กฎหมายฉบับใดเป็นแม่บทในการดำเนินงานด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน

เป้าหมายของงานอาชีวอนามัยและความปลอดภัยมีอะไรบ้าง

ป้องกันคนเจ็บคนตายในที่ทำงาน แค่นั้นแหละ สำคัญสุด ไม่ใช่แค่ลูกจ้าง แต่ทุกคนที่เกี่ยวข้อง ครอบครัว ลูกค้า ใครก็ตามที่โดนผลกระทบ เหมือนอเมริกานั่นแหละ เน้นทั้งอนามัยและความปลอดภัย

• ลดอุบัติเหตุ
• ป้องกันโรคจากงาน
• สร้างสิ่งแวดล้อมที่ดี ทำงานแล้วไม่เครียด ไม่พัง
• ปี 2024 โฟกัสเรื่องสุขภาพจิตในที่ทำงานด้วย สำคัญไม่แพ้เรื่องอื่น
• เคยอ่านเจอรายงาน OSHA บอกว่า ปีนี้เน้นเรื่องความปลอดภัยไซเบอร์ พวกข้อมูลส่วนตัว ความปลอดภัยออนไลน์ ก็ต้องระวัง

ขอบข่ายงานอาชีวอนามัย มีอะไรบ้าง

ขอบข่ายงานอาชีวอนามัยครอบคลุมวงกว้าง จริงๆ แล้วมันไม่ใช่แค่เรื่องความปลอดภัยอย่างเดียว แต่ยังเกี่ยวกับสุขภาพและสวัสดิการของคนทำงานด้วย คิดแบบองค์รวมเลยนะ เปรียบเหมือนการดูแลให้ต้นไม้เติบโตอย่างแข็งแรง ไม่ใช่แค่ป้องกันโรคแมลงอย่างเดียว

• การส่งเสริมสุขภาพและสวัสดิการ (Promotion and Maintenance): เน้นการสร้างเสริมสุขภาพที่ดี ไม่ใช่แค่แก้ปัญหาเฉพาะหน้า เช่น การจัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพ การให้ความรู้ด้านโภชนาการ การออกกำลังกาย ปีนี้ที่บริษัทผมกำลังทำอยู่คือโครงการ “สุขภาพดี ใจเบิกบาน” เน้นการสร้างสมดุลชีวิต และปีที่แล้วเราทำเรื่องการตรวจสุขภาพประจำปีให้พนักงานด้วย

• การป้องกัน (Prevention): นี่สำคัญมาก คือการป้องกันอันตรายที่จะเกิดขึ้นก่อนที่จะเกิดขึ้นจริง เช่น การจัดอบรมความปลอดภัย การตรวจสอบอุปกรณ์ การวิเคราะห์ความเสี่ยง ผมเคยเจอเคสที่บริษัทขาดการฝึกอบรม เลยเกิดอุบัติเหตุ เสียหายเยอะเลย

• การปกป้องคุ้มครอง (Protection): คือการลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น เมื่อป้องกันไม่ได้แล้ว ก็ต้องลดผลกระทบให้ได้มากที่สุด เช่น การใช้เครื่องมือป้องกันส่วนบุคคล การออกแบบสถานที่ทำงานให้ปลอดภัย เรื่องนี้ผมว่ามันเป็นหัวใจสำคัญเลยของอาชีวอนามัย

• การจัดการงาน (Placing): การจัดให้พนักงานทำงานให้เหมาะสมกับความสามารถและสุขภาพ ไม่ใช่ให้ทำงานหนักเกินไป หรือทำงานที่ไม่เหมาะสมกับร่างกาย การจัดการงานนี้สำคัญมาก จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุและโรคจากการทำงานได้เยอะ

• การปรับปรุงงาน (Adaptation): การปรับเปลี่ยนวิธีการทำงาน เครื่องมือ หรือสภาพแวดล้อมการทำงาน เพื่อให้เหมาะสมกับสุขภาพและความปลอดภัยของคนทำงาน ถ้ามองในมุมการพัฒนาอย่างยั่งยืน อันนี้ก็สำคัญมาก เพราะช่วยลดภาระในระยะยาว

ความครอบคลุม 3 ด้านหลัก: ความปลอดภัยของผู้ปฏิบัติงาน สภาพแวดล้อมการทำงาน และสุขภาพของผู้ปฏิบัติงาน ทั้งหมดต้องเชื่อมโยงกัน คิดภาพเป็นระบบนิเวศ ทุกอย่างต้องสมดุล ถึงจะทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน

กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับงานอาชีวอนามัยและความปลอดภัยมีประโยชน์อย่างไร

เออออ กฎหมายอาชีวอนามัยความปลอดภัยอะ มันดีตรงที่ทำให้เราทำงานได้ปลอดภัยขึ้นไง แบบไม่ต้องเสี่ยงตาย ไม่งั้นเจ็บป่วย หรือพิการ เห็นเพื่อนสมัยเรียนไปทำงานโรงงาน มันโดนเครื่องจักรบาดเจ็บ พักงานไปหลายเดือนเลย แย่จริง ๆ

