สเตียรอยด์มีผลต่อตับไหม

สเตียรอยด์: ผลกระทบต่อตับ

สเตียรอยด์เป็นกลุ่มยาที่มีประสิทธิภาพในการรักษาอาการอักเสบและภูมิคุ้มกันผิดปกติ แต่การใช้สเตียรอยด์บางชนิดในระยะยาวอาจส่งผลกระทบต่อตับได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อใช้ในปริมาณสูงและเป็นเวลานาน

กลไกการเกิดความเสียหายของตับ

สเตียรอยด์บางชนิด เช่น คอร์ติโคสเตียรอยด์ มีสารเคมีที่สามารถทำให้เกิดความเสียหายต่อเซลล์ตับได้ โดยสารเคมีเหล่านี้อาจทำให้เกิดการอักเสบและการตายของเซลล์ตับ นอกจากนี้ สเตียรอยด์บางชนิดยังสามารถเพิ่มการสร้างไขมันในตับ ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะตับอักเสบจากไขมัน (fatty liver) และโรคตับแข็ง (cirrhosis) ได้

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดความเสียหายของตับ

ความเสี่ยงในการเกิดความเสียหายของตับจากการใช้สเตียรอยด์นั้นขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ได้แก่

• ชนิดของสเตียรอยด์: สเตียรอยด์บางชนิดมีความเสี่ยงต่อการเกิดความเสียหายของตับสูงกว่าชนิดอื่นๆ เช่น คอร์ติโคสเตียรอยด์และสเตียรอยด์ที่ใช้ในการรักษาอาการอักเสบอื่นๆ
• ปริมาณของสเตียรอยด์: การใช้สเตียรอยด์ในปริมาณสูงมีความเสี่ยงต่อการเกิดความเสียหายของตับมากกว่าการใช้ในปริมาณต่ำ
• ระยะเวลาการใช้: การใช้สเตียรอยด์ในระยะเวลานานมีความเสี่ยงต่อการเกิดความเสียหายของตับมากกว่าการใช้ในระยะเวลาสั้น
• ภาวะสุขภาพอื่นๆ: ผู้ที่มีภาวะสุขภาพอื่นๆ ที่ส่งผลต่อตับ เช่น โรคตับแข็งหรือโรคตับอักเสบไวรัส มีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดความเสียหายของตับจากการใช้สเตียรอยด์

อาการของความเสียหายของตับ

อาการของความเสียหายของตับจากการใช้สเตียรอยด์อาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับความรุนแรงของความเสียหาย โดยอาจมีอาการดังนี้

• อ่อนเพลียและเหนื่อยล้า
• คลื่นไส้และอาเจียน
• ปวดท้อง
• ท้องอืด
• ตัวเหลือง (ดีซ่าน)
• ปัสสาวะสีเข้ม
• อุจจาระสีซีด

การวินิจฉัยและการรักษา

การวินิจฉัยความเสียหายของตับจากการใช้สเตียรอยด์นั้นอาศัยการตรวจประวัติการใช้ยา ประวัติสุขภาพ และการตรวจร่างกาย แพทย์อาจสั่งตรวจเลือดเพื่อตรวจหาความผิดปกติของการทำงานของตับและการตรวจภาพทางการแพทย์เพื่อประเมินความเสียหายของตับ

การรักษาความเสียหายของตับจากการใช้สเตียรอยด์นั้นขึ้นอยู่กับความรุนแรงของความเสียหาย โดยอาจรวมถึง

• การลดปริมาณสเตียรอยด์หรือหยุดใช้สเตียรอยด์หากเป็นไปได้
• การใช้ยาเพื่อปกป้องตับ
• การเปลี่ยนไปใช้สเตียรอยด์ชนิดอื่นที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดความเสียหายของตับน้อยกว่า
• การรักษาเพื่อแก้ไขภาวะแทรกซ้อน เช่น โรคตับแข็งหรือโรคมะเร็งตับ

การป้องกัน

วิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันความเสียหายของตับจากการใช้สเตียรอยด์คือการใช้ยาตามคำสั่งของแพทย์อย่างเคร่งครัด และแจ้งแพทย์เกี่ยวกับยาอื่นๆ ที่กำลังใช้ รวมถึงภาวะสุขภาพอื่นๆ ที่มีอยู่ โดยแพทย์จะประเมินความเสี่ยงในการเกิดความเสียหายของตับและอาจสั่งตรวจเลือดเพื่อตรวจสอบการทำงานของตับเป็นระยะๆ หากจำเป็น