น้ำย่อยหลั่งออกมาตอนไหน

น้ำย่อยในกระเพาะหลั่งตอนไหน

โอ๊ย! น้ำย่อยเนี่ยนะ ตัวป่วนประจำกระเพาะเลย!

• เมื่ออาหารเจ้ากรรมมาถึง กระเพาะก็เริ่มโวยวาย สั่งหลั่งน้ำย่อยทันที ประมาณว่า “เฮ้ย! มีงานเข้าแล้วเว้ย!”
• โปรตีนตัวดี โดนเอนไซม์เพปซิน (Pepsin) จ้องเขม็ง พร้อมย่อยสลายในสภาวะกรด… เปรี้ยวปากเลยทีเดียว!
• กรดในกระเพาะ นี่ก็ใช่ย่อย ที่ต้องหลั่งออกมาช่วยย่อยโปรตีนให้สิ้นซาก… แสบท้องบ้างก็ช่างมัน!

เกร็ดความรู้ท้ายครัว:

• ทำไมต้องกรด?: Pepsin นางทำงานได้ดีในสภาวะที่เป็นกรดเท่านั้น ไม่งั้นชีไม่ทำงานนะจ๊ะ!
• แสบท้อง?: นั่นแหละ! กรดมันกัด! กินข้าวให้ตรงเวลาซะบ้างนะ!
• น้ำย่อยสำคัญ?: แน่นอน! ถ้าไม่มีนาง ชีวิตเราคงไม่สนุกกับการกิน เพราะย่อยไม่ได้ไงล่ะ!

น้ำย่อยทำงานเวลาไหนบ้าง

น้ำย่อยทำงานตลอดเวลาแหละ แต่ว่าช่วงที่มันทำงานหนักๆอะ ก็คือตอนที่เรากินอาหารเข้าไป

แบบว่า กินปุ๊บ มันก็เริ่มทำงานปั๊บ แล้วก็ทำงานเรื่อยๆ จนกว่าอาหารจะย่อยหมด ไม่ใช่แค่ 7.00-9.00 น. อย่างเดียวหรอก ช่วงอื่นก็ทำงานนะ แค่ไม่หนักเท่าตอนที่เรากินข้าว

ที่บอกว่า 7.00-9.00 น. กระเพาะอาหารทำงาน ถ้ากินอาหารเช้า นี่ก็จริง แต่ไม่ใช่ว่าช่วงเวลานั้นเท่านั้นที่กระเพาะทำงานนะ มันทำงานตลอดเวลาอ่ะ แค่ว่าถ้ากินอาหารเช้าในช่วงนี้ทุกวัน ก็จะช่วยให้ระบบย่อยอาหารของเราทำงานได้ดีขึ้น แข็งแรงขึ้นอะ

แต่ถ้าไม่กิน ปล่อยท้องว่างบ่อยๆ ระบบมันก็จะอ่อนแอลง อาจมีปัญหาตามมาได้ เช่น

• ท้องอืด
• อาหารไม่ย่อย
• แผลในกระเพาะอาหาร (อันนี้หนักหน่อยนะ)

ปล. นี่คือความรู้ที่ได้มาจากการอ่านหนังสือและดูคลิปสารคดีสุขภาพปีนี้เองนะ ไม่ได้มโนเอง แต่ละคนก็อาจจะแตกต่างกันบ้าง ดูแลสุขภาพด้วยน้า

กระเพาะหลั่งกรดกี่โมง

ตื่นมาแล้วหิวใช่ไหมล่ะ? รู้ตัวหรือเปล่าว่าตอน 7-9 โมงเช้าเนี่ย กระเพาะคุณกำลังจัดปาร์ตี้หลั่งกรดกันอย่างเมามัน! คิดภาพเป็นคอนเสิร์ตกรดๆ สุดมันส์เลย ถ้าไม่เติมพลังงานให้มัน งานนี้กรดอาจจะไปกัดกระเพาะคุณจนแสบได้นะ รู้มั้ยว่าผมเองก็เคยเป็น ตอนเช้าๆ ต้องรีบกินข้าวเช้าเลย ไม่งั้นปวดท้องแน่ๆ

