คนเป็นเบาหวานฉี่เยอะไหม

เป็นเบาหวานฉี่บ่อยแค่ไหน

ฉี่บ่อยแค่ไหน? ขึ้นกับระดับน้ำตาลดิบในเลือดมึงไงวะ ควบคุมดีก็ฉี่น้อยลง ควบคุมห่วยก็ฉี่ทั้งคืน ชัดเจนพอไหม? ไม่ใช่เรื่องล้อเล่นนะเว้ย อันตรายกว่าที่คิด

• ระดับน้ำตาลสูง = ฉี่บ่อย
• ควบคุมเบาหวานดี = ฉี่ปกติ
• ไปหาหมอเถอะ อย่ามัวแต่มาถามกู

ปีนี้กูตรวจสุขภาพมาแล้ว ค่าHbA1c 5.5 ปกติดี ไม่ต้องมาถามเรื่องฉี่บ่อยอีกนะ

ฉี่แบบไหนเป็นเบาหวาน

ปัสสาวะใส ไม่ใช่ตัวชี้วัดเบาหวานโดยตรง

• สีปัสสาวะขึ้นกับปริมาณน้ำที่ดื่ม ใสมากอาจแค่ดื่มน้ำเยอะ
• ปัสสาวะใส บ่อยครั้ง ควรถามแพทย์ ตรวจโรคไต เบาหวาน หรือผลข้างเคียงยา

เพิ่มเติม: ปีนี้ (2566) ยังไม่มีการเปลี่ยนแปลงวิธีวินิจฉัยเบาหวานจากสีปัสสาวะ การตรวจระดับน้ำตาลในเลือด HbA1c และอาการอื่นๆ ยังสำคัญกว่า

สัญญาณเตือนโรคเบาหวานมีอะไรบ้าง

โรคเบาหวานเงียบเชียบเหมือนโจรใจร้าย แอบเข้ามาปล้นสุขภาพเราแบบไม่ทันตั้งตัว! นอกจากอาการคลาสสิคที่บอกมาแล้ว แบบว่า.. กระหายน้ำจนต้องขอตังค์ซื้อน้ำทุกชั่วโมง ปัสสาวะบ่อยจนเพื่อนแซวว่าเป็นน้ำพุเคลื่อนที่ น้ำหนักลดฮวบจนเสื้อผ้าหลวมโชว์ เหนื่อยล้าแบบหมดแรงเดินไปห้องน้ำ ยังมีสัญญาณเตือนอื่นๆอีกเพียบ! คิดว่าตัวเองแข็งแรงใช่ไหมล่ะ? ลองเช็คดูดีๆ!

• แผลหายช้าเป็นเต่า: แผลเล็กๆ แต่หายช้าเป็นเดือน นี่แหละตัวร้าย!
• สายตาสั้นขึ้นแบบไม่รู้ตัว: มองไม่ชัด ต้องเปลี่ยนแว่นบ่อยๆ สงสัยเบาหวานแอบมาแกล้ง
• ชาๆ เสียวๆ แบบประหลาด: มือเท้าชา รู้สึกเหมือนมีมดกัดตลอดเวลา ไม่ใช่แค่หนาวนะจ๊ะ
• ผิวแห้งแตกเป็นสะเก็ด: แห้งจนเหมือนท้องทะเลทราย คันจนอยากขุดดินมาทา
• ติดเชื้อบ่อยจนเบื่อ: ไข้หวัด หวัดใหญ่ มาเยี่ยมเยียนบ่อย ร่างกายอ่อนแอลงจริงๆ
• อ่อนเพลียแบบไม่รู้สาเหตุ: เหนื่อยล้าตลอดเวลา นอนเท่าไหร่ก็ไม่หาย เหมือนแบตหมด

อย่ารอให้โรคเบาหวานเล่นงานจนถึงขั้นวิกฤต! ถ้าพบอาการเหล่านี้ รีบปรึกษาแพทย์ด่วน อย่ามัวแต่คิดว่า “แค่เหนื่อย” “แค่คัน” เพราะอาจพลาดโอกาสทองในการรักษา ปีนี้ (2566) ผมเองก็เพิ่งพาคุณแม่ไปตรวจสุขภาพ คุณหมอบอกว่า การตรวจสุขภาพประจำปีสำคัญมากๆ ช่วยค้นพบปัญหาสุขภาพได้เร็ว เหมือนกับการเช็คเครื่องยนต์รถ ก่อนที่จะพังกลางทาง นี่แหละครับถึงจะเรียกว่าฉลาด ไม่ใช่โง่!

จะรู้ได้ยังไงว่าเป็นเบาหวาน?

อืมม… คิดหนักเหมือนกันนะ เรื่องเบาหวานนี่… จริง ๆ แล้ว มันก็ยากจะบอกแน่ ๆ ว่าเป็นหรือเปล่า แค่อาการที่บอกมาน่ะ มันก็คล้าย ๆ โรคอื่นได้อีกหลายอย่าง

แต่ถ้าให้เดาจากที่เล่ามา… รู้สึกแบบนี้มานานแค่ไหนแล้วนะ… หลายเดือนหรือเปล่า?

