ทำไมบริจาคเลือดต้องกินน้ำเยอะๆ

ดื่มน้ำเยอะๆ ก่อนบริจาคเลือด: เหตุผลที่มากกว่าแค่ “ลดหน้ามืด”

การบริจาคโลหิตเป็นการทำบุญที่ยิ่งใหญ่ ช่วยต่อชีวิตเพื่อนมนุษย์ได้อย่างแท้จริง แต่ก่อนที่จะก้าวเท้าเข้าไปในสถานพยาบาลเพื่อบริจาคโลหิต หลายคนอาจเคยได้ยินคำแนะนำว่า “ต้องดื่มน้ำเยอะๆ” ซึ่งคำแนะนำนี้ไม่ใช่เพียงแค่เรื่องความเชื่อหรือเป็นกติกาที่ไม่มีเหตุผลรองรับ แท้จริงแล้ว การดื่มน้ำอย่างเพียงพอมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อกระบวนการบริจาคโลหิตและสุขภาพของผู้บริจาคเอง

เหตุผลที่ต้องดื่มน้ำเยอะๆ ก่อนบริจาคโลหิตนั้น นอกเหนือจากที่ทราบกันดีว่าช่วยลดความเสี่ยงอาการหน้ามืดหรือเป็นลมหลังบริจาคแล้ว ยังมีรายละเอียดเชิงลึกที่น่าสนใจอีกมากมาย:

1. เพิ่มปริมาณเลือดและประสิทธิภาพการไหลเวียน: เมื่อเราบริจาคโลหิต ร่างกายจะสูญเสียของเหลวไปในปริมาณหนึ่ง การดื่มน้ำในปริมาณที่เหมาะสมจะช่วยเพิ่มปริมาณน้ำในร่างกาย ซึ่งส่งผลให้ปริมาณเลือด (Blood Volume) เพิ่มขึ้นตามไปด้วย เมื่อปริมาณเลือดเพียงพอ การไหลเวียนโลหิตก็จะดีขึ้น ทำให้เลือดสามารถไหลเวียนไปหล่อเลี้ยงอวัยวะต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะความดันโลหิตต่ำ (Hypotension) ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของอาการหน้ามืดหรือเป็นลม

2. รักษาความสมดุลของอิเล็กโทรไลต์: ในขณะที่เราสูญเสียโลหิต ร่างกายก็จะสูญเสียอิเล็กโทรไลต์ (Electrolyte) ไปด้วยเช่นกัน อิเล็กโทรไลต์เป็นแร่ธาตุสำคัญที่ช่วยควบคุมสมดุลของเหลวในร่างกาย ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อและระบบประสาท การดื่มน้ำที่เพียงพอจะช่วยรักษาความสมดุลของอิเล็กโทรไลต์ ลดโอกาสที่จะเกิดอาการกล้ามเนื้อกระตุก อ่อนเพลีย หรือเวียนศีรษะ

3. ช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวได้เร็วขึ้น: หลังจากการบริจาคโลหิต ร่างกายจะต้องใช้พลังงานในการสร้างเม็ดเลือดใหม่ การดื่มน้ำอย่างเพียงพอจะช่วยให้กระบวนการสร้างเม็ดเลือดใหม่เป็นไปอย่างราบรื่น เพราะน้ำเป็นส่วนประกอบสำคัญในกระบวนการสร้างเซลล์ต่างๆ ของร่างกาย นอกจากนี้ น้ำยังช่วยขับของเสียที่เกิดขึ้นระหว่างกระบวนการฟื้นตัวออกจากร่างกาย ทำให้ร่างกายฟื้นตัวได้เร็วยิ่งขึ้น

4. ลดภาระการทำงานของไต: ไตเป็นอวัยวะสำคัญที่ทำหน้าที่กรองของเสียออกจากเลือด การดื่มน้ำในปริมาณที่เหมาะสมจะช่วยให้ไตทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดภาระการทำงานของไต โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังจากที่ร่างกายสูญเสียของเหลวไปจากการบริจาคโลหิต

5. ป้องกันภาวะขาดน้ำ: ภาวะขาดน้ำ (Dehydration) สามารถเกิดขึ้นได้ง่ายๆ หากเราไม่ดื่มน้ำในปริมาณที่เพียงพอ อาการของภาวะขาดน้ำมีตั้งแต่เล็กน้อย เช่น ปากแห้ง คอแห้ง ไปจนถึงรุนแรง เช่น เวียนศีรษะ อ่อนเพลีย หัวใจเต้นเร็ว และหมดสติ การดื่มน้ำให้เพียงพอก่อนบริจาคโลหิตจะช่วยป้องกันภาวะขาดน้ำ ลดความเสี่ยงที่จะเกิดอาการไม่พึงประสงค์ระหว่างและหลังการบริจาค

ดื่มน้ำอย่างไรให้เพียงพอ?

• ก่อนบริจาคโลหิตอย่างน้อย 30 นาที: ควรดื่มน้ำ 3-4 แก้ว (ประมาณ 750 มิลลิลิตร – 1 ลิตร)
• หลังบริจาคโลหิต: ควรดื่มน้ำอย่างต่อเนื่องตลอดทั้งวัน เพื่อชดเชยของเหลวที่สูญเสียไป
• หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน: คาเฟอีนมีฤทธิ์ขับปัสสาวะ ทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำมากขึ้น ควรหลีกเลี่ยงการดื่มกาแฟ ชา หรือเครื่องดื่มชูกำลังก่อนและหลังการบริจาคโลหิต
• สังเกตสีปัสสาวะ: สีปัสสาวะเป็นตัวบ่งชี้ที่ดีว่าร่างกายได้รับน้ำเพียงพอหรือไม่ หากปัสสาวะมีสีเหลืองเข้ม แสดงว่าร่างกายอาจขาดน้ำ ควรดื่มน้ำเพิ่มขึ้น

การบริจาคโลหิตเป็นการทำความดีที่ยิ่งใหญ่ แต่การเตรียมตัวให้พร้อมก็สำคัญไม่แพ้กัน การดื่มน้ำอย่างเพียงพอก่อนบริจาคโลหิต ไม่เพียงแต่ช่วยลดความเสี่ยงของอาการไม่พึงประสงค์ แต่ยังช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวได้เร็วขึ้น และทำให้การบริจาคโลหิตเป็นไปอย่างราบรื่นและปลอดภัยยิ่งขึ้น

#ชดเชยน้ำ #ดื่มน้ำเยอะ #เลือดไหลเวียน