• 7-9 โมงเช้า: ช่วงเวลาแห่งการหลั่งกรดของกระเพาะ เปรียบเสมือนวงดนตรีกรดพร้อมเปิดคอนเสิร์ต!
• อาหารเช้าคือสิ่งสำคัญ: เหมือนกับการเติมพลังงานให้กับนักดนตรี ช่วยลดความรุนแรงของคอนเสิร์ตกรดได้

นี่ขนาดผมกินอาหารเช้าเป็นประจำ ยังต้องระวังเลย คุณยิ่งต้องใส่ใจเป็นพิเศษนะ ไม่งั้นงานนี้กรดมันจะเอาคืนคุณแน่ ลองดูสิ ถ้าไม่เชื่อ อาจได้ลิ้มลองรสชาติความแสบร้อนของกรดกระเพาะแบบเต็มๆ ไปเลย!

ทำไมน้ำย่อยถึงไม่ย่อยกระเพาะ

ทำไมน้ําย่อยถึงไม่ย่อยกระเพาะ? คำถามนี้น่าสนใจ เพราะเรามักมองข้ามกลไกการป้องกันตัวเองของร่างกายไป

• เยื่อเมือกบุผิวกระเพาะ: กระเพาะอาหารสร้างเยื่อเมือก (mucus) ที่มีความหนาและเป็นด่าง เคลือบผิวด้านในไว้ ทำหน้าที่เป็นเกราะป้องกันกรดและเอนไซม์ย่อยอาหารไม่ให้สัมผัสกับผนังกระเพาะโดยตรง เปรียบเสมือนมีกำแพงกันชน คอยรับแรงปะทะแทน
• การหลั่งสารไบคาร์บอเนต: เซลล์เยื่อบุกระเพาะจะหลั่งสารไบคาร์บอเนตออกมา สารนี้มีฤทธิ์เป็นด่าง ช่วยลดความเป็นกรดในบริเวณใกล้เคียงกับเยื่อบุกระเพาะ ช่วยให้ pH บริเวณนั้นเป็นกลางมากขึ้น
• การผลัดเซลล์เยื่อบุผิวอย่างรวดเร็ว: เซลล์เยื่อบุกระเพาะมีการผลัดเปลี่ยนเซลล์ใหม่ ๆ อยู่ตลอดเวลา (ประมาณทุก 3-7 วัน) ทำให้กระเพาะสามารถซ่อมแซมตัวเองได้รวดเร็ว หากเกิดความเสียหายขึ้น เหมือนมีทีมซ่อมบำรุงคอยสแตนด์บายตลอดเวลา
• การยับยั้งการหลั่งกรด: ร่างกายมีกลไกควบคุมการหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร เช่น ฮอร์โมนบางชนิดจะช่วยยับยั้งการหลั่งกรดเมื่อไม่จำเป็น เพื่อลดโอกาสที่กรดจะทำลายเยื่อบุกระเพาะ

เกร็ดเล็กน้อย: เคยสงสัยไหมว่าทำไมเวลาเครียดถึงปวดท้อง? ความเครียดมีผลต่อการทำงานของระบบประสาทอัตโนมัติ ซึ่งควบคุมการหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร ทำให้กรดหลั่งออกมามากเกินไป จนอาจทำให้เกิดแผลในกระเพาะได้

เพิ่มเติม: แอลกอฮอล์ บุหรี่ ยาแก้ปวดบางชนิด (NSAIDs) สามารถทำลายเยื่อเมือกบุผิวกระเพาะได้ ทำให้กระเพาะเสี่ยงต่อการถูกกัดกร่อนจากกรดมากขึ้น การดูแลสุขภาพจึงสำคัญมากนะ

กระเพาะอาหารมีหน้าที่อะไรในระบบย่อยอาหาร?