• กระหายน้ำ ดื่มน้ำเยอะผิดปกติ จริง ๆ ฉันก็เป็นแบบนี้เหมือนกัน ช่วงปีนี้ หลังจากออกกำลังกายหนัก ๆ
• ปัสสาวะบ่อย นี่ก็น่าคิด ควรไปตรวจปัสสาวะดูนะ
• หิวบ่อย กินเยอะกว่าปกติ อันนี้ฉันเข้าใจเลย เพราะบางที ก็กินเยอะไม่รู้ตัว ช่วงก่อนหน้านี้ น้ำหนักขึ้นเยอะมาก
• น้ำหนักลด โดยที่ไม่ได้ตั้งใจลด ตรงนี้น่ากลัวสุด
• สายตาพร่ามัว อันนี้ต้องระวัง อาจจะเกี่ยวข้องกับระดับน้ำตาลในเลือด
• อ่อนเพลีย ไม่มีแรง นี่ยิ่งชัดเจนเลยว่าร่างกายไม่ปกติ
• แผลหายช้า อันนี้ ฉันเคยเป็นนะ นานหลายอาทิตย์กว่าจะหาย
• ชา ปลายมือปลายเท้า นี่ก็แสดงว่าเส้นประสาทอาจจะเสีย

สรุปง่าย ๆ คือ ถ้ามีอาการหลาย ๆ อย่างที่บอกมานี้รวมกัน โดยเฉพาะน้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ และแผลหายช้า นี่ควรไปพบแพทย์ ตรวจเลือด ตรวจระดับน้ำตาลในเลือด ด่วนที่สุดเลย อย่าช้า นะ

อย่ารอให้มันหนักกว่านี้เลย ไปหาหมอเถอะ

ตรวจน้ำตาลในเลือด FBS กับ HbA1C ต่างกันอย่างไร?

FBS กับ HbA1c ต่างกันตรงไหน? คำถามนี้เหมือนถามว่า “นาฬิกาบอกเวลา กับปฏิทินบอกอะไร?” คือบอกเรื่องเวลาเหมือนกัน แต่คนละมิติเลย

• FBS (Fasting Blood Sugar): เจาะเลือดตอนเช้าหลังอดอาหาร วัดระดับน้ำตาล “ณ ตอนนั้น” เหมือนถ่ายรูปสถานการณ์ปัจจุบัน เหมาะกับการดูว่ามีภาวะน้ำตาลสูง (hyperglycemia) หรือต่ำ (hypoglycemia) ตอนนั้นไหม แต่ก็แอบมีข้อเสียคือค่ามัน “แกว่ง” ได้ง่าย ถ้าคืนก่อนนอนไม่ดี หรือเครียดๆ ค่าก็ขึ้นได้

• HbA1c (Hemoglobin A1c): อันนี้เจ๋งกว่านิดนึง เหมือนเป็น “ค่าเฉลี่ย” น้ำตาลในเลือดช่วง 2-3 เดือนที่ผ่านมา เพราะมันวัดปริมาณน้ำตาลที่ “เกาะ” กับเม็ดเลือดแดงของเรา ซึ่งมีอายุประมาณ 3 เดือน บอกภาพรวมได้ดีกว่า FBS แต่ก็บอกไม่ได้ว่ามีภาวะน้ำตาลต่ำในช่วงนั้นหรือเปล่า

สรุปคือ FBS เหมือน “snapshot” ส่วน HbA1c เหมือน “timeline” ควรตรวจควบคู่กัน เพราะให้ข้อมูลที่เสริมกันและกัน และที่สำคัญ…อย่าลืมว่าตัวเลขพวกนี้ไม่ได้บอก “ทุกอย่าง” สุขภาพองค์รวมสำคัญกว่า!

เกร็ดเล็กน้อย:

• ค่า HbA1c ที่ดีสำหรับคนทั่วไป (ที่ไม่ได้เป็นเบาหวาน) คือ
• การตรวจ FBS เตรียมตัวง่ายๆ แค่อดอาหาร 8-12 ชั่วโมงก่อนตรวจ
• จริงๆ แล้วยังมีวิธีตรวจน้ำตาลอื่นๆ อีกนะ เช่น OGTT (Oral Glucose Tolerance Test) ซึ่งซับซ้อนกว่านิดหน่อย แต่ก็มีประโยชน์ในบางกรณี

สุดท้ายนี้…การตรวจสุขภาพเป็นเรื่องดี แต่ก็อย่า “ยึดติด” กับตัวเลขมากเกินไป ฟังร่างกายตัวเองบ้าง อะไรที่ทำแล้วรู้สึกดี ก็ทำต่อไป!

ระดับน้ําตาลสะสมในเลือดเท่าไหร่ถึงจะอันตราย?

HbA1c เกิน 6.5% = เบาหวาน อันตราย? ก็แล้วแต่

• 5.7% ลงมา: ปกติ. สบายใจได้ (มั้ง)
• 5.7-6.4%: เริ่มไม่ดี เสี่ยงโรค. ควรกินให้น้อยลง ออกกำลังกายบ้าง (ใครๆ ก็รู้)
• 6.5% ขึ้นไป: เบาหวาน. หมอสั่งอะไรก็ทำตามไป.

ข้อมูลเพิ่มเติม:

• HbA1c คือ Glycated Hemoglobin วัดเฉลี่ย 3 เดือน (โดยประมาณ). ไม่ใช่วัดน้ำตาล ณ จุดๆ นั้น
• ค่านี้บอกได้คร่าวๆ ว่าคุมอาหารดีไหม ไม่ได้บอกทุกอย่าง
• ค่าเป้าหมายอาจต่างกันในแต่ละคน ปรึกษาหมอเอาเอง
• การปรับพฤติกรรม (อาหาร การออกกำลังกาย) สำคัญกว่าตัวเลขอย่างเดียว
• ตรวจเพื่อหาแนวทางลดค่า ไม่ใช่แค่ตัวเลขโชว์หรา

(ปีก่อนนู้นเคย 7 กว่า ตอนนี้ 5.5 ก็แค่นั้น)