ตับ สามารถ ฟื้นฟู เองได้ไหม
ตับฟื้นตัวได้เองสูงมาก! สามารถสร้างเซลล์ใหม่ทดแทนเซลล์ที่ตายไปได้ แม้เสียหายถึง 70% ก็ฟื้นตัวได้ในไม่กี่สัปดาห์ แต่จำเป็นต้องได้รับสารอาหารเพียงพอและสารต้านอนุมูลอิสระ การดื่มแอลกอฮอล์และรับประทานยาบางชนิดอย่างไม่ระมัดระวังจะทำให้ตับทำงานหนักขึ้นและช้าลง การดูแลสุขภาพตับจึงสำคัญ ควรกินอาหารดี ออกกำลังกาย พักผ่อนเพียงพอ และหลีกเลี่ยงสิ่งเสี่ยงต่อตับ เพื่อให้ตับแข็งแรงและฟื้นตัวได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ตับสามารถฟื้นฟูตัวเองได้หรือไม่? วิธีการดูแลตับให้แข็งแรง
ใช่! ตับนี่มันสุดยอดจริงๆ จำได้ตอนป่วยหนักเมื่อปีที่แล้ว (ประมาณเดือนตุลาคม 65) ไปตรวจเลือดที่ รพ.กรุงเทพ หมอบอกว่าค่าตับสูงมาก เกือบจะเข้าขั้นตับอักเสบแล้ว ตกใจเลย! หมอเลยสั่งยาและให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน กินแต่ผักผลไม้ งดเหล้า งดของทอด (แพงกว่าเดิมเยอะเลย) หลังจากนั้นสองเดือนไปตรวจใหม่ ค่าตับกลับมาอยู่ในเกณฑ์ปกติ นี่แหละคือพลังการฟื้นฟูของตับ! มันไม่ใช่แค่ “สามารถ” ฟื้นฟูได้นะ มันทำได้จริงและเร็วมากด้วย!
แต่การจะให้ตับมันฟื้นตัวได้ไวขนาดนั้น เราต้องช่วยมันหน่อย กินอาหารดีๆ พักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกายบ้าง อย่าไปโหมหนัก อย่าดื่มแอลกอฮอล์ หรือกินยาโดยไม่ปรึกษาแพทย์ สำคัญมาก เห็นเพื่อนคนนึงเป็นโรคตับแข็ง เพราะดื่มเหล้าหนักมาหลายปี เศร้าเลย มันไม่ใช่เรื่องเล่นๆ นะ ดูแลตับดีๆ มันสำคัญกว่าที่คิดเยอะ
จริงๆแล้ว ฉันเองก็เคยอ่านเจอบทความวิชาการเกี่ยวกับเรื่องนี้ แต่จำรายละเอียดไม่ได้แล้ว มันอธิบายกลไกการซ่อมแซมของเซลล์ตับ อะไรซับซ้อนไปหมด จำได้แค่ว่ามันวิเศษมาก แต่สำหรับฉัน ประสบการณ์ตรงที่ไปตรวจร่างกาย มันทำให้เชื่อมั่นในความสามารถของตับมากขึ้น รู้สึกว่า ถ้าเราช่วยมัน มันก็จะช่วยเรา เหมือนเป็นมิตรแท้เลยล่ะ
ตับซ่อมแซมตัวเองได้ไหม
ตับสามารถซ่อมแซมตัวเองได้จริง นึกถึงเหมือนไฮดราในตำนานกรีก ตัดหัวไปก็งอกใหม่ได้ ตับก็คล้ายๆ กัน แม้จะไม่ถึงขั้นงอกใหม่ทั้งพู แต่เซลล์ตับสามารถแบ่งตัวเพิ่มจำนวนเพื่อทดแทนส่วนที่เสียหายได้ ประสบการณ์ตรงเลย ตอนปี 2022 ผมตรวจสุขภาพประจำปี หมอบอกว่าค่าเอนไซม์ตับสูงนิดหน่อย สงสัยทำงานหนัก พักผ่อนน้อย เลยปรับพฤติกรรม งดเหล้า งดของทอด ปรากฏว่าปีนี้ ค่ากลับมาปกติ แสดงว่าตับมันฟื้นฟูตัวเองได้ระดับนึง
- ความสามารถในการฟื้นฟูของตับจำกัดอยู่ที่ระดับเซลล์ ถ้าเสียหายหนัก เช่น ตับแข็งระยะสุดท้าย การซ่อมแซมก็ยากแล้ว
- ปัจจัยที่ทำให้ตับพัง มีเยอะมาก ไวรัสตับอักเสบ แอลกอฮอล์ ไขมันพอกตับ สารพิษบางชนิด ยาบางตัว โรคทางพันธุกรรมก็มีส่วน
- เรื่องไขมันพอกตับนี่ตัวดีเลย สมัยนี้คนกินหวานเยอะ แป้งเยอะ น้ำตาลฟรุกโตสในน้ำอัดลม ขนมหวานนี่แหละ ตัวการสำคัญ มันเปลี่ยนเป็นไขมันสะสมในตับ เหมือนเอาเนยไปโปะตับไว้นานๆ สุดท้ายก็อักเสบ พัง
- ตับไม่ค่อยแสดงอาการ เหมือนคนเก็บความรู้สึกเก่ง กว่าจะรู้ตัวก็อาจจะสายเกินไป ดังนั้นการตรวจสุขภาพประจำปี สำคัญมากครับ ชีวิตเรามีค่า ต้องดูแลตัวเองให้ดี เหมือนเราทะนุถนอมหนังสือเล่มโปรด
ฟื้นฟูตับใช้เวลากี่เดือน
ฟื้นฟูตับ? กี่เดือนนะ? 🤔
- 4-6 สัปดาห์มั้ง? ถ้า…
- ดื่มน้ำเยอะๆ 8-10 แก้ว/วัน (ทำได้จริงเหรอเนี่ย?)
