ไทรอยด์มีผลอะไรกับร่างกาย

เมื่อไทรอยด์ไม่สมดุล: ผลกระทบต่อร่างกายที่คุณอาจคาดไม่ถึง

ต่อมไทรอยด์ อวัยวะเล็กๆ รูปทรงคล้ายผีเสื้อตั้งอยู่บริเวณลำคอ แม้จะมีขนาดเล็กแต่บทบาทของมันสำคัญยิ่งต่อการทำงานของร่างกาย เพราะเป็นผู้สร้างฮอร์โมนไทรอยด์ ซึ่งเปรียบเสมือน “ตัวเร่งปฏิกิริยา” ควบคุมกระบวนการเผาผลาญพลังงาน การเจริญเติบโต และการทำงานของอวัยวะต่างๆ ทั่วร่างกาย เมื่อต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติ ไม่ว่าจะเป็นการทำงานมากเกินไป (Hyperthyroidism) หรือทำงานน้อยเกินไป (Hypothyroidism) จะส่งผลกระทบต่อสุขภาพอย่างหลากหลาย ที่บางครั้งอาจมองข้ามหรือเข้าใจผิดได้

Hypothyroidism: เมื่อความเฉื่อยชาครอบงำ

ภาวะไทรอยด์ทำงานต่ำกว่าปกติ (Hypothyroidism) เกิดจากการที่ต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนไทรอยด์ได้ไม่เพียงพอ ส่งผลให้การเผาผลาญพลังงานช้าลง อาการที่พบได้บ่อย ได้แก่:

• ความเหนื่อยล้าและอ่อนเพลีย: นี่คืออาการเด่นชัดที่สุด ผู้ป่วยจะรู้สึกเหนื่อยง่าย หมดแรง แม้จะพักผ่อนเพียงพอแล้วก็ตาม
• ท้องผูกเรื้อรัง: การเคลื่อนไหวของลำไส้ช้าลง ทำให้เกิดอาการท้องผูก
• ผิวแห้งและแตก: การเผาผลาญช้าลงส่งผลให้ผิวขาดความชุ่มชื้น แห้งกร้าน และอาจมีอาการคันร่วมด้วย
• ผมร่วงและเล็บเปราะ: ฮอร์โมนไทรอยด์มีบทบาทสำคัญต่อสุขภาพเส้นผมและเล็บ การขาดฮอร์โมนจึงทำให้ผมร่วง เล็บเปราะบางและแตกง่าย
• น้ำหนักเพิ่มขึ้นอย่างไม่ทราบสาเหตุ: การเผาผลาญพลังงานที่ช้าลงทำให้ร่างกายเผาผลาญแคลอรี่ได้น้อยลง ส่งผลให้น้ำหนักเพิ่มขึ้น
• ประจำเดือนผิดปกติ: ในเพศหญิง อาจมีอาการประจำเดือนมาไม่ปกติ เช่น ประจำเดือนมาไม่ตรงเวลา มีเลือดออกมากหรือน้อยผิดปกติ
• ความรู้สึกหนาวง่าย: ร่างกายสร้างความร้อนได้น้อยลง จึงทำให้รู้สึกหนาวง่ายกว่าปกติ
• ความจำเสื่อมและความคิดช้า: ในบางรายอาจมีอาการทางด้านความจำและการคิดที่ช้าลง

Hyperthyroidism: เมื่อร่างกายทำงานเกินขีดจำกัด

ในทางตรงกันข้าม ภาวะไทรอยด์ทำงานมากเกินไป (Hyperthyroidism) เกิดจากการที่ต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนไทรอยด์มากเกินความต้องการของร่างกาย ทำให้กระบวนการเผาผลาญทำงานเร็วขึ้น ส่งผลให้เกิดอาการต่างๆ เช่น หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น น้ำหนักลดลง กระวนกระวาย นอนไม่หลับ และอื่นๆ อาการเหล่านี้มีความซับซ้อนและแตกต่างจาก Hypothyroidism อย่างเห็นได้ชัด และจำเป็นต้องได้รับการวินิจฉัยและรักษาอย่างถูกต้องเช่นกัน

การวินิจฉัยและการรักษา

การวินิจฉัยปัญหาเกี่ยวกับต่อมไทรอยด์ทำได้โดยการตรวจเลือด เพื่อวัดระดับฮอร์โมนไทรอยด์ แพทย์จะพิจารณาอาการ ประวัติสุขภาพ และผลการตรวจเลือด เพื่อวางแผนการรักษาที่เหมาะสม ซึ่งอาจรวมถึงการรับประทานยา การผ่าตัด หรือการรักษาด้วยไอโอดีนกัมมันตรังสี ขึ้นอยู่กับสาเหตุ ความรุนแรงของอาการ และสุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย

สรุป

ต่อมไทรอยด์มีบทบาทสำคัญต่อสุขภาพ การสังเกตอาการผิดปกติและการปรึกษาแพทย์อย่างทันท่วงที เป็นสิ่งจำเป็นในการรักษาสุขภาพให้แข็งแรง อย่ามองข้ามอาการเล็กน้อย เพราะอาจเป็นสัญญาณเตือนถึงปัญหาเกี่ยวกับต่อมไทรอยด์ที่ต้องได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม