เลือดจมเลือดลอยคืออะไร

เลือดจม เลือดลอย: ความเชื่อกับการแพทย์แผนปัจจุบัน

ในสังคมไทย ความเชื่อและภูมิปัญญาพื้นบ้านยังคงมีบทบาทสำคัญในการดูแลสุขภาพควบคู่ไปกับการแพทย์แผนปัจจุบัน หนึ่งในความเชื่อที่พบเห็นได้บ่อยครั้งคือเรื่องของ “เลือดจม” และ “เลือดลอย” ซึ่งมักถูกนำมาอธิบายอาการผิดปกติบางอย่างในร่างกาย โดยเฉพาะอาการที่เกี่ยวข้องกับภาวะโลหิตจางที่เราคุ้นเคยกันดี

ความเข้าใจดั้งเดิม: เลือดจม vs. เลือดลอย

ตามความเชื่อดั้งเดิม “เลือดจม” มักหมายถึงภาวะที่ร่างกายมีเลือดน้อย เลือดไม่เพียงพอ หรือคุณภาพของเลือดไม่ดี ทำให้ร่างกายอ่อนเพลีย หน้าซีด วิงเวียนศีรษะ ซึ่งอาการเหล่านี้คล้ายคลึงกับอาการของภาวะโลหิตจางที่เราทราบกันดีในทางการแพทย์

ส่วน “เลือดลอย” นั้นมีความซับซ้อนกว่า มักถูกโยงกับอาการผิดปกติทางจิตใจหรืออารมณ์ เช่น วิตกกังวล ซึมเศร้า หงุดหงิดง่าย หรือนอนไม่หลับ บางครั้งอาจรวมถึงอาการทางกายภาพ เช่น เหนื่อยง่าย ใจสั่น หรือแน่นหน้าอก โดยเชื่อกันว่าอาการเหล่านี้เกิดจากเลือดในร่างกายไม่สมดุล หรือมีการไหลเวียนที่ไม่ปกติ

มองผ่านเลนส์การแพทย์แผนปัจจุบัน

ในทางการแพทย์แผนปัจจุบัน “เลือดจม” สามารถอธิบายได้ด้วยภาวะโลหิตจาง (Anemia) ซึ่งเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น:

• การขาดธาตุเหล็ก: ธาตุเหล็กเป็นส่วนประกอบสำคัญในการสร้างฮีโมโกลบิน ซึ่งเป็นโปรตีนในเม็ดเลือดแดงที่ทำหน้าที่ขนส่งออกซิเจน การขาดธาตุเหล็กจึงทำให้ร่างกายผลิตเม็ดเลือดแดงได้น้อยลง
• การสูญเสียเลือด: ไม่ว่าจะเป็นการเสียเลือดเรื้อรังจากประจำเดือนมามาก แผลในกระเพาะอาหาร หรืออุบัติเหตุ ก็สามารถทำให้ปริมาณเม็ดเลือดแดงในร่างกายลดลงได้
• โรคบางชนิด: โรคไต โรคมะเร็ง โรคไขกระดูก หรือโรคทางพันธุกรรมบางชนิด สามารถส่งผลกระทบต่อการสร้างเม็ดเลือดแดงได้

สำหรับ “เลือดลอย” นั้น การแพทย์แผนปัจจุบันมองว่าอาการต่างๆ ที่กล่าวมานั้นอาจเกี่ยวข้องกับหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็น:

• ความผิดปกติทางจิตเวช: เช่น โรคซึมเศร้า โรควิตกกังวล ซึ่งส่งผลต่อการทำงานของสารเคมีในสมองและแสดงออกมาในรูปแบบของอาการทางกายภาพ
• ความเครียด: ความเครียดเรื้อรังสามารถส่งผลต่อระบบต่างๆ ในร่างกาย ทำให้เกิดอาการเหนื่อยล้า ปวดหัว นอนไม่หลับ และอาการอื่นๆ
• โรคทางกายอื่นๆ: เช่น โรคหัวใจ โรคไทรอยด์ ก็สามารถทำให้เกิดอาการคล้ายกับ “เลือดลอย” ได้เช่นกัน

ความเชื่อมโยงและความแตกต่าง

จะเห็นได้ว่าความเชื่อเรื่อง “เลือดจม” และ “เลือดลอย” มีความเชื่อมโยงกับการแพทย์แผนปัจจุบันในแง่ของการสังเกตอาการผิดปกติในร่างกาย อย่างไรก็ตาม การแพทย์แผนปัจจุบันให้ความสำคัญกับการตรวจวินิจฉัยเพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงของอาการ และทำการรักษาอย่างตรงจุด

ข้อควรระวัง

แม้ว่าความเชื่อพื้นบ้านจะมีคุณค่าในการช่วยให้เราสังเกตอาการผิดปกติในร่างกาย แต่สิ่งสำคัญคือการไม่ละเลยการตรวจวินิจฉัยและการรักษาทางการแพทย์แผนปัจจุบัน การวินิจฉัยด้วยตนเองและการรักษาตามความเชื่อโดยไม่ปรึกษาแพทย์ อาจทำให้เกิดอันตรายและพลาดโอกาสในการรักษาที่ถูกต้อง

บทสรุป

“เลือดจม” และ “เลือดลอย” เป็นความเชื่อที่สะท้อนถึงภูมิปัญญาของคนไทยในการสังเกตอาการผิดปกติในร่างกาย แม้ว่าความหมายอาจแตกต่างจากการวินิจฉัยทางการแพทย์แผนปัจจุบัน แต่สิ่งสำคัญคือการตระหนักถึงอาการผิดปกติที่เกิดขึ้น และเข้ารับการตรวจวินิจฉัยจากแพทย์เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงและรับการรักษาที่เหมาะสม เพื่อสุขภาพที่ดีในระยะยาว