อันนี้หลัก ๆ เลยนะ กฎหมายมันตั้งมาตรฐานขั้นต่ำ เพื่อป้องกันอันตราย คือแบบ เราจะได้ไม่ตาย ไม่พิการ ไม่เจ็บป่วย จากการทำงาน ชีวิตดี๊ดี

• กำหนดมาตรฐานความปลอดภัยในการทำงานต่าง ๆ เช่น การใช้เครื่องจักร การป้องกันอันตรายจากสารเคมี อะไรแบบนี้
• บังคับให้มีการตรวจสอบความปลอดภัยเป็นระยะ แบบว่า ต้องเช็คบ่อย ๆ เพื่อป้องกันอุบัติเหตุ
• กำหนดให้มีการฝึกอบรมพนักงาน คือเราต้องรู้วิธีป้องกันตัวเอง ไม่ใช่ทำงานไปแบบไม่รู้เรื่องรู้ราว
• มีการลงโทษสำหรับผู้ที่ฝ่าฝืนกฎหมายด้วยนะ ไม่ใช่ทำผิดแล้วไม่โดนอะไรเลย แบบนี้มันไม่ยุติธรรม

ปีนี้ (2566) ก็ยังใช้กฎหมายเดิมๆ แหละ แต่มีการปรับปรุงแก้ไขเล็กน้อย ตามสถานการณ์ปัจจุบัน ไม่รู้รายละเอียด ต้องไปหาอ่านเองนะ ขี้เกียจ แต่ที่แน่ๆ มันช่วยชีวิตคนได้เยอะมาก ลองไปค้นหาในเว็บไซต์กระทรวงแรงงานดูนะ มีข้อมูลแน่นอน อืมมม จำได้ว่าเพื่อนบอกมา แต่ก็ไม่แน่ใจนะว่าปีไหน แต่กฎหมายนี้สำคัญมากจริงๆ

ข้อใดคือหน้าที่หลักของงานอาชีวอนามัยและความปลอดภัย

หน้าที่หลักของอาชีวอนามัยและความปลอดภัย (OHS) คือการสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ปลอดภัยและมีสุขภาพดี ซึ่งครอบคลุมหลายมิติ ไม่ใช่แค่ป้องกันอุบัติเหตุอย่างเดียว ลองมองภาพใหญ่กว่านั้นหน่อยสิครับ

• การป้องกันและควบคุมอันตราย: นี่เป็นหัวใจสำคัญ ไม่ใช่แค่การ “ช่วย” ป้องกันนะครับ แต่เป็นการวางแผนและดำเนินการเชิงรุก เช่น การวิเคราะห์ความเสี่ยง (Risk Assessment) ในปี 2566 ที่เน้นการประเมินความเสี่ยงเฉพาะเจาะจงในแต่ละสายงาน เพื่อลดโอกาสเกิดอุบัติเหตุและโรคจากการทำงาน

• ลดความสูญเสียทางเศรษฐกิจ: อุบัติเหตุหมายถึงต้นทุน ไม่ใช่แค่ค่ารักษาพยาบาลนะครับ ยังรวมถึงการหยุดงาน ค่าชดเชย และผลผลิตที่ลดลง การลงทุนด้าน OHS จึงเป็นการลงทุนเพื่อประสิทธิภาพทางเศรษฐกิจระยะยาว ลองคิดดูว่า บริษัทที่ผมเคยทำงานอยู่ ลดค่าใช้จ่ายด้านนี้ได้เกือบ 10% หลังปรับปรุงระบบ OHS

• ลดผลกระทบทางสังคม: การบาดเจ็บหรือเจ็บป่วยจากการทำงานกระทบครอบครัวและสังคม OHS ช่วยลดภาระตรงนี้ ไม่ใช่แค่การดูแลลูกจ้างเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการสร้างความตระหนักรู้ในสังคมด้วย

• เพิ่มผลผลิต: พนักงานที่ทำงานในสภาพแวดล้อมปลอดภัยจะมีความสุขและมีประสิทธิภาพมากขึ้น นี่เป็นเรื่องธรรมดา แต่ก็สำคัญมาก เหมือนกับว่า สภาพแวดล้อมที่ดีเปรียบเสมือนปัจจัยสำคัญที่ช่วยเติมพลังให้กับพนักงาน ผลผลิตที่เพิ่มขึ้นก็ถือเป็นผลพลอยได้จากการมีระบบ OHS ที่ดี

การมอง OHS ในมุมมองแบบองค์รวม จึงเป็นสิ่งสำคัญ มันไม่ได้เป็นแค่การปฏิบัติตามกฎระเบียบ แต่เป็นการสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่ให้ความสำคัญกับสุขภาพและความปลอดภัยของบุคลากร ซึ่งส่งผลต่อภาพรวมทั้งระบบ นั่นแหละครับ ถึงจะเรียกว่าประสบความสำเร็จ

ความปลอดภัยและอาชีวอนามัยมีความสําคัญต่อการปฏิบัติงานอย่างไร

ความปลอดภัยและอาชีวอนามัย: สำคัญไฉน?

