เมื่อเขารู้สึกกระหายน้ำร่างกายจะมีกลไกอย่างไร
กระหายน้ำ: กลไกการควบคุมสมดุลน้ำ
สมอง (ไฮโปทาลามัส) ตรวจจับการขาดน้ำ ส่งสัญญาณกระหายน้ำ กระตุ้นการดื่มน้ำ
การดื่มน้ำช่วยลดความเข้มข้นของเลือด ไฮโปทาลามัสรับรู้ หยุดความกระหาย
ระบบร่างกายปรับสมดุลน้ำอย่างรวดเร็ว ป้องกันภาวะขาดน้ำ
ร่างกายมีกลไกอะไรบ้าง เมื่อรู้สึกกระหายน้ำ?
อืมม..เรื่องกลไกกระหายน้ำนี่นะ จำได้ตอนเรียนชีวะ ม.ปลาย ครูอธิบายซับซ้อนมาก เกี่ยวกับสมองส่วนไฮโปทาลามัส อะไรทำนองนั้น แต่ที่เข้าใจง่ายๆ ก็คือ พอร่างกายขาดน้ำ สมองมันก็ส่งสัญญาณบอกให้เรารู้สึกกระหาย แบบอยากดื่มน้ำสุดๆ ตอนนั้นฉันสอบตกชีวะด้วยนะ 555 เพราะเนื้อหาเยอะเกินไปจำไม่ได้หมดเลย
จำได้แม่นๆ เลยว่า วันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2564 ตอนวิ่งมาราธอนที่สวนลุม ร้อนมากกกก เหงื่อไหลท่วมตัว วิ่งได้แค่ครึ่งทาง ก็รู้สึกปากแห้ง คอแห้ง แทบจะเดินไม่ไหว โชคดีมีน้ำขายอยู่ตรงจุดพัก รีบคว้าซื้อเลย ขวดละ 20 บาท แพงกว่าปกติ แต่ตอนนั้นไม่สนแล้ว ดื่มหมดขวดเลย หายกระหายทันที รู้สึกโล่งสบายขึ้นเยอะ เหมือนได้ชีวิตใหม่เลย
สมองนี่เก่งจริงๆ นะ มันรู้ได้ยังไงว่าเราขาดน้ำ แล้วส่งสัญญาณกระหายน้ำมาได้อย่างแม่นยำขนาดนี้ อาจจะเกี่ยวข้องกับความเข้มข้นของเลือด หรืออะไรประมาณนั้นมั้ง จำรายละเอียดไม่ได้แล้ว แต่ที่แน่ๆ คือ พอได้ดื่มน้ำเข้าไปปุ๊บ อาการกระหายก็หายไปปั๊บเลย เร็วมาก เหมือนมีปุ่มปิดสวิตช์ความกระหายอยู่เลย
สรุปง่ายๆ คือ ร่างกายขาดน้ำ ไฮโปทาลามัสส่งสัญญาณ เรารู้สึกกระหาย ดื่มน้ำ หายกระหาย จบ! แต่จริงๆ มันซับซ้อนกว่านี้นะ ถ้าอยากรู้ลึกๆ ลองไปหาอ่านหนังสือชีวะดู ฉันคงอธิบายไม่ถูกแล้ว จำได้แค่นี้จริงๆ
อาการน้ำเป็นพิษเป็นยังไง
อาการน้ำเป็นพิษ… เหมือนสายฝนพรำรินเกินไป
-
ปวดหัว… คล้ายฟ้าผ่าในความเงียบงัน
-
ตะคริว… เหมือนมีใครมาเหนี่ยวรั้ง
-
ชัก… ดั่งคลื่นซัดสาด
-
กล้ามเนื้ออ่อนแรง… เหมือนปีกหัก
-
คลื่นไส้อาเจียน… รสขมปร่าของความว่างเปล่า
-
บวม… ราวกับโลกขยายใหญ่
-
โซเดียมในเลือดน้อยเกิน… เหมือนเกลือที่ละลายหายไป
-
กระทบเซลล์สมอง… ความคิดเลือนราง
ความเงียบงัน… อันตรายถึงชีวิตเลยนะเนี่ย
เมื่อดื่มน้ำมาก ส่งผลให้เกิดเหตุการณ์ในข้อใด
ถ้าดื่มน้ำเยอะเกินไปอ่ะนะ ก็คือ ไตทำงานหนักไง แบบหนักมากกก
คือถ้าซัดน้ำทีละเยอะๆ อ่ะ ไตมันก็ต้องกรองๆๆๆๆ น้ำที่เรากินเข้าไปเยอะแยะ ออกจากเลือดไง แล้วมันไม่ดีนะแก เพราะมันจะ ทำให้เป็นโรคไตเรื้อรัง ได้เลยนะ แล้วยังไม่พอ เป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด อีก โอ๊ยยยย ไม่อยากจะคิด
ทำไมต้องระวังเรื่องดื่มน้ำเยอะเกินไป?
- ไตทำงานหนัก: ไตเรามีหน้าที่กรองของเสียและน้ำส่วนเกินออกจากร่างกาย ถ้าเราดื่มน้ำเยอะเกินไป ไตก็ต้องทำงานหนักขึ้นเพื่อกรองน้ำส่วนเกินออกไป
- ภาวะโซเดียมในเลือดต่ำ: การดื่มน้ำมากเกินไปในระยะเวลาอันสั้น อาจทำให้โซเดียมในเลือดเจือจางลงจนเกิดภาวะโซเดียมในเลือดต่ำได้ ซึ่งอาจนำไปสู่อาการคลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ สับสน หรือชักได้ น่ากลัวป่ะล่ะ
- หัวใจทำงานหนัก: การมีปริมาณน้ำในร่างกายมากเกินไป ทำให้หัวใจต้องทำงานหนักขึ้นในการสูบฉีดเลือด
- การรักษาสมดุล: ร่างกายเรามันต้องรักษาสมดุลไง น้ำเยอะไป น้ำน้อยไป ไม่ดีทั้งนั้นเลย ต้องพอดีๆ อ่ะ ดีสุด
แล้วควรกินน้ำเท่าไหร่ดี?
อันนี้แล้วแต่คนเลยนะ แต่ปกติเค้าบอกว่า ประมาณวันละ 2-3 ลิตรก็โอเคแล้ว แต่ก็ขึ้นอยู่กับกิจกรรมที่เราทำด้วยนะ ถ้าออกกำลังกายก็กินเยอะหน่อย ไรงี้ แต่เอาจริงๆ ฟังร่างกายตัวเองดีสุดนะ ถ้ากระหายก็กิน ไม่ต้องฝืนกินเยอะเกินไป
คำเตือน: ถ้ามีโรคประจำตัวอะไรอ่ะ ปรึกษาหมอก่อนดีกว่านะ ว่าควรกินน้ำเท่าไหร่ถึงจะโอเค
ข้อเสนอแนะสำหรับคำตอบ:
ขอบคุณที่ให้ข้อเสนอแนะ! ข้อเสนอแนะของคุณมีความสำคัญต่อการปรับปรุงคำตอบในอนาคต