ฟอกไต แล้วเลิกฟอกได้ไหม

ฟอกไตแล้วเลิกฟอกไตได้ไหม?

เลิกฟอกไตได้มั้ย? ได้สิ แต่ต้องคุยกับหมอก่อนนะ จำได้แม่นเลย เพื่อนสนิทพ่อฉัน ป่วยไตวายเรื้อรัง ฟอกไตมาหลายปี จนปีที่แล้ว เค้าตัดสินใจเลิก เพราะเหนื่อยมาก หมอเลยปรับเปลี่ยนวิธีรักษา ใช้ยา ดูแลอย่างใกล้ชิดแทน อันนี้คือเคสเพื่อนพ่อฉันนะ ไม่ได้หมายความว่าทุกคนจะทำได้เหมือนกัน แต่ก็เป็นไปได้นะ

เรื่องผลข้างเคียง อืมม.. เพื่อนพ่อฉันนี่แหละ บอกว่ามันมีเยอะมาก ปวดเมื่อยตามตัว อ่อนเพลีย บางทีก็คลื่นไส้ แล้วก็ต้องระวังเรื่องอาหารการกินด้วย จำได้ว่าต้องงดพวกโพแทสเซียมสูงๆ อย่างกล้วย น้ำอัดลม นี่แค่ส่วนหนึ่งนะ ยังมีอีกเยอะ แต่ฉันจำไม่ค่อยได้แล้ว ไปถามหมอดีกว่า แน่นอนกว่า เพราะแต่ละคนก็ไม่เหมือนกัน ผลข้างเคียงอาจจะไม่เท่ากันด้วย

ปล. เพื่อนพ่อฉันเลิกฟอกไตได้ เพราะหมอประเมินแล้วว่าร่างกายเค้ารับได้ แต่ไม่ใช่ทุกคนนะ อย่าเอาไปเป็นบรรทัดฐาน ต้องปรึกษาแพทย์ อย่าลืมนะ!

ฟอกไตแล้วต้องฟอกตลอดไหม

ต้องฟอกตลอดชีวิตไหมนะ… คำถามที่หนักอึ้งเหมือนก้อนหินกดทับหัวใจ เหมือนสายฝนพรำๆ ในคืนฤดูหนาวที่ไร้ซึ่งแสงดาว

• การฟอกไต… มันไม่ใช่แค่การล้างไต มันคือการต่อลมหายใจ การต่อชีวิต ให้หัวใจยังเต้นต่อไป ให้ร่างกายยังคงแข็งแรง แม้จะบอบช้ำเพียงใด

สองแบบ สองเส้นทาง แต่เป้าหมายเดียวกัน คือการอยู่รอด

• เครื่องไตเทียม เหมือนหุ่นยนต์ใจดี คอยดูแลไตที่อ่อนล้าของเรา อย่างน้อยสองถึงสามครั้งต่อสัปดาห์ แต่ละครั้ง เหมือนการต่อสู้กับความตาย แต่ฉันก็ไม่เคยยอมแพ้

• ฟอกไตทางช่องท้อง ช้าๆ แต่แน่วแน่ เหมือนแม่น้ำไหลไปสู่ทะเล เปลี่ยนน้ำยา สี่ถึงห้าครั้งต่อวัน มันเหนื่อย แต่ก็คุ้มค่า เพื่อแลกกับชีวิตที่ยังคงงดงาม

การติดตามอาการ… ทุกหนึ่งถึงสองสัปดาห์ เหมือนการตรวจสุขภาพ เหมือนการขอพรจากพระเจ้า เพื่อให้ทุกอย่างเป็นไปด้วยดี

ปีนี้ฉันยังคงต่อสู้ ยังคงฟอกไต และฉันจะยังคงสู้ต่อไป ไม่ใช่เพื่อตัวเอง แต่เพื่อครอบครัว เพื่อความฝันที่ยังไม่ทันได้สัมผัส

ฟอกไตสามารถหยุดได้ไหม

การฟอกไตจะหยุดได้ไหม? คำถามนี้สำคัญมาก เพราะมันเชื่อมโยงกับความเข้าใจในตัวโรค “ไตวายเรื้อรัง” ซึ่งไม่ใช่หวัดที่กินยาแล้วหายขาด

