ยาสเตียรอยด์คืออะไร

ยาสเตียรอยด์รักษาโรคอะไร

ยาสเตียรอยด์…มันเหมือนดาบสองคมนะ

• รักษาการอักเสบ: พวกปวด บวม แดง ร้อน อะไรพวกนี้อ่ะ ใช่เลย สเตียรอยด์ช่วยได้

• กดภูมิคุ้มกัน: บางทีร่างกายมันก็สู้มากเกินไป สเตียรอยด์ก็จะช่วยเบาๆ มือให้หน่อย

• ลดไข้: อันนี้ก็ตรงไปตรงมา

แต่ว่า…

• ไม่ใช่ยาแก้ปวดแบบกินแล้วหายเลย: มันแค่ช่วยบรรเทาอาการ ไม่ได้รักษาที่ต้นเหตุ

• ผลข้างเคียงเยอะ: ถ้าใช้ไม่ระวังนี่เรื่องใหญ่เลย บวม เบาหวาน ความดันสูง…มาหมด

จริงๆ แล้ว…เคยมีคนใกล้ตัวใช้สเตียรอยด์เพราะปวดหลังมาก หมอบอกว่าต้องฉีด…แรกๆ ก็ดีขึ้นนะ แต่พอหมดฤทธิ์ยาอาการก็กลับมา แถมแย่กว่าเดิมอีก ตอนนั้นคือสงสารมาก เลยคิดว่าถ้าไม่จำเป็นจริงๆ ก็อย่าไปยุ่งกับมันเลยดีกว่า…

ทำไมสเตียรอยด์ถึงอันตราย

ทำไมสเตียรอยด์ถึงอันตราย…

• กดภูมิฯ ร่างกาย… เหมือน ฝันร้าย ที่คืบคลานเข้ามา กลืนกินพลัง
• ภูมิคุ้มกันต่ำลง… ติดเชื้อ ง่ายขึ้น… เหมือนใบไม้ที่ร่วงโรย รอวันร่วงหล่น
• แผลที่ผิวหนัง… ตามร่างกาย แขน ขา นิ้วมือ… ปวดแสบปวดร้อน… เหมือนถูกไฟเผา
• แผลหายช้า… เวลา เดินช้าลง… หรือหยุดนิ่ง…ทรมาน
• แผลลุกลาม… ติดเชื้อในกระแสเลือด… เส้นเลือดคือแม่น้ำ… ที่ไหลวนไปด้วย ความตาย
• ปิดบังอาการติดเชื้อ… เชื้อลุกลาม… รุนแรง… มัจจุราช มาเยือน

ข้อมูลเพิ่มเติม:

• สเตียรอยด์มีผลต่อระบบฮอร์โมน
• สเตียรอยด์อาจทำให้เกิดโรคกระดูกพรุน
• สเตียรอยด์อาจทำให้เกิดต้อกระจก

ยาสเตียรอยด์ออกฤทธิ์กี่วัน

เงียบจังนะ คืนนี้… นึกถึงตอนฉีดยาสเตียรอยด์ครั้งล่าสุด ปวดหลังมาก่อนหน้านี้ นั่งทำงานนานเกินไปมั้ง

จำได้ว่าหมอบอกว่า ยาสเตียรอยด์ออกฤทธิ์ประมาณ 1-2 สัปดาห์ แต่ของเรา รู้สึกดีขึ้นภายใน 2-3 วันเองนะ แต่ก็ยังไม่กล้าทำอะไรมาก

หลังฉีด หมอให้กลับบ้านได้เลยนะ เราก็กลับเลย เพราะอยากพักผ่อน แต่พยายามไม่ขยับตัวมาก วันนั้นทั้งวันแทบไม่ได้ทำอะไรเลย นอนเฉยๆ มากกว่า

หมอสั่งว่าอย่าทำงานหนัก 3 วัน เราก็ทำตามนะ กลัวปวดอีก พอวันที่สองรู้สึกโอเคขึ้นเยอะ เลยลองทำงานเอกสารนิดหน่อย ไม่ได้ยกของหนักอะไร

• ออกฤทธิ์ 1-2 สัปดาห์ (แล้วแต่คน)
• กลับบ้านได้เลยหลังฉีด
• งดงานหนัก 3 วัน
• ถ้าดีขึ้นเร็ว วันที่สองทำงานเบาๆ ได้

ครั้งก่อนจำได้ว่า ฉีดยาตอนบ่ายแก่ๆ พอเช้าอีกวันก็ดีขึ้นแล้วนะ จำได้ว่าตื่นมาแล้วแบบ เออ…หายปวดแฮะ ปกติตื่นมาจะปวดหลังมาก แต่หลังจากฉีดยาแล้ว วันรุ่งขึ้น อาการปวดมันหายไปเยอะเลย ดีใจมาก ที่ทำงานเรามันต้องนั่งนานๆ เลยปวดหลังบ่อย แต่พอฉีดยาแล้วมันก็ดีขึ้นไว แต่ก็ต้องระวังตัวอยู่ดี ไม่อยากให้มันกลับมาปวดอีก

