สเตียรอยด์ มีผลต่อไตไหม

สเตียรอยด์กับไต: ผลกระทบที่มองข้ามไม่ได้

ยาสเตียรอยด์ เป็นยาที่มีประสิทธิภาพสูงในการรักษาโรคอักเสบและภูมิแพ้หลากหลายชนิด แต่เบื้องหลังประสิทธิภาพนั้น แฝงไปด้วยผลข้างเคียงที่อาจส่งผลกระทบต่ออวัยวะสำคัญอย่างไต ซึ่งเป็นประเด็นที่ผู้ใช้และแม้แต่บุคลากรทางการแพทย์บางส่วนอาจมองข้ามไป

ความจริงคือ สเตียรอยด์ไม่ได้ส่งผลโดยตรงต่อเนื้อเยื่อไต แต่การทำงานของมันอาจส่งผลกระทบต่อสมดุลของร่างกายในหลายด้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งระบบฮอร์โมน ซึ่งมีส่วนสำคัญต่อการทำงานของไตอย่างมาก

กลไกหลักที่สเตียรอยด์ส่งผลต่อไตคือการกดการทำงานของต่อมหมวกไต ต่อมหมวกไตเป็นต่อมที่สร้างฮอร์โมนสำคัญหลายชนิด รวมถึงคอร์ติโซลและอัลโดสเตอโรน ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการควบคุมความดันโลหิต สมดุลของน้ำและอิเล็กโทรไลต์ (เช่น โซเดียมและโพแทสเซียม) ในร่างกาย และการทำงานของไต

เมื่อรับประทานสเตียรอยด์เป็นเวลานาน ต่อมหมวกไตจะได้รับการกระตุ้นน้อยลง ส่งผลให้การผลิตคอร์ติโซลและอัลโดสเตอโรนลดลง ภาวะนี้เรียกว่าภาวะขาดคอร์ติโคสเตียรอยด์ ซึ่งอาจนำไปสู่ผลกระทบต่อไตดังต่อไปนี้:

• ความดันโลหิตต่ำ: การลดลงของอัลโดสเตอโรนทำให้ร่างกายขับโซเดียมออกมากเกินไป ส่งผลให้ปริมาณน้ำในร่างกายลดลงและความดันโลหิตต่ำลง หากความดันโลหิตต่ำอย่างรุนแรง อาจส่งผลให้ไตได้รับเลือดไปเลี้ยงไม่เพียงพอ ทำให้นำไปสู่การทำงานของไตบกพร่อง

• การเปลี่ยนแปลงสมดุลอิเล็กโทรไลต์: การเปลี่ยนแปลงระดับโซเดียมและโพแทสเซียม อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนต่างๆ เช่น ภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง (hyperkalemia) ซึ่งอาจส่งผลต่อการทำงานของหัวใจและไต หรือภาวะโซเดียมในเลือดต่ำ (hyponatremia) ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน และอาการอื่นๆ ที่อาจรบกวนการทำงานของไต

• การเพิ่มขึ้นของความเสี่ยงต่อโรคไตเรื้อรัง: การใช้สเตียรอยด์ในระยะยาว อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคไตเรื้อรัง โดยเฉพาะในผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยงอื่นๆอยู่แล้ว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง

สิ่งสำคัญคือ การใช้ยาสเตียรอยด์ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ แพทย์จะพิจารณาถึงประโยชน์และความเสี่ยงอย่างรอบคอบ และปรับขนาดยาให้เหมาะสมกับแต่ละบุคคล การตรวจสอบการทำงานของไตเป็นระยะ โดยการตรวจเลือดและปัสสาวะ เป็นสิ่งจำเป็น เพื่อติดตามผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นและป้องกันความเสียหายต่อไต อย่าลืมแจ้งแพทย์หากมีอาการผิดปกติใดๆ เกี่ยวกับระบบขับถ่ายหรือความดันโลหิต เพื่อการรักษาที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้ ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อขอคำแนะนำเฉพาะบุคคลเสมอ

#ผลกระทบ #สเตียรอยด์ #ไต