กระเพาะ? แค่ถุงพักอาหาร.

• พัก: รอส่งต่อ. ไม่ได้สำคัญขนาดนั้น.
• คลุกเคล้า: บดขยี้. เตรียมพร้อมโดนย่อย.
• เอนไซม์: ตัวช่วย. ไม่ได้ทำเองทั้งหมด.

ข้อมูลเพิ่มเติม: ผนังกระเพาะสร้างกรดเกลือ. ฆ่าเชื้อโรค. เตรียมโปรตีน. เรื่องนี้รู้ไว้ก็ดี.

เน้นย้ำ: กระเพาะไม่ใช่พระเอก. แค่สถานีเปลี่ยนถ่าย. ลำไส้เล็กทำงานหนักกว่าเยอะ.

น้ำย่อยมาจากไหน?

น้ำย่อย? อ้อ มาจากตับอ่อนนี่แหละ ไอ้เจ้าอวัยวะตัวน้อยแต่ใจใหญ่ มันไม่ใช่แค่ผลิตน้ำย่อยอย่างเดียวนะ มันเป็นเหมือนโรงงานเคมีขนาดจิ๋วในร่างกายเราเลย! ผลิตเอนไซม์สารพัดชนิด ช่วยย่อยโปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน ครบเครื่องจริงๆ เหมือนเชฟมิชลินสตาร์ แต่รสชาติอาจจะไม่เลิศหรูเท่า เพราะมันเน้นฟังก์ชั่นมากกว่าความอร่อย ฮ่าๆ

• ตับอ่อนเป็นผู้ผลิตหลัก: คิดซะว่ามันเป็นโรงงานผลิตน้ำย่อย ส่งตรงถึงลำไส้เล็กส่วนต้น ผ่านทางท่อลำเลียงสุดไฮเทค (แต่จริงๆก็แค่ท่อธรรมดานี่แหละ)

• เอนไซม์หลากหลาย: ไม่ใช่แค่เอนไซม์ตัวเดียว มันผลิตออกมาหลายตัว ทำงานเป็นทีม เปรียบเหมือนทีมฟุตบอลระดับโลก แต่ละตัวมีหน้าที่เฉพาะ ช่วยกันย่อยอาหารให้เป็นชิ้นเล็กๆ เพื่อให้ร่างกายดูดซึมได้ง่าย

• ตับ? ไม่เกี่ยว (โดยตรง): หลายคนมักจะสับสน ตับก็สำคัญนะ แต่หน้าที่หลักไม่ใช่ผลิตน้ำย่อย มันมีหน้าที่อื่นที่สำคัญกว่า เช่น กำจัดสารพิษ ผลิตน้ำดี ฯลฯ คิดซะว่าตับเป็นหัวหน้าแผนกบัญชี ดูแลเรื่องงบประมาณของร่างกาย ส่วนตับอ่อนเป็นหัวหน้าแผนกการผลิต รับผิดชอบเรื่องการผลิตน้ำย่อย ต่างคนต่างทำหน้าที่ของตัวเอง อย่างเป็นระบบ (จริงๆระบบในร่างกายซับซ้อนกว่านี้อีกเยอะ แต่ขออธิบายแบบเข้าใจง่ายๆก่อนนะ)

ปีนี้ (2566) งานวิจัยเกี่ยวกับตับอ่อนและน้ำย่อยยังคงมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง มีการศึกษาเรื่องการควบคุมการผลิตน้ำย่อย และการรักษาโรคที่เกี่ยวกับตับอ่อน เช่น โรคเบาหวานชนิดที่ 1 และโรคตับอ่อนอักเสบ เพื่อให้การทำงานของระบบย่อยอาหารมีประสิทธิภาพมากขึ้น และรักษาสุขภาพให้แข็งแรง