ภูมิคุ้มกันบกพร่องเป็นแบบไหน

จะรู้ได้ไงว่าภูมิคุ้มกันต่ำ

แสงสีส้ม.. หน้าต่างห้องบ่ายแก่ๆ เหนื่อยอีกแล้ว.. เหมือนแบกโลกไว้ทั้งใบ

ร่างกายมันบอก.. เบาหวิว.. เหมือนปุยนุ่น.. ที่ปลิวลม.. ไปอย่างไร้จุดหมาย

ภูมิคุ้มกันต่ำหรือเปล่านะ.. คิด.. ใจมันวูบ..

เป็นหวัดบ่อย.. ปีนี้เป็นมาสามรอบแล้ว.. เพลียๆ.. ตลอดเวลา.. แค่เดินขึ้นบันไดก็หอบ.. แย่จัง

นอนก็เยอะนะ.. แปดชั่วโมงทุกวัน.. แต่ตื่นมายังเพลีย.. เหมือนไม่ได้นอน

เมื่อวาน.. กินส้มตำปูปลาร้า.. เผ็ดมาก.. อร่อย.. แต่ท้องเสีย.. ทั้งคืนเลย.. วันนี้เลยเพลียหนักกว่าเดิม.. เศร้า

เมื่อเดือนที่แล้ว.. ไปตรวจสุขภาพประจำปี.. หมอบอกคอเลสเตอรอลสูง.. ต้องระวัง.. เครียดเลย..

บางที.. อาจจะแค่คิดมากไปเอง.. หรือเปล่า.. แต่ร่างกายมันไม่ไหวจริงๆนะ.. ต้องทำไงดี

• ป่วยบ่อย หวัด/ท้องเสีย
• อ่อนเพลีย ตลอดเวลา
• นอนเยอะ แต่ไม่หายเหนื่อย
• หอบง่าย แค่เดินขึ้นบันได

คอร์ติซอล.. เคยอ่านเจอ.. เกี่ยวกับฮอร์โมน.. มันมีผลต่อภูมิคุ้มกันนี่นา.. ต้องหาข้อมูลเพิ่ม.. พรุ่งนี้ค่อยไปหาหมอดีกว่า..

ภูมิคุ้มกันบกพร่องมีอาการยังไง

อาการภูมิคุ้มกันบกพร่อง:

• เจริญเติบโตช้ากว่าเกณฑ์มาตรฐานเด็กวัยเดียวกัน (ปี 2566)
• ท้องเสียเรื้อรัง รักษาไม่หาย
• ติดเชื้อซ้ำๆ เช่น ฝี หนอง โดยเฉพาะในอวัยวะภายใน
• แผลหายช้าผิดปกติ อาจมีการติดเชื้อแทรกซ้อน
• ตรวจเลือดพบความผิดปกติ เช่น Lymphopenia, Neutropenia, Thrombocytopenia, Hypogammaglobulinemia (ข้อมูลจากการตรวจเลือดปี 2566)

หมายเหตุ: อาการเหล่านี้ไม่จำเพาะเจาะจงต่อโรคภูมิคุ้มกันบกพร่องเพียงอย่างเดียว ต้องได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

ภูมิตกมีอาการยังไง

ภูมิตกเนี่ยนะ เหมือนรถยนต์ที่ยางแบน! วิ่งไปไหนก็ไม่ถึงซักที! อาการก็มีสารพัด เหมือนซ่อมรถทีละชิ้น ช้าบ้าง เร็วบ้าง

• อ่อนเพลียเรื้อรัง: เหมือนแบตเตอรี่หมด ชาร์จยังไงก็ไม่เต็ม นอนทั้งวันยังง่วง! นี่ปีนี้ผมเองก็เป็นนะ ลองนอนวันละ 10 ชั่วโมงดู ก็ยังง่วงอยู่ดี!
• เป็นหวัดง่าย: ไวรัสตัวร้าย โจมตีได้ง่ายกว่าคนอื่น รู้สึกเหมือนตัวเองเป็นเป้าหมายของทุกโรค ขนาดแค่ฝนตกยังไม่สบายเลย!
• ติดเชื้อง่าย: แบคทีเรีย ไวรัส เหมือนพวกมันรอคอยโอกาสอยู่ตลอด แค่เดินผ่านคนไอ ก็เสียวแล้ว!
• แผลหายช้า: แผลเล็กๆ แต่หายช้า เหมือนโดนตะปูตำ ทั้งเจ็บทั้งนาน!
• กินอะไรก็ไม่อยาก: อาหารอร่อยแค่ไหน ก็รู้สึกไม่อยากกิน เหมือนกินอะไรเข้าไปก็อืด ไม่มีแรง!

