โรคกระเพาะเป็นกรรมพันธุ์ไหม

โรคกระเพาะเป็นกรรมพันธุ์หรือไม่? คำตอบไม่ได้ง่ายดายเหมือนใช่หรือไม่ใช่ แม้ว่าจะไม่มีหลักฐานชัดเจนว่าโรคกระเพาะเรื้อรังมีกรรมพันธุ์อย่างชัดเจนเหมือนโรคบางชนิด แต่ประวัติครอบครัวที่มีผู้ป่วยด้วยโรคกระเพาะเรื้อรังนั้นส่งผลต่อความเสี่ยงอย่างมีนัยสำคัญ

การศึกษาทางพันธุกรรมหลายชิ้นชี้ให้เห็นว่ายีนบางตัวอาจเกี่ยวข้องกับความไวต่อการเกิดโรคกระเพาะหรืออาจเกี่ยวข้องกับการตอบสนองต่อการอักเสบของเยื่อบุในกระเพาะอาหาร แต่การเชื่อมโยงนั้นยังไม่ชัดเจนและซับซ้อน นั่นหมายความว่า ยีนเดียวหรือกลุ่มยีนเดียวไม่ได้เป็นตัวกำหนดว่าใครจะป่วยหรือไม่ป่วยด้วยโรคกระเพาะ

สิ่งที่สำคัญกว่ายีนคือปัจจัยแวดล้อม สิ่งแวดล้อมที่ส่งเสริมการเกิดโรคกระเพาะเรื้อรัง ได้แก่ การรับประทานอาหารรสเผ็ดจัด การรับประทานอาหารไม่เป็นเวลาหรือการอดอาหาร ความเครียดสะสม การดื่มแอลกอฮอล์ การสูบบุหรี่ และการใช้ยาบางชนิด แม้ว่าจะมีประวัติครอบครัวเป็นโรคกระเพาะ แต่หากสามารถหลีกเลี่ยงปัจจัยแวดล้อมที่เสี่ยงเหล่านี้ได้ ก็สามารถลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคกระเพาะได้อย่างมาก

ดังนั้น การมีประวัติครอบครัวเป็นโรคกระเพาะเรื้อรังจึงถือเป็น “ปัจจัยเสี่ยง” มากกว่าจะเป็นการ “กำหนด” ว่าคนๆนั้นจะต้องเป็นโรคกระเพาะ นั่นหมายความว่าแม้จะมีประวัติครอบครัว แต่ก็ยังสามารถลดความเสี่ยงได้ด้วยการดูแลตนเองอย่างเหมาะสม การเลือกทานอาหารที่มีประโยชน์ การบริหารจัดการความเครียด การงดสูบบุหรี่และแอลกอฮอล์ และการใช้ยาที่เหมาะสมอย่างมีสติ ล้วนเป็นส่วนสำคัญในการปกป้องสุขภาพกระเพาะอาหาร

โดยสรุป แม้โรคกระเพาะจะไม่ใช่โรคที่มีกรรมพันธุ์อย่างชัดเจน แต่ประวัติครอบครัวเป็นตัวชี้วัดความเสี่ยง และปัจจัยแวดล้อมก็มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาและรักษาโรคนี้ การรู้จักและป้องกันปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ จึงเป็นสิ่งสำคัญในการดูแลสุขภาพกระเพาะอาหารให้แข็งแรง และลดโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น