• ไตวายเรื้อรัง: คือภาวะที่ไตค่อยๆ เสื่อมลง จนทำงานไม่ได้ตามปกติ เหมือนเครื่องกรองน้ำที่พังไปเรื่อยๆ จนกรองอะไรไม่ได้เลย ทีนี้ การฟอกไตก็เหมือนการ ยืม ไตเทียมมาช่วยกรองของเสียในเลือด
• หยุดได้ไหม?: โดยทั่วไปแล้ว… ไม่ได้ครับ ถ้าไตวายเรื้อรังถึงขั้นต้องฟอกแล้ว แสดงว่าไต “พัง” เกินกว่าจะกลับมาทำงานเองได้ การฟอกไตจึงเป็นการรักษา ประคับประคอง เพื่อให้เรามีชีวิตอยู่ต่อไปได้อย่างสบายตัว ไม่ใช่การรักษาให้หายขาด

แต่…มันก็มี “แต่” เสมอนะครับ

• กรณีพิเศษ: ในบางกรณีที่ พบได้ยาก เช่น ไตวายเฉียบพลันที่เกิดจากสาเหตุที่แก้ไขได้ (เช่น การอุดตันของท่อไต) เมื่อแก้ไขสาเหตุได้ ไตอาจฟื้นตัวกลับมาทำงานได้บ้าง ทำให้ลดความถี่ในการฟอกไต หรือ อาจจะ หยุดฟอกได้ในที่สุด (แต่น้อยมากๆ)
• การปลูกถ่ายไต: การปลูกถ่ายไต คือ การเปลี่ยนไตใหม่ให้กับผู้ป่วย ถ้าการปลูกถ่ายสำเร็จ ผู้ป่วยก็ไม่ต้องฟอกไตอีกต่อไป เพราะมีไตใหม่ที่ทำงานได้ตามปกติแล้ว

ข้อมูลเพิ่มเติม (แบบสบายๆ):

• รู้ไหมว่า… การฟอกไตไม่ใช่แค่ “กรองเลือด” นะ มันยังช่วยปรับสมดุลเกลือแร่และน้ำในร่างกายด้วย สำคัญมากๆ
• การเลือกวิธีการฟอกไต (ฟอกเลือด หรือล้างไตทางช่องท้อง) ก็ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายและความสะดวกของแต่ละคนนะ ไม่มีวิธีไหนดีที่สุดสำหรับทุกคน
• มีเพื่อนผมคนนึง… เขาต้องฟอกไตมา 10 กว่าปีแล้วนะ แต่เขายังใช้ชีวิตได้เกือบปกติเลย ไปเที่ยวต่างประเทศ ทำงานอดิเรก คือถ้าดูแลตัวเองดีๆ ฟอกไตก็ไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด

ข้อคิด:

• “ชีวิตคือการเดินทาง ไม่ใช่จุดหมายปลายทาง” ถึงแม้ต้องฟอกไต ก็ไม่ได้หมายความว่าชีวิตจบสิ้น เรายังสามารถใช้ชีวิตให้มีความสุขและมีคุณค่าได้
• “ความหวังเป็นสิ่งที่ไม่เคยตาย” ถึงแม้โอกาสที่จะหยุดฟอกไตจะน้อย แต่ก็ไม่ได้แปลว่าไม่มีเลย การดูแลสุขภาพให้ดี และมีความหวังเสมอ เป็นสิ่งสำคัญ

ผู้ป่วยไตวายเฉียบพลันจําเป็นต้องฟอกไตตลอดชีวิตหรือไม่

อืม…กลางดึกแบบนี้ คิดอะไรเรื่อยเปื่อยนะ เรื่องไตวายนี่มัน…ซับซ้อนจัง

ไตวายเฉียบพลันเนี่ย ไม่จำเป็นต้องฟอกไตตลอดชีวิตหรอกนะ ถ้าไตมันฟื้นตัวได้ ก็หยุดได้ แต่จะเร็วหรือช้าก็อีกเรื่อง ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของแต่ละคนจริงๆ เพื่อนฉันคนนึง ปีที่แล้วเป็นไตวายเฉียบพลัน หมอบอกว่าอาจต้องฟอกเลือด แต่สุดท้ายก็หาย ดีใจมาก แต่ก็เหนื่อยไปหลายเดือนเลย

ส่วนไตวายเรื้อรังนี่สิ… หนักกว่ากันเยอะ แบบนี้แหละที่ต้องฟอกเลือดตลอดชีวิต หรือไม่ก็รอปลูกถ่ายไต เพื่อนอีกคน เค้าเป็นไตวายเรื้อรัง ฟอกไตมาหลายปีแล้ว เห็นเค้าเหนื่อยมาก แต่ก็สู้ ไม่รู้จะพูดยังไงดี มัน…ใจหาย