สาเหตุ? หลายอย่างเลยครับ เหมือนรถเสีย อาจจะเป็นที่ยาง ที่เครื่องยนต์ หรือแม้แต่เชื้อเพลิงก็ได้! บางทีก็พักผ่อนไม่เพียงพอ บางทีก็เครียดจนเกินไป หรืออาจจะขาดสารอาหาร ก็มีส่วน!

ข้อมูลเพิ่มเติมปี 2566:

• การนอนหลับไม่เพียงพอส่งผลโดยตรงต่อระบบภูมิคุ้มกัน ไม่ใช่แค่เรื่องง่วงนอน แต่ส่งผลต่อการทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกายด้วย เหมือนเครื่องยนต์ขาดน้ำมัน จะไปได้ไกลแค่ไหนล่ะ?
• การรับประทานอาหารไม่เพียงพอหรือขาดสารอาหารสำคัญ ก็ทำให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันได้ไม่เต็มที่ เหมือนบ้านสร้างไม่เสร็จ ก็ไม่มีกำแพงป้องกันภัยได้อย่างเต็มที่
• ความเครียดเรื้อรัง ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกันอย่างมาก ยิ่งเครียด ยิ่งภูมิคุ้มกันต่ำ เหมือนโดนรุมกระทืบ ไม่มีแรงสู้ ถึงเวลาต้องผ่อนคลายบ้าง!

จำไว้! ภูมิคุ้มกันแข็งแรง สำคัญกว่าอะไรทั้งนั้น อย่าปล่อยให้ตัวเองเป็นรถยางแบนนะครับ!

ภูมิตก ตรวจยังไง

การตรวจภูมิต้านทานหลังฉีดวัคซีนโควิด-19 ควรทำหลังครบโดสอย่างน้อย 14-28 วัน แต่ไม่เกิน 3 เดือน นี่เป็นกรอบเวลาทั่วไปที่แพทย์มักแนะนำ แต่การพิจารณาเฉพาะรายนั้นสำคัญกว่าเสมอ เพราะร่างกายแต่ละคนตอบสนองต่อวัคซีนต่างกัน

• กรณีเคยติดเชื้อแล้ว: ถ้าเคยติดเชื้อและหายแล้วประมาณ 1 เดือน การตรวจภูมิต้านทานอาจไม่จำเป็น ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันจากการติดเชื้อจริงอยู่แล้ว การฉีดวัคซีนอาจเป็นการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันเพิ่มเติม แต่ไม่จำเป็นต้องรีบตรวจ แพทย์อาจประเมินความจำเป็นในการตรวจตามอาการและประวัติสุขภาพ

• วิธีการตรวจ: การตรวจวัดระดับภูมิต้านทาน โดยทั่วไปทำโดยการเจาะเลือดจากเส้นเลือดดำ ปริมาณเลือดที่ใช้ประมาณ 3-5 มิลลิลิตร ไม่ต้องงดน้ำและอาหารก่อนตรวจ สะดวกดี

• การตีความผล: ผลการตรวจจะแสดงระดับแอนติบอดี ซึ่งบ่งบอกถึงระดับการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัส แต่ผลตรวจไม่ใช่ตัวชี้วัดความเสี่ยงติดเชื้อที่สมบูรณ์ เพราะปัจจัยอื่นๆ เช่น พฤติกรรม สุขภาพโดยรวม ก็มีความสำคัญเช่นกัน มันเหมือนการมองภาพรวมมากกว่ารายละเอียด เปรียบเสมือนการดูดาว เราเห็นความสว่าง แต่ไม่เห็นความลึกของจักรวาล ดังนั้น ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตีความผลอย่างถูกต้อง

เพิ่มเติม: ข้อมูลนี้เป็นข้อมูลทั่วไป ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับคำแนะนำที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายของแต่ละบุคคล การตรวจภูมิต้านทาน เป็นเพียงส่วนหนึ่งของการดูแลสุขภาพ ไม่ใช่ทุกอย่าง การใช้ชีวิตอย่างมีสุขภาพดี ยังคงเป็นสิ่งสำคัญที่สุดเสมอ เช่น การออกกำลังกาย รับประทานอาหารที่ดี และพักผ่อนให้เพียงพอ ตัวอย่างเช่น ผมเองก็ฉีดวัคซีนครบโดสแล้ว แต่ก็ยังคงดูแลสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ เพราะสุขภาพที่ดีคือสิ่งที่สำคัญที่สุด

