เมื่อเกิด ภาวะเครียด ร่างกายจะหลั่ง สาร คอ ร์ ติ ซอ ล ซึ่งจะ ก่อให้เกิด ผล เสีย อย่างไร ต่อ เลือด

เครียดแล้วเป็นอะไร? สารคอร์ติซอลกับผลกระทบต่อสุขภาพเลือด

ภาวะเครียดเป็นเรื่องปกติของชีวิตประจำวัน แต่หากเครียดเรื้อรังหรือระดับความเครียดสูงเกินไป ร่างกายจะตอบสนองด้วยการหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอลออกมาเป็นจำนวนมาก ฮอร์โมนตัวนี้แม้จะมีบทบาทสำคัญในการควบคุมการทำงานของร่างกาย แต่หากอยู่ในระดับสูงต่อเนื่อง ก็จะก่อให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งต่อระบบไหลเวียนโลหิตและสุขภาพเลือด ซึ่งอาจนำไปสู่โรคร้ายแรงได้

ผลกระทบของสารคอร์ติซอลต่อเลือดที่สำคัญคือ การเพิ่มขึ้นของน้ำตาลในเลือด (Hyperglycemia) คอร์ติซอลมีหน้าที่กระตุ้นให้ตับปล่อยน้ำตาลกลูโคสเข้าสู่กระแสเลือด เพื่อเพิ่มพลังงานให้กับร่างกายรับมือกับสถานการณ์เครียด ในภาวะปกติ ระดับน้ำตาลจะกลับสู่ภาวะสมดุล แต่หากเครียดเรื้อรัง ร่างกายจะหลั่งคอร์ติซอลต่อเนื่อง ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง เสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวาน และโรคแทรกซ้อนต่างๆ เช่น โรคไต โรคตา และโรคหลอดเลือด

นอกจากนี้ คอร์ติซอลยังส่งผลต่อไขมันในเลือด โดยกระตุ้นให้ร่างกายสร้างคอเลสเตอรอลชนิด LDL (Low-density lipoprotein) หรือคอเลสเตอรอลตัวร้าย เพิ่มขึ้น ในขณะที่ลดการสร้าง HDL (High-density lipoprotein) หรือคอเลสเตอรอลตัวดี LDL ที่มากเกินไปจะไปเกาะติดผนังหลอดเลือด ก่อให้เกิดการสะสมของไขมัน ทำให้ผนังหลอดเลือดหนาตัว แข็งตัว และตีบแคบลง (Atherosclerosis) ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของโรคหลอดเลือดหัวใจ โรคเส้นเลือดสมอง และโรคหัวใจขาดเลือด รวมถึงเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดลิ่มเลือดอุดตัน ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะหัวใจวาย หรืออัมพาตได้

ยิ่งไปกว่านั้น คอร์ติซอลยังส่งผลต่อความดันโลหิต โดยทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น ความดันโลหิตสูงเรื้อรังเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด รวมถึงโรคไต และโรคอื่นๆ อีกมากมาย

ดังนั้น การจัดการความเครียดจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อสุขภาพที่ดี ควรหาวิธีผ่อนคลายความเครียดอย่างเหมาะสม เช่น การออกกำลังกาย การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ การฝึกสมาธิ การทำกิจกรรมที่ชอบ และการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต หากมีอาการเครียดเรื้อรัง ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับคำแนะนำและการรักษาที่เหมาะสม เพื่อป้องกันผลเสียต่อสุขภาพจากสารคอร์ติซอล และรักษาสุขภาพเลือดให้แข็งแรงอยู่เสมอ