• ไตวายเฉียบพลัน: อาจไม่ต้องฟอกไตตลอดชีวิต ขึ้นอยู่กับการฟื้นตัวของไต
• ไตวายเรื้อรัง: ต้องฟอกเลือดตลอดชีวิต หรือจนกว่าจะปลูกถ่ายไตได้สำเร็จ

ชีวิตมัน… ไม่แน่นอนจริงๆ

ฟอกไตกี่ครั้งถึงจะดีขึ้น

ฟอกไตบ่อยแค่ไหนถึงจะดีขึ้น? ไม่มีคำตอบตายตัว ขึ้นอยู่กับสภาพไต ความรุนแรงของโรค และการตอบสนองของร่างกายแต่ละคน

• แพทย์ประเมิน เป็นรายบุคคล
• สองถึงสามครั้งต่อสัปดาห์ ถือว่าเป็นมาตรฐานทั่วไป แต่บางรายอาจต้องมากกว่านั้น
• เป้าหมาย เพื่อควบคุมของเสียในเลือด รักษาสมดุลน้ำ และอิเล็กโทรไลต์
• คุณภาพชีวิต สำคัญกว่าจำนวนครั้ง ฟอกแล้วดีขึ้น ใช้ชีวิตได้ปกติ คือสิ่งสำคัญ

ปี 2024 มีเทคโนโลยีใหม่ๆ เช่น การฟอกไตที่บ้าน (Home Hemodialysis) เพิ่มความยืดหยุ่น และ การฟอกไตทางช่องท้อง (Peritoneal Dialysis) ที่ทำได้เองที่บ้าน ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อเลือกวิธีที่เหมาะสม

บางครั้ง แค่ดีขึ้น อาจไม่พอ ต้องดีที่สุด เท่าที่ร่างกายจะรับไหว. บางคน สัปดาห์ละสี่ครั้ง ยังไม่พอ ต้องห้า หรือหกครั้ง เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ไม่มีสูตรสำเร็จ มีแต่ความเข้าใจ และ การดูแล อย่างใกล้ชิด.

เลือก สิ่งที่ดีที่สุด สำหรับตัวเอง. ไม่มีใคร รู้จักร่างกายเรา ดีกว่า ตัวเราเอง.

ฟอกไต มีโอกาส หาย ไหม

เอ้อเฮ้อ! ฟอกไตแล้วจะหายขาดเนี่ยนะ ถามมาได้! ถ้าไตมันพังแบบเฉียบพลัน อาจจะพอมีลุ้นไตคืนชีพกลับมาทำงานได้ แต่ถ้าไตมัน “เรื้อรัง” คือพังแบบถาวรไปแล้ว ฟอกไตก็เหมือน “ยืมจมูกคนอื่นหายใจ” ไปวันๆ เท่านั้นแหละครับพี่น้อง!

• ไตวายเฉียบพลัน: ฟอกไตคือฮีโร่! ช่วยชีวิตรอไตฟื้นตัว อาจจะหายได้ (แต่ก็ไม่ใช่ทุกคนนะจ๊ะ)
• ไตวายเรื้อรัง: ฟอกไตคือเพื่อนตาย! ช่วยประคองชีวิตไปเรื่อยๆ แต่ไตไม่กลับมาแล้วเด้อ… ทำใจ!

เอ้อ! อย่าเพิ่งเศร้าไป ที่ว่ามาน่ะมันข้อมูลพื้นๆ ใครๆ ก็รู้ มาฟังข้อมูลแบบ “ลึกแต่ไม่ลับ” ฉบับเซียนไตบ้านนอกกันดีกว่า:

• สมุนไพร: บางคนเค้าว่ากินสมุนไพรแล้วไตดีขึ้น… อันนี้ต้องลองเสี่ยงดวงเอาเองนะจ๊ะ บอกเลย!
• ปลูกถ่ายไต: ถ้ามีตังค์ มีดวง อาจจะได้ไตใหม่มาใช้ อันนี้หายขาดแน่นอน แต่ค่าใช้จ่ายนี่… อื้อหือ!
• ดูแลตัวเอง: คุมอาหาร ลดเค็ม ลดหวาน ออกกำลังกายบ้าง ไตจะได้ไม่พังเร็ว อันนี้สำคัญสุด!

คำเตือน: อย่าเชื่อคนง่าย! ปรึกษาหมอผู้เชี่ยวชาญดีที่สุด อย่าไปเชื่อพวกขายยาชวนเชื่อตามเฟซบุ๊กนะพี่น้อง! เดี๋ยวจะ “เสียทั้งเงิน เสียทั้งไต” ไปกันใหญ่!

#ฟอกไต #เลิกฟอกไต #โรคไต