ทำไมเวลาป่วยต้องให้น้ำเกลือ

ทำไมเวลาป่วย…ถึงต้องให้น้ำเกลือ? เรื่องที่มากกว่าแค่ “ชดเชยน้ำ”

หลายครั้งที่เราเห็นผู้ป่วยนอนโรงพยาบาล พร้อมกับสายน้ำเกลือที่เชื่อมต่ออยู่ คำถามที่ผุดขึ้นมาในใจก็คือ “ทำไมต้องให้น้ำเกลือ?” หลายคนอาจเข้าใจว่าการให้น้ำเกลือเป็นการชดเชยน้ำที่ร่างกายสูญเสียไปเท่านั้น แต่ความจริงแล้ว น้ำเกลือทางการแพทย์มีบทบาทที่ซับซ้อนและสำคัญกว่านั้นมากในการรักษาโรคต่างๆ

น้ำเกลือ…มากกว่าแค่ “น้ำ”

น้ำเกลือทางการแพทย์ที่เราใช้กันทั่วไปคือสารละลายโซเดียมคลอไรด์ (Sodium Chloride) ซึ่งมีความเข้มข้นที่เหมาะสมกับสรีรวิทยาของร่างกาย เมื่อร่างกายเจ็บป่วย ไม่ว่าจะเป็นอาการท้องเสีย อาเจียน เสียเลือด หรือแม้แต่การผ่าตัด ร่างกายจะสูญเสียทั้งน้ำและเกลือแร่ที่จำเป็นต่อการทำงานของอวัยวะต่างๆ การให้น้ำเกลือจึงไม่ใช่แค่การเติมน้ำ แต่เป็นการเติมสมดุลของ “น้ำ” และ “เกลือแร่” ที่สูญเสียไป

บทบาทสำคัญของการให้น้ำเกลือ:

• ชดเชยการขาดน้ำและเกลือแร่: อย่างที่กล่าวไปข้างต้น การให้น้ำเกลือเป็นการทดแทนปริมาณน้ำและเกลือแร่ที่สูญเสียไปจากร่างกาย ช่วยให้เซลล์และอวัยวะต่างๆ ทำงานได้อย่างปกติ
• รักษาความสมดุลของอิเล็กโทรไลต์: อิเล็กโทรไลต์ (Electrolyte) คือแร่ธาตุที่มีประจุไฟฟ้า เช่น โซเดียม โพแทสเซียม และคลอไรด์ มีความสำคัญต่อการทำงานของระบบประสาท กล้ามเนื้อ และหัวใจ การให้น้ำเกลือช่วยปรับสมดุลของอิเล็กโทรไลต์ในร่างกายให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม
• ปรับสมดุลกรด-ด่าง: ภาวะสมดุลกรด-ด่างในร่างกายมีความสำคัญต่อการทำงานของเอนไซม์และกระบวนการทางชีวเคมีต่างๆ การให้น้ำเกลือบางชนิดสามารถช่วยปรับสมดุลกรด-ด่างในร่างกายได้
• ช่วยลำเลียงยา: น้ำเกลือสามารถใช้เป็นตัวทำละลายและตัวนำพายาต่างๆ เข้าสู่ร่างกายได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะยาที่ต้องให้ทางหลอดเลือดดำ
• เพิ่มปริมาณเลือด: ในกรณีที่ร่างกายสูญเสียเลือด การให้น้ำเกลือจะช่วยเพิ่มปริมาณของเหลวในระบบไหลเวียนโลหิต ช่วยให้เลือดไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆ ได้เพียงพอ
• ล้างพิษในร่างกาย: น้ำเกลือช่วยกระตุ้นการทำงานของไต ทำให้ร่างกายสามารถขับสารพิษและของเสียต่างๆ ออกมาได้มากขึ้น

ไม่ใช่ทุกการเจ็บป่วย…ต้องให้น้ำเกลือ

สิ่งสำคัญที่ควรทราบคือ ไม่ใช่ทุกอาการเจ็บป่วยจะต้องได้รับการให้น้ำเกลือ การให้น้ำเกลือควรอยู่ภายใต้การพิจารณาและคำแนะนำของแพทย์เท่านั้น เพราะการให้น้ำเกลือที่ไม่เหมาะสม อาจส่งผลเสียต่อร่างกายได้ เช่น ภาวะน้ำเกิน ภาวะเกลือแร่ไม่สมดุล หรือภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ

สรุป:

การให้น้ำเกลือไม่ได้มีแค่หน้าที่ชดเชยน้ำที่ร่างกายสูญเสียไปเท่านั้น แต่ยังมีความสำคัญในการรักษาสมดุลของน้ำ เกลือแร่ กรด-ด่าง ช่วยลำเลียงยา เพิ่มปริมาณเลือด และล้างพิษในร่างกาย การให้น้ำเกลือจึงเป็นส่วนสำคัญในการรักษาโรคต่างๆ แต่ก็ต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้การรักษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัยที่สุด