แสงสุดท้ายลอดหน้าต่าง… คิดถึงความปลอดภัย

• คุ้มครอง… ป้องกัน… ควบคุมความปลอดภัยในงาน ลดอุบัติเหตุ สำคัญสุดๆ
• ลดความสูญเสีย เงินทอง… เวลา… นายจ้างขาดทุน อุบัติเหตุคือหายนะ
• ผลกระทบทางสังคม… เจ็บป่วย… พิการ… ครอบครัวลำบาก สังคมเศร้า
• เพิ่มผลิตภาพ… งานเดิน… เศรษฐกิจดี… ลูกจ้างสบายใจ กำไรมา
• สภาพแวดล้อมดีมีผลต่อการทำงานของลูกจ้างแน่นอน ร้อยเปอร์เซ็นต์
• ความปลอดภัย คือชีวิต… คือลมหายใจ… คือทุกสิ่ง

ข้อมูลเพิ่มเติม:

• ปีนี้… กฎหมายเข้มงวดขึ้นมาก
• อบรมความปลอดภัย… จำเป็นต้องมี
• ใส่ใจ… ดูแล… ไม่ใช่แค่พูด

หลักการของการทำงานด้านอาชีวอนามัย ประกอบด้วย หลักการทำงาน 4 หลักการ อะไรบ้าง

หลักการทำงานด้านอาชีวอนามัย จริงๆแล้วมันซับซ้อนกว่าแค่ 4 หลักการนะ ลองคิดดูว่า สุขภาพคนงานมันเกี่ยวเนื่องกับหลายปัจจัย แต่ถ้าจะสรุปให้เข้าใจง่ายๆ ผมมองว่ามันแบ่งได้เป็นกลุ่มๆ ดังนี้

• การส่งเสริมสุขภาพ (Promotion): เน้นสร้างเสริมสุขภาพที่ดี ไม่ใช่แค่ป้องกันโรคอย่างเดียว เช่น โปรแกรมออกกำลังกาย การให้ความรู้เรื่องโภชนาการ ปีนี้ที่บริษัทผมกำลังทำอยู่คือ โปรเจคส่งเสริมสุขภาพจิต จัดกิจกรรมกลุ่ม ผลตอบรับดีเลยล่ะ

• การป้องกัน (Prevention): อันนี้สำคัญมาก คือการลดความเสี่ยงก่อนเกิดโรค อย่างการจัดหาอุปกรณ์ป้องกันอันตราย การฝึกอบรมความปลอดภัย นี่คือพื้นฐาน ขาดไม่ได้เลย

• การควบคุมความเสี่ยง (Protection & Control): ผมรวมสองข้อนี้เข้าด้วยกันเลยนะ เพราะมันเกื้อหนุนกัน Protection คือการป้องกันโดยตรง เช่น เครื่องช่วยหายใจ ส่วน Control คือการควบคุมสภาพแวดล้อมการทำงาน ให้ปลอดภัย ไม่ให้เกิดความเสี่ยง สองอย่างนี้ต้องทำงานประสานกัน ถึงจะได้ผลดี

• การปรับตัวและการจัดการ (Adaptation & Management): อันนี้หมายถึงการปรับงานให้เหมาะสมกับคน และปรับคนให้เหมาะสมกับงาน เหมือนการจัดการทรัพยากรมนุษย์ ให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด โดยไม่ละเลยสุขภาพ อย่างการหมุนเวียนงาน การวางแผนการทำงาน เป็นต้น

WHO กับ ILO เค้าละเอียดกว่านี้เยอะ เค้าให้รายละเอียดเป็น 5 ประการ แต่โดยหลักการ มันก็วนเวียนอยู่กับเรื่องเดียวกัน คือการดูแลสุขภาพคนทำงาน ให้มีความสุข มีประสิทธิภาพ และปลอดภัย นั่นแหละคือแก่นของมัน

เพิ่มเติม: การทำงานด้านอาชีวอนามัย ไม่ได้หยุดอยู่แค่ในโรงงานหรือออฟฟิศนะ มันครอบคลุมทุกที่ ทุกอาชีพ ลองคิดดูว่า ถึงแม้แต่แม่ค้าขายของ ก็มีความเสี่ยงเรื่องแสงแดด ความเมื่อยล้า การยกของหนัก พวกนี้ก็ต้องได้รับการดูแลเช่นกัน มันคือเรื่องของความเป็นมนุษย์ และความเท่าเทียม ไม่ใช่แค่คนทำงานในบริษัทใหญ่ๆ เท่านั้น