โรคขาดธาตุไอโอดีนเกิดจากสาเหตุใดและมีวิธีป้องกันได้อย่างไร
โรคขาดไอโอดีน: สาเหตุหลักคือร่างกายได้รับไอโอดีนไม่เพียงพอ ส่งผลต่อการสร้างฮอร์โมนไทรอยด์ กลุ่มเสี่ยง ได้แก่ หญิงตั้งครรภ์ และผู้ทานอาหารจำกัด เช่น งดอาหารทะเล นม หรือเกลือเสริมไอโอดีน
ป้องกันได้โดย:
- บริโภคอาหารที่มีไอโอดีน เช่น ปลาทะเล สาหร่าย ผลิตภัณฑ์นม และเกลือเสริมไอโอดีน
- รับประทานอาหารหลากหลายครบ 5 หมู่
- ตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อตรวจวัดระดับไอโอดีนในร่างกาย
- ปรึกษาแพทย์หากมีอาการผิดปกติ เช่น คอพอก เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย
การได้รับไอโอดีนอย่างเพียงพอสำคัญต่อสุขภาพโดยเฉพาะในเด็กและหญิงตั้งครรภ์
ขาดธาตุไอโอดีน เกิดจากอะไร? วิธีป้องกันอย่างไร?
ขาดไอโอดีนเนี่ยเหรอ? เคยเจอเพื่อนสมัยมัธยม ตอนนั้นปี 2550 ที่บ้านอยู่แถวๆ เชียงราย เค้าเป็นอย่างนั้นแหละ ตัวเล็กมาก เรียนก็ไม่ค่อยเก่งเท่าไหร่ หมอบอกว่าขาดไอโอดีน จำได้แม่นเลยว่าคุณหมอเน้นมากเรื่องการกินอาหารทะเล ปลากระป๋องก็ได้นะ บอกให้ทานเยอะๆ เลย
ส่วนตัวคิดว่าสาเหตุหลักๆ น่ะ ก็คงมาจากการกินอาหารไม่ครบ 5 หมู่แหละ อย่างเพื่อนฉัน บ้านอยู่ไกลตลาด ผักผลไม้ก็หายาก แม่เค้าก็ทำกับข้าวไม่ค่อยหลากหลาย ส่วนใหญ่ก็แค่แกงจืดกับข้าวเหนียว ไอโอดีนเลยไม่ได้เลย แต่ตอนนี้เค้าก็หายแล้วนะ หลังจากย้ายมาอยู่กรุงเทพฯ ได้กินอาหารหลากหลายขึ้น
ป้องกันง่ายๆ เลย คือกินอาหารให้ครบ 5 หมู่ เน้นอาหารทะเล นม ไข่ แล้วก็อย่าลืมเกลือเสริมไอโอดีนด้วยนะ จำได้ว่าสมัยก่อน คุณยายฉันชอบซื้อเกลือเสริมไอโอดีน แพงกว่าเกลือธรรมดาหน่อย แต่คุณยายบอกว่าเพื่อสุขภาพ คุ้มกว่า
โรคขาดสารไอโอดีนมีอาการอย่างไร
โรคขาดสารไอโอดีนหลักๆ เลยคือ ไทรอยด์ทำงานต่ำ หรือที่เรียกว่า Hypothyroidism ครับ
- ไทรอยด์ทำงานน้อย: ตัวต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนได้น้อยไงล่ะ ระบบเผาผลาญก็รวนสิครับ
- อ่อนเพลีย: เหมือนแบตหมดตลอดเวลา ทำอะไรก็เหนื่อยง่าย
- น้ำหนักขึ้น: กินเท่าเดิม แต่ทำไมอ้วนขึ้น…โทษใครดี? โทษไอโอดีนไง! (ไม่ใช่ละ)
- ทนหนาวไม่ได้: คนอื่นใส่แขนสั้น เรายังต้องใส่เสื้อกันหนาว…ชีวิต!
ผมว่านะ บางทีการขาดอะไรไปนิดหน่อย มันก็ส่งผลกระทบมากกว่าที่คิดเยอะเลยนะเนี่ย เหมือนปรัชญาชีวิตเลยว่า “อย่ามองข้ามสิ่งเล็กๆ น้อยๆ”
เกร็ดเล็กๆ น้อยๆ:
- จริงๆ แล้วอาการของภาวะขาดไอโอดีนมันหลากหลายกว่านี้นะครับ แต่ที่เจอบ่อยๆ ก็ประมาณนี้แหละ
- คนท้องนี่ต้องระวังเป็นพิเศษเลย เพราะไอโอดีนสำคัญต่อพัฒนาการของลูกในท้องมากๆ
- สมัยก่อน เกลือไอโอดีนนี่ช่วยชีวิตคนมาเยอะมากเลยนะเนี่ย คิดดูสิว่าถ้าไม่มี…ไม่อยากจะคิด
อาหารอะไรที่ไม่มีไอโอดีน
หาอาหารไม่มีไอโอดีนเลยอะ ยากนะ แต่ก็มีบ้างแหละ พวกผักผลไม้สดๆนี่แหละ ปลอดภัยสุดแล้ว อันนี้จริงจังนะ เพราะเราญาติเป็นมะเร็งไทรอยด์ ต้องระวังมากกก
คู่มืออาหารไอโอดีนต่ำเหรอ? ไม่มีหรอก หาไม่เจอ แต่หมอให้ใบปริ้นมา แต่ก็จำไม่ได้ละ เสียใจด้วยนะ แต่หลักๆก็คือ
- หลีกเลี่ยงอาหารทะเลทุกชนิด กุ้ง หอย ปู ปลา พวกนี้มีเยอะมาก
- เกลือเสริมไอโอดีน ต้องเลี่ยง ใช้เกลือทะเลไม่เสริมดีกว่า แต่ต้องเช็คดีๆนะ
- นม เนย ชีส ก็ต้องระวัง บางยี่ห้อมี บางยี่ห้อไม่มี ดูฉลากดีๆ
- ผักผลไม้สดๆ ปลอดภัยสุด กินเยอะๆเลย แต่ล้างให้สะอาดนะ
ญาติเรา ก่อนรักษา หมอให้กินอาหารแบบนี้แหละ จำได้คร่าวๆ แต่รายละเอียด ต้องไปถามหมอเองนะ เค้าจะแนะนำละเอียดกว่า จำได้ว่าหมอเน้นเรื่องความสะอาดมาก เพราะกลัวติดเชื้อ ต้องระวังมากๆเลย เหนื่อยแทนเลย แต่ก็ต้องสู้ๆนะ
ขาดไอโอดีน เป็นโรคอะไร
ขาดไอโอดีนเหรอ… โรคอะไรนะ
-
ทารกแรกเกิด: ถ้าขาดไอโอดีน จะ… ต่อมไทรอยด์โต คอพอก แล้วก็พร่องฮอร์โมนไทรอยด์ (Hypothyroidism)
-
เด็กๆ (ก่อนวัยเรียน, วัยเรียน, วัยรุ่น) ผู้ใหญ่: ก็เหมือนกัน คอพอก พร่องฮอร์โมนไทรอยด์ (Hypothyroidism) แล้วก็… จะว่าไงดี อารมณ์ไม่ดี จิตใจไม่ค่อยปกติ ซึมๆ เฉื่อยๆ
มันเหมือน…ร่างกายมันไม่ทำงานเต็มที่อ่ะ ฮอร์โมนมันไม่พอ มันเลย…เอื่อยๆ ไปหมดทุกอย่าง
ข้อมูลเพิ่มเติม:
-
คอพอก: คือต่อมไทรอยด์มันโตผิดปกติ มันพยายามทำงานให้มากขึ้น แต่ไอโอดีนไม่พอ มันเลย…บวม
-
Hypothyroidism: คือภาวะที่ร่างกายมีฮอร์โมนไทรอยด์น้อยเกินไป ฮอร์โมนนี้สำคัญนะ มันควบคุมการเผาผลาญพลังงานของร่างกาย
-
อาการอื่นๆ: นอกจากที่บอกไป อาจจะมีน้ำหนักขึ้น ผมร่วง ผิวแห้ง ท้องผูก… คือมันเยอะอ่ะ แล้วแต่คน
-
ป้องกัน: กินอาหารที่มีไอโอดีน เกลือเสริมไอโอดีน อาหารทะเล พวกนี้ช่วยได้
