โรคภูมิแพ้ควรหลีกเลี่ยงอาหารประเภทใด

ภัยเงียบในจานอาหาร: อาหารต้องห้ามสำหรับผู้แพ้

โรคภูมิแพ้อาหารเป็นภาวะที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายตอบสนองต่อโปรตีนในอาหารบางชนิดอย่างผิดปกติ ส่งผลให้เกิดอาการต่างๆ ตั้งแต่ผื่นคัน บวม จนถึงอาการรุนแรงถึงชีวิตอย่างช็อก anaphylactic การหลีกเลี่ยงอาหารที่ก่อให้เกิดอาการแพ้จึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการควบคุมโรค แต่ความท้าทายไม่ได้อยู่แค่การรู้ว่าแพ้อะไร เพราะสารก่อภูมิแพ้บางชนิดอาจซ่อนตัวอยู่ในอาหารแปรรูปที่เราคาดไม่ถึง

อาหารที่ควรระมัดระวังเป็นพิเศษ:

หลายคนรู้จักอาหารก่อภูมิแพ้หลักๆ เช่น นมวัว ไข่ ถั่วลิสง ถั่วเหลือง กุ้ง ปลา และอาหารทะเลอื่นๆ แต่ความเสี่ยงไม่ได้จบลงเพียงเท่านี้ อาหารแปรรูปจำนวนมากมักมีส่วนผสมแฝงที่ผู้แพ้อาจมองข้าม และนี่คือตัวการสำคัญที่ทำให้เกิดอาการแพ้ซ้ำๆ

• อาหารที่มีส่วนผสมจากธัญพืช: นอกจากการแพ้ข้าวสาลี ข้าวบาร์เลย์ ข้าวโอ๊ต ที่เป็นที่รู้จักกันดีแล้ว ผู้แพ้บางรายอาจมีอาการแพ้ต่อธัญพืชอื่นๆ หรือแม้แต่สารที่สกัดมาจากธัญพืช เช่น น้ำส้มสายชูหมักจากข้าวสาลี (malt vinegar) หรือสารเพิ่มความข้นหนืดจากข้าวสาลี (wheat dextrin) ซึ่งมักพบในอาหารแปรรูปต่างๆ การอ่านฉลากจึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง

• เครื่องปรุงรสและสารแต่งกลิ่น: ซอสปรุงรส ผงชูรส และเครื่องปรุงรสอื่นๆ อาจปนเปื้อนสารก่อภูมิแพ้ได้ เช่น ถั่วเหลือง นม หรือแม้แต่เชื้อรา ซึ่งหากผู้แพ้บริโภคเข้าไป อาจทำให้เกิดอาการแพ้ได้ การเลือกใช้เครื่องปรุงรสที่ผลิตจากธรรมชาติและมีฉลากระบุส่วนผสมอย่างชัดเจนจึงเป็นทางเลือกที่ดีกว่า

• อาหารที่ปนเปื้อน: แม้จะไม่แพ้อาหารชนิดใดโดยตรง การปนเปื้อนข้ามจากอาหารอื่นๆ ก็สามารถทำให้เกิดอาการแพ้ได้ เช่น การใช้เครื่องจักรหรือภาชนะเดียวกันในการแปรรูปอาหารที่ก่อให้เกิดอาการแพ้ กับอาหารที่ไม่ก่อให้เกิดอาการแพ้ จึงควรเลือกซื้ออาหารที่มีการระบุชัดเจนว่าปราศจากสารก่อภูมิแพ้ที่ตนเองแพ้ (เช่น Gluten-free, Dairy-free)

• อาหารที่มีส่วนผสมซ่อนเร้น: นี่คือประเด็นสำคัญที่สุด อาหารแปรรูปบางชนิดอาจมีส่วนผสมซ่อนเร้นที่ไม่ได้ระบุไว้อย่างชัดเจนบนฉลาก เช่น น้ำมันที่สกัดจากถั่วลิสง หรือสารเพิ่มรสชาติจากนม ซึ่งอาจทำให้ผู้แพ้เกิดอาการแพ้ได้โดยไม่รู้ตัว

การป้องกันที่ดีที่สุด:

• อ่านฉลากอย่างละเอียด: นี่คือกุญแจสำคัญในการหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ ให้ตรวจสอบส่วนผสมทุกอย่างอย่างรอบคอบ และอย่าลืมมองหาคำเตือนเกี่ยวกับการปนเปื้อน

• เลือกทานอาหารสดใหม่: อาหารสดใหม่มีโอกาสปนเปื้อนสารก่อภูมิแพ้น้อยกว่าอาหารแปรรูป

• ปรุงอาหารที่สะอาดถูกสุขลักษณะ: หลีกเลี่ยงการใช้ภาชนะหรือเครื่องครัวที่ปนเปื้อนสารก่อภูมิแพ้ และล้างมือให้สะอาดก่อนและหลังการปรุงอาหาร

• ปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการ: เพื่อขอคำแนะนำเกี่ยวกับการจัดการอาหารสำหรับผู้แพ้ และวางแผนการรับประทานอาหารที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายของตนเอง

โรคภูมิแพ้อาหารเป็นเรื่องละเอียดอ่อน การรู้จักอาหารที่ควรหลีกเลี่ยง และการระมัดระวังในการเลือกซื้อและรับประทานอาหาร เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการมีสุขภาพที่ดีและป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น อย่าละเลยความสำคัญของการอ่านฉลากและการเลือกอาหารที่ปลอดภัย เพื่อสุขภาพที่ดีของคุณเอง