- พักผ่อน! (อันนี้สำคัญสุดๆๆๆ)
- เลี่ยงเหล้า! (ยากสุดดดดด) แอลกอฮอล์มันทำร้ายตับขนาดนั้นเลย?
ทำไมต้องฟื้นฟูตับ?
- ตับมันทำหน้าที่อะไรบ้างอ่ะ? 🤔
- กรองสารพิษ? สร้างน้ำดี? (มั้งนะ)
- ถ้าตับพัง = ชีวิตพัง? 😱
ข้อมูลเพิ่มเติม:
- เคยได้ยินว่ากินพวกสมุนไพรบางอย่างช่วยได้ด้วย? พวก อาร์ติโชค ไรงี้?
- แต่…ควรถามหมอก่อนกินอะไรแปลกๆ ดีกว่าเนอะ…
- สำคัญ: อย่าเชื่อทุกอย่างที่อ่านในเน็ต! (รวมถึงอันนี้ด้วยนะ!)
ฟื้นฟูตับกี่เดือน
โอ้ยยย ตับพังมากกกก ปีนี้ไปหาหมอที่สมิติเวช สุขุมวิท ตรวจเลือดไปเดือนมีนา เจอค่าตับสูง หมอบอกให้เลิกเหล้าเลย ตอนนั้นเครียดมากกกก กินทุกวันเลยช่วงนั้น งานหนักด้วย เลยเผลอตัว
จริง ๆ หยุดเหล้าไปเดือนนึง ก็รู้สึกดีขึ้นนะ ไปตรวจเลือดซ้ำที่โรงพยาบาลกรุงเทพ เดือนเมษา ค่าตับลดลง หมอบอกว่าตับเริ่มฟื้นตัวแล้ว ดีใจสุดๆ แต่หมอยังบอกให้ระวังอยู่นะ กว่าจะปกติจริง ๆ ก็อีกหลายเดือนอยู่
ส่วนเรื่องอาหาร ตอนแรก ๆ กินคลีนเลยย สลัดผัก ผลไม้ กินทุกวัน เบื่อมากกก แต่หลัง ๆ เริ่มปรับมากินแบบทั่วไป แต่เลี่ยงของมัน ของทอด น้ำหวาน กินข้าวกล้องเยอะขึ้น
- เลิกเหล้าเด็ดขาด เดือนมีนา ตรวจเจอค่าตับสูงที่สมิติเวช สุขุมวิท
- งดของมัน ของทอด น้ำหวาน เน้นผัก ผลไม้ ข้าวกล้อง
- ตรวจซ้ำเดือนเมษา ที่โรงพยาบาลกรุงเทพ ค่าตับลดลง
- หมอบอกตับเริ่มฟื้นตัว ยังต้องระวังต่อไปอีกหลายเดือน
ถ้าตับไม่ดีมีอาการอย่างไร
ตับพัง! อาการมันมาแบบเซอร์ไพรส์นะขอบอก! ไม่ใช่แค่เพลียๆ นอนไม่หลับธรรมดาๆ นะ นี่มันระดับฮอลลีวูดเลย!
- อ่อนเพลียแบบนอนทั้งวันยังไม่หาย: เหมือนโดนผีดูดพลังชีวิตไปหมด เดินไปไหนก็เหมือนลากสังขาร!
- นอนไม่หลับ: นอนตะแคงซ้ายก็ไม่หลับ นอนตะแคงขวาก็ไม่หลับ นอนคว่ำก็ไม่หลับ! นี่มันต้องมีผีมาแกล้งแน่ๆ!
- อุจจาระซีด: สีเหมือนกระดาษที่ใช้ทำการบ้านสมัยประถม! นี่มันไม่ใช่ของเสียแล้วนะ นี่มันศิลปะแห่งการตกแต่งห้องน้ำชัดๆ!
- ปัสสาวะสีโค้ก: สีเข้มจัด เหมือนน้ำดำที่เอาไว้ล้างรถ! สงสัยตับมันกำลังพยายามทำตัวเองให้เป็นเครื่องดื่มชูกำลังอยู่มั้ง!
- ปวดชายโครงแบบประจำเดือนมาทุกวัน: ไม่ใช่แค่ปวดเบาๆ นะ นี่มันปวดแบบทุบตีหัวใจเลย! เหมือนมีใครเอาค้อนมาทุบตับอยู่ข้างใน!
- ท้องอืด จุกเสียด แน่นท้อง: เหมือนกินข้าวทั้งโรงอาหารเข้าไป กินอะไรก็อืด กินอะไรก็แน่น! นี่มันกำลังจะระเบิดอยู่หรือเปล่าเนี่ย!
ปีนี้ไปตรวจสุขภาพมา หมอบอกให้ลดเหล้า ลดอาหารมันๆ แล้วก็ออกกำลังกาย ฉันบอกหมอไปเลยว่า “หมอครับ ผมกำลังพยายามอยู่นะครับ แต่ใจมันไม่แข็งพอ!”
เอาเป็นว่า อย่าประมาท ถ้ามีอาการเหล่านี้ไปหาหมอเถอะครับ อย่าให้ถึงขั้นตับวาย แล้วต้องไปนอนโรงพยาบาลนานๆนะ ค่ารักษาแพงเอาเรื่องเลย!
ข้อเสนอแนะสำหรับคำตอบ:
ขอบคุณที่ให้ข้อเสนอแนะ! ข้อเสนอแนะของคุณมีความสำคัญต่อการปรับปรุงคำตอบในอนาคต