โรคเกี่ยวกับกระดูก มีอะไรบ้าง

โรคเกี่ยวกับกระดูก: มากกว่าแค่ปวดเมื่อยที่ต้องระวัง

กระดูก เปรียบเสมือนโครงสร้างหลักของร่างกาย คอยค้ำจุนรูปร่าง ช่วยในการเคลื่อนไหว และปกป้องอวัยวะภายใน การมีสุขภาพกระดูกที่แข็งแรงจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อคุณภาพชีวิตที่ดี แต่บ่อยครั้งที่เราละเลยการดูแลกระดูก จนกระทั่งเริ่มรู้สึกถึงความเจ็บปวดหรือความผิดปกติ ซึ่งอาจเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงโรคเกี่ยวกับกระดูกต่างๆ ที่กำลังคุกคามอยู่

หลายคนอาจคุ้นเคยกับชื่อของโรคกระดูกพรุนและโรคข้อเสื่อม แต่แท้จริงแล้ว โรคเกี่ยวกับกระดูกมีหลากหลายชนิด แต่ละชนิดก็มีสาเหตุ กลไกการเกิดโรค อาการ และวิธีการรักษาที่แตกต่างกันไป การทำความเข้าใจถึงโรคต่างๆ เหล่านี้ จะช่วยให้เราสามารถป้องกันและรับมือกับปัญหาได้อย่างเหมาะสม

โรคกระดูกพรุน: ภัยเงียบที่คุกคามกระดูก

โรคกระดูกพรุน (Osteoporosis) คือ ภาวะที่ความหนาแน่นของกระดูกลดลง ทำให้กระดูกเปราะบางและแตกหักง่ายขึ้น โดยมักไม่มีอาการแสดงในระยะแรก ทำให้ถูกเรียกว่า ภัยเงียบ ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักรู้ตัวเมื่อกระดูกแตกหักแล้ว ซึ่งส่วนใหญ่มักเกิดบริเวณกระดูกสันหลัง สะโพก หรือข้อมือ

ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญของโรคกระดูกพรุน ได้แก่ อายุที่มากขึ้น ภาวะหมดประจำเดือนในสตรี การขาดแคลเซียมและวิตามินดี การสูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป และการขาดการออกกำลังกาย การตรวจวัดความหนาแน่นของกระดูก (Bone Densitometry) เป็นวิธีที่ช่วยในการวินิจฉัยโรคกระดูกพรุนได้อย่างแม่นยำ

โรคข้อเสื่อม: การสึกหรอตามกาลเวลา

โรคข้อเสื่อม (Osteoarthritis) คือ ภาวะที่กระดูกอ่อนบริเวณข้อต่อสึกกร่อน ทำให้กระดูกเสียดสีกันโดยตรง ส่งผลให้เกิดอาการปวด บวม ข้อยึด และการเคลื่อนไหวที่จำกัด โรคข้อเสื่อมมักพบในผู้สูงอายุ แต่ก็สามารถเกิดขึ้นได้ในคนหนุ่มสาวที่มีการใช้งานข้อต่อมากเกินไป หรือมีประวัติการบาดเจ็บที่ข้อต่อ

ข้อที่ได้รับผลกระทบจากโรคข้อเสื่อมได้บ่อย ได้แก่ ข้อเข่า ข้อสะโพก ข้อต่อบริเวณมือและเท้า การรักษาโรคข้อเสื่อมมีจุดมุ่งหมายเพื่อลดอาการปวดและเพิ่มความสามารถในการเคลื่อนไหว ซึ่งอาจรวมถึงการใช้ยา การทำกายภาพบำบัด การฉีดสารหล่อลื่นเข้าข้อ และการผ่าตัดในกรณีที่รุนแรง

โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์: ภูมิต้านตนเองทำร้ายข้อต่อ

โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ (Rheumatoid Arthritis) เป็นโรคภูมิต้านตนเอง (Autoimmune Disease) ที่ทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรังของเยื่อบุข้อ (Synovial Membrane) ส่งผลให้เกิดอาการปวด บวม แดง ร้อน และข้อยึด โรคนี้สามารถส่งผลกระทบต่อข้อต่อหลายแห่งในร่างกาย โดยเฉพาะข้อต่อบริเวณมือ เท้า และข้อมือ นอกจากนี้ ยังอาจมีอาการอื่นๆ นอกข้อ เช่น อ่อนเพลีย ไข้ต่ำ และเบื่ออาหาร

การรักษาโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์มุ่งเน้นไปที่การควบคุมการอักเสบและป้องกันความเสียหายต่อข้อต่อ ซึ่งอาจรวมถึงการใช้ยาต้านรูมาติสซึม (DMARDs) ยาแก้ปวด ยาต้านการอักเสบ และการทำกายภาพบำบัด

โรคกระดูกและข้ออื่นๆ: ความหลากหลายที่ต้องใส่ใจ

นอกเหนือจากโรคที่กล่าวมาข้างต้น ยังมีโรคเกี่ยวกับกระดูกและข้ออื่นๆ ที่ควรทำความเข้าใจ ได้แก่

• โรคเกาต์ (Gout): เกิดจากการสะสมของผลึกกรดยูริกในข้อต่อ ทำให้เกิดการอักเสบเฉียบพลันและปวดอย่างรุนแรง
• โรคกระดูก Paget (Pagets Disease of Bone): เป็นโรคที่ทำให้กระดูกมีการสร้างใหม่ผิดปกติ ทำให้กระดูกหนาขึ้น เปราะบาง และผิดรูป
• กระดูกหักจากความเครียด (Stress Fracture): เกิดจากการใช้งานกระดูกมากเกินไป หรือมีแรงกระแทกซ้ำๆ ทำให้เกิดรอยร้าวเล็กๆ ในกระดูก
• เนื้องอกในกระดูก (Bone Tumors): เป็นเนื้องอกที่เกิดขึ้นในกระดูก อาจเป็นชนิดที่ไม่ร้ายแรง (Benign) หรือชนิดร้ายแรง (Malignant)

การดูแลรักษาสุขภาพกระดูกให้แข็งแรงตั้งแต่เนิ่นๆ เป็นสิ่งสำคัญที่สุด การรับประทานอาหารที่มีแคลเซียมและวิตามินดีสูง การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง เช่น การสูบบุหรี่และการดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป และการปรึกษาแพทย์เมื่อมีอาการผิดปกติเกี่ยวกับกระดูกและข้อ จะช่วยให้เรามีกระดูกที่แข็งแรงและมีคุณภาพชีวิตที่ดีไปตลอดชีวิต