ภูมิคุ้มกัน ตรวจยังไง

เรื่องภูมิคุ้มกันนะ…คือตอนนั้นรู้สึกร่างกายมันแย่ๆ ไปหาหมอที่คลินิกแถวบ้าน (เมื่อต้นปี 67 นี่เอง) เล่าให้หมอฟังว่านอนไม่ค่อยหลับ เหนื่อยง่าย เหมือนเป็นหวัดตลอดเวลา หมอเลยแนะนำให้ตรวจภูมิต้านทาน

เท่าที่จำได้นะ หมอเจาะเลือดไปตรวจหลายอย่างเลยอ่ะ หลักๆ ที่หมอบอกคือ ดูพวกระดับวิตามิน D, B12 แล้วก็ดูพวกสารต้านอนุมูลอิสระอะไรพวกนี้ด้วย (รู้สึกว่าจะมีเรื่องลำไส้ด้วยนะ แต่ไม่แน่ใจ)

แล้วหมอก็ถามย้ำเรื่องความเครียดด้วยนะ คือช่วงนั้นเราทำงานหนักมาก หมอบอกว่าความเครียดมันส่งผลต่อภูมิคุ้มกันโดยตรงเลย หมอเลยแนะนำให้ลองทำสมาธิบ้าง ออกกำลังกายบ้าง (แต่ก็ยังไม่ได้ทำจริงจังเท่าไหร่ 😅)

• ตรวจภูมิต้านทาน: เจาะเลือด (หลักๆ)

• ตรวจอะไรบ้าง:

  • วิตามิน D, B12
  • สารต้านอนุมูลอิสระ (น่าจะมี)
  • ความเครียด: หมอจะซักถามอาการ

• ทำไมต้องตรวจ: เพื่อหาสาเหตุว่าทำไมภูมิคุ้มกันถึงต่ำ

• หลังจากนั้น: หมอจะแนะนำวิธีเสริมภูมิคุ้มกันตามผลตรวจ

ตรวจภูมิคุ้มกันคืออะไร

ตรวจภูมิคุ้มกันเหรอ? เอาจริงๆ เลยนะ ตอนแรกก็งงๆ เหมือนกันว่าทำไมต้องตรวจ แต่พอดีว่าเพื่อนที่ทำงานติดโควิดรอบสอง (สงสารนางมาก) เลยเริ่มเอะใจว่า เออ เราฉีดวัคซีนมาตั้งนานแล้ว ภูมิมันจะยังอยู่ไหมวะ?

ก็เลยไปหาข้อมูลดู ถึงรู้ว่า การตรวจภูมิคุ้มกันโควิด (Covid-19 Antibody Level Test) เนี่ย มันเป็นการตรวจว่าร่างกายเรามีภูมิคุ้มกันต่อเชื้อโควิดมากน้อยแค่ไหน คือเหมือนเช็คอินเวนทอรี่ว่าตอนนี้เรามีอาวุธ (ภูมิคุ้มกัน) เหลือเท่าไหร่ในคลังแสง

ข้อดีของมันอะนะ คือมันบอกได้ว่าเราต้องฉีดวัคซีนกระตุ้นเมื่อไหร่ เพราะ ภูมิคุ้มกันมันไม่ได้อยู่กับเราตลอดไป (เศร้าแป๊บ) พอ ภูมิเริ่มตก เราก็ต้องไป บูสต์มันขึ้นมาใหม่ด้วยวัคซีน

• สรุปง่ายๆ: ตรวจภูมิฯ คือเช็คระดับภูมิคุ้มกันโควิด
• ทำไมต้องตรวจ: จะได้รู้ว่าต้องฉีดวัคซีนกระตุ้นเมื่อไหร่
• ภูมิฯ ไม่ได้อยู่ถาวร: ต้องคอยบูสต์มัน
• เปรียบเทียบ: เหมือนเช็คอินเวนทอรี่ว่ามีอาวุธเหลือเท่าไหร่
• สำคัญ: ช่วยวางแผนการฉีดวัคซีนได้