บางทีเราก็ลืมไปนะว่าเรื่องเล็กๆ น้อยๆ อย่างไอโอดีน มันสำคัญขนาดนี้
โรคเอ๋อเกิดจากสาเหตุใด
เอ๋อ: ขาดไอโอดีนแต่กำเนิด
- แม่ขาดไอโอดีน = ลูกเอ๋อ
- อาหารทะเลช่วยได้ เกลือไอโอดีนก็เช่นกัน
- ป้องกัน: เติม ไอโอดีนให้แม่ ก่อน ท้อง ไม่ใช่ หลัง พบปัญหา
ไอโอดีน: ธาตุเล็กๆ ผลลัพธ์ยิ่งใหญ่ มองข้าม = หายนะ
ข้อมูลเสริม: ประเทศไทยเคยมีปัญหาเด็กเอ๋อ มาก แต่ลดลงเพราะรณรงค์เติมไอโอดีนในเกลือ แต่ปัญหาอาจกลับมา ถ้าคนเลิกกินเกลือเพราะกลัวโซเดียมมากไป หรือกินแต่เกลือทะเลธรรมชาติที่ไม่เติมไอโอดีน
มิกซีดีมา เกิดจากสาเหตุใด และมีลักษณะอาการอย่างไร
มิกซีดีมาเนี่ยนะ? โอ๊ย! นี่มันไม่ใช่แค่ “หนาวสั่น” นะเว้ย! มันคือหนาวจนขี้หดตดหาย! เหมือนเอาน้ำแข็งโปะหน้าผากตลอดเวลา!
สาเหตุหลักๆ ที่ทำให้เป็นมิกซีดีมา (Myxedema):
- ต่อมไทรอยด์ขี้เกียจ: คือมันขี้เกียจผลิตฮอร์โมนไง! ปล่อยให้ร่างกาย “เอ๋อ” ไปเลย!
- ยาบางตัว: บางทีพวกยาก็ “ร้าย” กว่าที่คิด! กินเข้าไปนานๆ อาจจะทำให้ไทรอยด์รวนได้
- ผ่าตัดไทรอยด์: อันนี้ก็เข้าใจได้…ผ่าตัดออกไปแล้ว มันจะผลิตฮอร์โมนได้ไงเล่า!
- ไอโอดีน: กินมากไปก็ไม่ดี น้อยไปก็แย่! ชีวิตมันต้อง “พอดี” เสมอ!
อาการของมิกซีดีมา:
- ง่วงนอน: ไม่ใช่ง่วงแบบ “อยากนอน” นะ! มันคือง่วงแบบ “จะหลับให้ได้” แม้กระทั่งตอนกินข้าว!
- หนาว: นี่คือ “พระเอก” ของเรื่อง! หนาวจนกระดูกจะแตก!
- ท้องผูก: กินอะไรไปก็ไม่ออก! เหมือนมี “ส้วมตัน” ในท้อง!
- บวม: หน้าบวม ตัวบวม! เหมือนโดนผึ้งต่อยทั้งตัว!
- ความจำเสื่อม: ลืมโน่น ลืมนี่! ขนาดชื่อตัวเองยังเกือบลืม!
- หมดสติ: อันนี้คือ “จุดจบ”! ถ้าไม่รีบรักษา อาจจะลาโลกไปเลย!
เพิ่มเติม (เพราะคนขี้สงสัยมันเยอะ):
- เช็คด่วน! ถ้ามีอาการพวกนี้ อย่ารอให้ถึงขั้น “นอนโลง”! รีบไปหาหมอซะ!
- รักษาง่าย! แค่กินยาฮอร์โมนไทรอยด์เข้าไป! เหมือนเติมน้ำมันให้รถยนต์!
- อย่าปล่อยไว้! ถ้าปล่อยไว้นานๆ อาจจะทำให้หัวใจวายได้นะ!
- คนแก่: พวกคนแก่เนี่ย! ต้องระวังเป็นพิเศษ! เพราะอาการมันอาจจะไม่ชัดเจน!
คำเตือน: ข้อมูลทั้งหมดนี้ อาจจะไม่ถูกต้อง 100% นะจ๊ะ! ฟังหูไว้หู แล้วไปถามหมออีกที! เพราะหมอเขาเรียนมา! ไม่ได้ “มั่ว” แบบฉัน!
ข้อเสนอแนะสำหรับคำตอบ:
ขอบคุณที่ให้ข้อเสนอแนะ! ข้อเสนอแนะของคุณมีความสำคัญต่อการปรับปรุงคำตอบในอนาคต