ปัญหาสุขภาพจิตแบ่งออกเป็นกี่ประเภท อะไรบ้าง

การแบ่งประเภทของปัญหาสุขภาพจิต: การจำแนกที่ซับซ้อนและซ้อนทับกัน

ปัญหาสุขภาพจิตเป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพจิตใจ ความคิด และพฤติกรรมของบุคคล ส่งผลให้เกิดความทุกข์ทรมานทางอารมณ์ ความบกพร่องทางสังคม หรือความเสื่อมในด้านต่างๆ ของชีวิต การจำแนกปัญหาสุขภาพจิตมีความซับซ้อนและไม่มีการแบ่งประเภทที่ตายตัว แต่โดยทั่วไปสามารถจำแนกปัญหาสุขภาพจิตได้เป็นกลุ่มที่แตกต่างกันตามอาการ สาเหตุ และวิธีการรักษา

กลุ่มหลักของปัญหาสุขภาพจิต

โดยทั่วไปแล้ว ปัญหาสุขภาพจิตสามารถจำแนกได้เป็นกลุ่มหลักดังต่อไปนี้:

• โรควิตกกังวล: โรควิตกกังวลเป็นภาวะที่เกิดขึ้นเมื่อบุคคลมีความกลัวหรือความกังวลอย่างรุนแรงหรือต่อเนื่อง ซึ่งไม่สมส่วนกับสถานการณ์จริง โรควิตกกังวลมีหลายชนิด โดยแต่ละชนิดมีอาการเฉพาะตัว เช่น โรคตื่นตระหนก โรควิตกกังวลทั่วไป โรคกลัวเฉพาะอย่าง และโรคย้ำคิดย้ำทำ

• โรคซึมเศร้า: โรคซึมเศร้าเป็นภาวะที่เกิดขึ้นเมื่อบุคคลมีอารมณ์เศร้าอย่างรุนแรงหรือหมดความสนใจในกิจกรรมที่เคยเพลิดเพลิน โรคซึมเศร้ามีอาการหลากหลาย เช่น ความรู้สึกเศร้า โชคชะตา โทษตัวเอง นอนไม่หลับ เบื่ออาหาร และสมาธิสั้น

• โรคจิตเภท: โรคจิตเภทเป็นภาวะที่ส่งผลต่อความคิด ความรู้สึก และพฤติกรรมของบุคคลอย่างรุนแรง โรคจิตเภทมีอาการเด่นคือ หูแว่ว ประสาทหลอน ความคิดผิดปกติ พฤติกรรมแปลกๆ และความเสื่อมถอยของการทำงานทางสังคม

• โรคอารมณ์สองขั้ว: โรคอารมณ์สองขั้วเป็นภาวะที่บุคคลสลับระหว่างอารมณ์สองขั้วอย่างสุดขั้ว ได้แก่ อารมณ์สุขุมคึกคัก (mania) และอารมณ์ซึมเศร้า (depression) ในระหว่างช่วงอารมณ์สุขุมคึกคัก บุคคลอาจมีอารมณ์สูง พูดเร็ว คิดเร็ว และมีพฤติกรรมเสี่ยง ในขณะที่ในช่วงอารมณ์ซึมเศร้า บุคคลอาจมีอาการคล้ายกับโรคซึมเศร้า

• โรคบุคลิกภาพ: โรคบุคลิกภาพเป็นกลุ่มของปัญหาสุขภาพจิตที่ส่งผลต่อความคิด ความรู้สึก และพฤติกรรมของบุคคลอย่างต่อเนื่อง โรคบุคลิกภาพมีหลายชนิด โดยแต่ละชนิดมีรูปแบบพฤติกรรมเฉพาะตัว เช่น โรคบุคลิกภาพต่อต้านสังคม โรคบุคลิกภาพก้ำกึ่ง โรคบุคลิกภาพหลงตัวเอง และโรคบุคลิกภาพหลีกเลี่ยง

การจำแนกที่ซ้อนทับกัน

จุดสำคัญที่ควรทราบคือ ปัญหาสุขภาพจิตต่างๆ อาจทับซ้อนกันได้ ซึ่งหมายความว่าบุคคลอาจมีอาการของปัญหาสุขภาพจิตมากกว่าหนึ่งอย่างพร้อมกัน ตัวอย่างเช่น บุคคลอาจมีทั้งโรควิตกกังวลและภาวะซึมเศร้า หรืออาจมีทั้งโรคจิตเภทและโรคบุคลิกภาพหลีกเลี่ยง

การวินิจฉัยและการรักษา

การวินิจฉัยปัญหาสุขภาพจิตควรทำโดยผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต เช่น จิตแพทย์ จิตแพทย์ หรือพยาบาลจิตเวช การวินิจฉัยจะขึ้นอยู่กับประวัติ อาการ การตรวจร่างกาย และการทดสอบทางจิตวิทยา เมื่อได้รับการวินิจฉัยแล้ว ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตจะทำงานร่วมกับบุคคลเพื่อพัฒนาแผนการรักษาที่กำหนดเอง ซึ่งอาจรวมถึงการบำบัด ยา หรือการผสมผสานของทั้งสองอย่าง