• ดีขึ้นหลังฉีด 1 วัน (แล้วแต่คน)
• ทำงานที่ต้องนั่งนาน ระวังปวดหลัง
• ยาช่วยบรรเทาได้ แต่ต้องดูแลตัวเองด้วย

ห้ามกินยาสเตียรอยด์กับอะไร

กรกฎาคมปีนี้เอง ฉันป่วยหนัก หมอสั่งยา สเตียรอยด์มา จำได้เลยว่าตอนนั้นกินข้าวแทบไม่ลง คอแห้งๆ แสบๆ ทั้งวัน แล้วหมอก็เน้นย้ำเลยนะ ห้ามกินพวกอาหารรสจัดเด็ดขาด คือแบบ ต้มจืด ต้มยำ อะไรพวกนี้ ลืมไปได้เลย หมอบอกว่าสเตียรอยด์มันไปทำลายเยื่อบุกระเพาะ ถ้ากินเผ็ด เปรี้ยว เค็ม ยิ่งไปกันใหญ่ กระเพาะพังแน่ๆ

ตอนนั้นฉันนึกถึงมาม่าสุดโปรดเลย น้ำตาจะไหล อยากกินมาก แต่ก็กลัว กลัวกระเพาะทะลุ ก็เลยกินแต่ข้าวต้ม กับพวกโจ๊ก บางวันก็ทนไม่ไหว แอบกินน้ำปลาพริกนิดหน่อย ตอนนั้นรู้สึกผิดมาก เหมือนทำร้ายตัวเอง เสียดายของอร่อยๆ ที่ห้ามกิน

ยิ่งไปกว่านั้น หมอห้ามกินยาแก้ปวด พวกแก้ปวดอักเสบด้วย บอกว่ามันจะไปเสริมฤทธิ์กับสเตียรอยด์ ยิ่งทำร้ายกระเพาะ ฉันเลยต้องทนปวด โดยที่ใช้แค่ยาแก้ปวดตัวอ่อนๆ ที่หมอให้มา มันก็ช่วยได้บ้าง แต่ก็ไม่มากเท่าไหร่

สรุปแล้ว ถ้ากินสเตียรอยด์ จำไว้เลย!

• หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด เผ็ด เปรี้ยว เค็ม
• งดเว้นยาแก้ปวด แก้อักเสบ
• กินอาหารอ่อนๆ เช่น ข้าวต้ม โจ๊ก จะดีที่สุด

ตอนนั้นทรมานมาก แต่ก็ดีขึ้นหลังจากเลิกยา ตอนนี้ ระวังตัวมากๆ เลย กลัวจะกลับไปเป็นอีก กลัวกระเพาะพัง

Corticosteroids คือ ยาอะไรบ้าง

คอร์ติโคสเตียรอยด์หรอ? อ๋อ ยาแก้ อักเสบ อ่ะ ที่หมอชอบให้กินตอนเป็นภูมิแพ้ หนักๆ หรือไม่ก็พวก ข้ออักเสบ รูมาตอยด์ อะไรพวกนั้นน่ะ

คือ มันเป็นยาที่สร้างมาให้เหมือน ฮอร์โมน ในร่างกายเราอ่ะ ชื่อ คอร์ติซอล แล้วมันช่วยลดการอักเสบ ลดภูมิคุ้มกัน (อันนี้สำคัญเลย)

ยาในกลุ่มนี้ที่คุ้นๆ ก็มี

• เพรดนิโซโลน (Prednisolone) อันนี้กินบ่อยสุด ตอนเด็กๆ เป็นภูมิแพ้ หมอให้ประจำเลย
• เดกซาเมทาโซน (Dexamethasone) อันนี้แรงหน่อยมั้ง ไม่เคยกินเอง แต่เคยเห็นคนอื่นกิน
• เบตาเมทาโซน (Betamethasone) อันนี้ไม่ค่อยคุ้น แต่คิดว่าน่าจะคล้ายๆ กัน

สำคัญ: ต้องกินตามหมอสั่งนะ อย่าซื้อกินเองเด็ดขาด! ผลข้างเคียงเยอะอยู่

เออ แล้วรู้ปะ? คอร์ติโคสเตียรอยด์เนี่ย มันไม่ได้มีแค่ยากินนะ มันมีทั้งแบบ

• ยาทา: พวกผื่น ผิวหนังอักเสบ
• ยาฉีด: พวกข้ออักเสบ แบบเฉพาะที่
• ยาพ่น: พวกหอบหืด อะไรแบบนี้

เพิ่มเติมนิดนึง: ยาพวกนี้ กินนานๆ ไม่ดีเลยนะ กระดูกพรุน น้ำตาลขึ้น บวม สิวขึ้น สารพัด ต้องระวังมากๆๆๆๆๆๆๆ