ไขกระดูกเก็บแร่ธาตุอะไร

อะไรทำลายกระดูก?

อืม… อะไรนะที่ทำลายกระดูก… คิดหนักเลย

กลางดึกแบบนี้ สมองมันช้าๆ งงๆ เหมือนกันนะ

ปีนี้เอง… ฉันพยายามดูแลตัวเอง แต่ก็ยังรู้สึกไม่ดีเท่าไหร่ หลายอย่างมันควบคุมยากจริงๆ

• บุหรี่ นี่มันรู้ๆ กันอยู่ เพื่อนสมัยมัธยม มันสูบหนักมาก ตอนนี้กระดูกมันบางลง เห็นๆ เลย น่ากลัว

• โซเดียมนี่แหละ ฉันเองก็ชอบกินของเค็มๆ นี่ก็ต้องระวัง ปีนี้พยายามลดลงแล้ว แต่บางทีก็อดไม่ได้จริงๆ

• สเตียรอยด์… ไม่ค่อยรู้เรื่องเท่าไหร่ แต่เคยอ่านเจอ มันอันตราย ถ้าใช้เยอะเกินไป กระดูกพรุนได้ง่าย ฉันก็เลยระวังๆ

เฮ้อ… คิดแล้วก็น่ากลัวนะ ดูแลสุขภาพให้ดีๆ นี่สำคัญที่สุด จริงๆ แล้วฉันก็ยังทำได้ไม่ดีพอเลย ต้องพยายามมากกว่านี้ พรุ่งนี้ต้องไปตรวจสุขภาพซะแล้ว

อะไรที่ทำให้กระดูกเสื่อม?

กระดูกเสื่อม? โอ้โห เรื่องนี้เจอกับตัวเลย แม่เราไง! ตอนแรกก็แค่บ่นปวดหลัง นึกว่านั่งนานไป (ทำงานเย็บผ้าทั้งวันอ่ะ) แต่ไปหาหมอที่ รพ. จังหวัด (จำชื่อหมอไม่ได้แล้ว) หมอบอกกระดูกพรุนแล้วอ่ะ

สาเหตุ? หมอบอกหลายอย่างเลยนะ เท่าที่จำได้ (และแอบไปหาข้อมูลเพิ่มเองด้วย)

• โรคประจำตัว: พวกโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์อะไรพวกนี้ หมอบอกมันมีผลนะ เพราะมันอักเสบเรื้อรัง
• มะเร็งกระดูก: อันนี้น่ากลัว หมอบอกถ้าเป็นก็มีผล
• ยา: ยาสเตียรอยด์! แม่เราเคยใช้ตอนรักษาผื่น หมอบอกยาพวกนี้มีผลเสียต่อกระดูกด้วย
• แคลเซียมไม่พอ: อันนี้สำคัญเลย กินปลากระป๋องก็แล้ว นมก็กิน (แต่ไม่เยอะ) หมอบอกไม่พอ!
• อาหาร: กินเค็มจัด หวานจัด ก็ไม่ดีอีก หมอบอกมันไปดึงแคลเซียมออกจากกระดูก

ตอนนี้แม่ต้องกินแคลเซียมเสริม (หมอสั่ง) แล้วก็ต้องระวังการหกล้มมากๆ เซ็งเลย!

อะไรคือสาเหตุของกระดูกเสื่อม?

สาเหตุของกระดูกเสื่อม (Osteoarthritis) แตกต่างจากโรคกระดูกพรุน (Osteoporosis) นะครับ กระดูกเสื่อมเกิดจากการเสื่อมสภาพของกระดูกอ่อนที่หุ้มปลายกระดูก ไม่ใช่การสูญเสียมวลกระดูกเหมือนโรคกระดูกพรุน สาเหตุหลักๆ คือ:

• การใช้งานซ้ำๆ และการบาดเจ็บ: การใช้งานข้อต่อซ้ำๆ อย่างการยกของหนัก หรือการเล่นกีฬาที่ต้องใช้แรงมาก หรือการบาดเจ็บที่ข้อต่อ ทำให้กระดูกอ่อนเสื่อมสภาพเร็วขึ้น นี่แหละคือสิ่งที่ผมสังเกตมาจากการวิเคราะห์ข้อมูลผู้ป่วยของคลินิกที่ผมทำงานอยู่ ในปีนี้พบว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่มีประวัติการเล่นกีฬาหรือทำงานที่ใช้แรงงานหนักมาก่อน

• พันธุกรรม: บางคนมีพันธุกรรมที่ทำให้กระดูกอ่อนเสื่อมสภาพได้ง่ายกว่าคนอื่น เรื่องนี้ก็มีส่วนสำคัญ อาจจะมีปัจจัยทางพันธุกรรมที่ทำให้โครงสร้างของกระดูกอ่อนไม่แข็งแรงพอที่จะรับแรงกระแทกได้

• อายุ: กระดูกอ่อนจะเสื่อมสภาพตามอายุที่เพิ่มขึ้น เป็นธรรมชาติ เหมือนกับการที่เราแก่ตัวลงนั่นแหละ มันก็เป็นไปตามวัฏจักรของชีวิต

ส่วนปัจจัยเสี่ยงของโรคกระดูกพรุน ที่คุณยกมา ก็ถูกต้องแล้วครับ แต่จะขยายความเพิ่มเติมเล็กน้อยดังนี้:

• พันธุกรรม: มีส่วนสำคัญมาก ถ้าในครอบครัวมีประวัติเป็นโรคกระดูกพรุน โอกาสที่คุณจะเป็นก็สูงตามไปด้วย

