที่มีประจำเดือนสั้นลงกว่าปกติ (เช่น มาเพียง 1-2 วัน แทนที่จะเป็น 4-7 วัน) ก็ถือว่าประจำเดือนมาน้อยลงได้ นอกจากนี้ การที่ต้องเปลี่ยนผ้าอนามัยน้อยลงอย่างมากก็เป็นอีกสัญญาณหนึ่งที่บ่งบอกได้เช่นกัน

สาเหตุหลักที่ทำให้ประจำเดือนมาน้อยลง

สาเหตุของประจำเดือนมาน้อยนั้นมีทั้งปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพโดยรวม และปัจจัยเฉพาะที่ส่งผลต่อระบบสืบพันธุ์ ดังนี้:

• ความผันผวนของฮอร์โมน: ฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน มีบทบาทสำคัญในการควบคุมรอบเดือนและความหนาของเยื่อบุโพรงมดลูก หากระดับฮอร์โมนเหล่านี้ไม่สมดุล ไม่ว่าจะเป็นจากความเครียด ภาวะวัยทอง (perimenopause) หรือภาวะถุงน้ำในรังไข่ (PCOS) ก็อาจทำให้ประจำเดือนมาน้อยลงได้
• การเปลี่ยนแปลงน้ำหนักตัวอย่างรวดเร็ว: การลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว หรือการมีน้ำหนักตัวน้อยเกินไป อาจส่งผลกระทบต่อการผลิตฮอร์โมน ทำให้ประจำเดือนมาไม่ปกติ หรือขาดหายไปเลยก็ได้
• การออกกำลังกายที่มากเกินไป: การออกกำลังกายอย่างหนักหน่วง โดยเฉพาะในกลุ่มนักกีฬา อาจทำให้ร่างกายเผาผลาญพลังงานมากเกินไป จนส่งผลกระทบต่อระบบฮอร์โมนและการมีประจำเดือน
• ยาบางชนิด: ยาคุมกำเนิดบางประเภท ยาแก้ซึมเศร้า ยาต้านฮอร์โมน และยาอื่นๆ อาจส่งผลข้างเคียงทำให้ประจำเดือนมาน้อยลงได้
• ภาวะทางการแพทย์อื่นๆ: ภาวะที่เกี่ยวข้องกับมดลูก เช่น พังผืดในโพรงมดลูก (Asherman’s syndrome) หรือภาวะที่รังไข่ทำงานผิดปกติ ก็อาจเป็นสาเหตุได้เช่นกัน
• ความเครียดสะสม: ความเครียดเรื้อรังส่งผลต่อฮอร์โมนคอร์ติซอล ซึ่งส่งผลกระทบต่อการทำงานของระบบสืบพันธุ์และประจำเดือน

เมื่อไหร่ที่ควรปรึกษาแพทย์?

ถึงแม้ว่าประจำเดือนมาน้อยอาจไม่ได้เป็นอันตรายเสมอไป แต่หากคุณมีอาการดังต่อไปนี้ ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยและรับการรักษาที่เหมาะสม:

• ประจำเดือนมาน้อยลงอย่างมากและต่อเนื่อง
• มีอาการปวดท้องรุนแรงร่วมด้วย
• มีเลือดออกผิดปกติระหว่างรอบเดือน
• มีอาการอื่นๆ ที่น่าสงสัย เช่น ขนดก สิวขึ้นผิดปกติ น้ำหนักเพิ่มขึ้น หรือมีปัญหาในการตั้งครรภ์

ดูแลตัวเองแบบองค์รวม เพื่อสุขภาพประจำเดือนที่ดี

นอกจากการปรึกษาแพทย์แล้ว การดูแลสุขภาพแบบองค์รวมก็มีความสำคัญอย่างยิ่งในการปรับสมดุลฮอร์โมนและส่งเสริมสุขภาพประจำเดือนที่ดี:

• พักผ่อนให้เพียงพอ: การนอนหลับพักผ่อนอย่างน้อย 7-8 ชั่วโมงต่อคืน ช่วยให้ร่างกายซ่อมแซมตัวเองและปรับสมดุลฮอร์โมน
• จัดการความเครียด: หาทางผ่อนคลายความเครียดด้วยกิจกรรมที่ชอบ เช่น โยคะ การทำสมาธิ การอ่านหนังสือ หรือการใช้เวลาอยู่กับธรรมชาติ
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์: เน้นอาหารที่มีประโยชน์ครบ 5 หมู่ โดยเฉพาะอาหารที่อุดมไปด้วยธาตุเหล็ก วิตามิน และแร่ธาตุต่างๆ ที่จำเป็นต่อการสร้างเลือด
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ แต่พอดี: การออกกำลังกายเป็นสิ่งที่ดีต่อสุขภาพ แต่ควรเลือกกิจกรรมที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายและหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายที่หนักเกินไป
• หลีกเลี่ยงสารเคมีและสิ่งแวดล้อมที่เป็นพิษ: หลีกเลี่ยงการสัมผัสสารเคมีที่เป็นอันตราย และพยายามอยู่ในสภาพแวดล้อมที่สะอาดและอากาศถ่ายเท

สรุป

ประจำเดือนมาน้อยอาจเป็นสัญญาณเตือนที่ร่างกายกำลังบอกอะไรบางอย่าง การสังเกตตัวเองอย่างสม่ำเสมอ การทำความเข้าใจถึงสาเหตุที่เป็นไปได้ และการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม จะช่วยให้คุณจัดการกับปัญหาประจำเดือนมาน้อยได้อย่างมีประสิทธิภาพ และมีสุขภาพที่ดีอย่างยั่งยืน หากมีความกังวลใจ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำและการรักษาที่เหมาะสมต่อไป