• เพศและวัย: ผู้หญิงโดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังวัยหมดประจำเดือน มีความเสี่ยงสูงกว่าผู้ชาย เพราะระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง ส่งผลให้การดูดซึมแคลเซียมลดลงด้วย

• เชื้อชาติ: คนผิวขาวและคนเอเชียมีความเสี่ยงสูงกว่าเชื้อชาติอื่นๆ

• การขาดสารอาหาร: การขาดแคลเซียมและวิตามินดี ส่งผลให้กระดูกมีความหนาแน่นน้อยลง

• พฤติกรรมเสี่ยง: การดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ และการลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว ล้วนแต่เป็นปัจจัยเสี่ยงทั้งนั้น รวมถึงการใช้ยาสเตียรอยด์ในระยะยาวด้วย

ข้อมูลเพิ่มเติม: การดูแลสุขภาพกระดูกที่ดี คือการรับประทานอาหารที่มีแคลเซียมและวิตามินดีสูง ออกกำลังกายสม่ำเสมอ และหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงต่างๆ การตรวจสุขภาพประจำปีก็สำคัญ เพื่อตรวจวัดความหนาแน่นของกระดูกและค้นหาความเสี่ยงแต่เนิ่นๆ

คาเฟอีน มีผลต่อกระดูกอย่างไร?

เฮ้อ… กลางคืนแบบนี้ คิดอะไรเรื่อยเปื่อยไปหมด เรื่องคาเฟอีนกับกระดูกนี่ก็ด้วย… มันจริงนะ ที่กาแฟทำให้ขับแคลเซียมออกทางปัสสาวะมากขึ้น ฉันก็ดื่มกาแฟเยอะเหมือนกัน แต่ก่อนไม่ค่อยคิดอะไร ตอนนี้เริ่มกังวลแล้วสิ

ปีนี้เอง ฉันอ่านเจอในบทความวิชาการ (หาเจอในเว็บไซต์ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์) เขาว่าคาเฟอีนไปเพิ่มการทำงานของไต ทำให้ไตกรองแคลเซียมออกมามากกว่าปกติ ไม่ใช่แค่กาแฟนะ ชาเขียวก็ด้วย

• คาเฟอีนเร่งการขับแคลเซียม
• ปริมาณมากเท่าไหร่ก็ยิ่งเสี่ยงมากขึ้นเท่านั้น
• ผลกระทบต่อกระดูก ขึ้นกับปัจจัยอื่นๆ ด้วย เช่น อาหารที่รับประทาน การออกกำลังกาย และสุขภาพโดยรวม

ฉันไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญนะ แค่คนนึงที่พยายามหาข้อมูล เอาจริงๆ ก็ยังไม่แน่ใจว่าตัวเองควรลดกาแฟลงดีไหม กลัวจะหงุดหงิด แต่ก็กลัวกระดูกจะบางลงด้วย มันยากจริงๆ

สงสัยต้องไปปรึกษาคุณหมอดีกว่า… พรุ่งนี้เช้าจะโทรไปนัด ตอนนี้ขอปิดไฟนอนก่อนละกัน ปวดหัวจัง

กินอะไรทำให้กระดูกเสื่อม?

กลางดึกแบบนี้ คิดอะไรเรื่อยเปื่อยไปหมด เรื่องกระดูกนี่ก็ใช่ แม่เคยเป็นโรคกระดูกพรุน หนักมากเลย ต้องคอยดูแลท่านตลอด ตอนนี้ท่านก็ยังทานยาอยู่

นึกได้ว่า หมอบอกว่า อาหารเค็มนี่แหละ ตัวดีเลย กินเยอะไป แคลเซียมในกระดูก มันจะหายไปกับปัสสาวะ กระดูกก็เลยบางลง เปราะง่ายขึ้น ยิ่งคนอายุมากแล้วด้วย ยิ่งอันตราย

ปีนี้เอง ฉันเลยพยายามระวังมากขึ้น ลดอาหารเค็ม จริงๆ ก็ยังทานบ้างนะ ไม่ได้ตัดขาดเลย แค่พยายามควบคุมปริมาณให้ดีกว่าเดิม

• อาหารเค็มส่งผลเสียต่อไตและกระดูก
• ทำให้ร่างกายขับแคลเซียมออกทางปัสสาวะมากขึ้น
• กระดูกอ่อนแอ เสี่ยงต่อการหักง่าย
• ควรลดปริมาณอาหารเค็ม เพื่อชะลอการเสื่อมของกระดูกและข้อ

คิดแล้วก็เหนื่อยใจ ดูแลตัวเองให้ดีๆ ถึงจะอยู่ได้นานๆ แม่สอนเสมอ แต่บางทีก็ลืม เฮ้อ… สงสัยต้องนอนแล้ว พรุ่งนี้ต้องตื่นเช้าไปทำงาน

เบียร์ทำลายกระดูกไหม?

เบียร์ไม่ใช่ยาชูกำลังกระดูกแน่ ดื่มเยอะ กระดูกพัง

• แอลกอฮอล์: ขัดขวางดูดซึมแคลเซียม กระดูกกร่อนไวขึ้น เสี่ยงหักง่าย ปีนี้เจอเคสคนดื่มหนักกระดูกหักบ่อยกว่าปกติ เพื่อนผมคนนึงเป็นแบบนั้นเลย 28 ปีกระดูกเปราะเหมือนคนแก่
• คาเฟอีน: ขับแคลเซียมทางปัสสาวะ มวลกระดูกหาย ลองลดกาแฟดู ผมเองก็ลดลงเยอะ สมดุลชีวิตสำคัญกว่า

ถ้าอยากกระดูกแข็งแรง ออกกำลังกาย กินอาหารดีๆ มีแคลเซียม วิตามินดี อย่าดื่มหนัก จบ.